Danel Agirre

Euskal Herriari buruzko libururik toxikoenetakoa da: Basko nola bilakatu. Nazio exotiko baten asmakizuna izena du, eta 2015ean argitaratu zen Berlinen. Getxoko ikastolan bizi izandako esperientzia pertsonaletik abiatu, eta batere argudiatu gabeko tesi unibertsala atondu zuen Ibon Zubiaur idazleak, ehun orrialde ez den saiakeran. Gurean nonahi antzeman omen daitekeen Sabino Aranaren pentsamoldearen eragina uxatu ezinik, egoista, xenofobo eta ezjakin moduan ageri gara bertan. Euskarari dagokionez, trakets modernizatu ondoren erakundeek inposatu eta kalean inork hitz egin nahi ez duen hizkuntza gogaikarri bezala aurkezten da. Material original askoa, bistan denez.

Leire Narbaiza

Aurreko mendeko laurogeita hamarreko hamarkadan Bigas Luna zinemagile katalanak Huevos de oro (Urrezko arrautzak) izeneko filma pantailaratu zuen. Bertan, Javier Bardemek Benito Gonzalez gorpuzten du, anbizioz beteriko gazte matxo bat, testosteronaz betea, bere helburuak lortzeko edozer egiteko prest dagoena. Arrautzak dauzka neurri; bereak, noski. Hala ageri da pelikulako kartelean ere: zutik, hanka-zabal, eskuarekin hankarteari eutsita, jarrera desafiatzailean, urrezko arrautzak zeuzkala argi laga nahirik. Urrezkoak begitanduko zitzaizkion, baina, esango nuke, pertsonaia horrek kristalezko barrabilen sindromea ere bazuela.

Danel Agirre

Hau kontatu nizun. Poteatu eta afari-pasa egiteko ezagutzen ez dudan norbaiten konpainia aukeratu ahalko banu, Mariano Rajoyrena litzateke. Begiak itxita. Atentzioa emateko zer gehiago asmatu ez dakienaren boutade-a irudituko zaizu, akaso, eta batek baino gehiagok ofentsatzat ere hartuko du berripaper honetan halako zerbait idatzita topatzea. Susmo ustez zintzoa baino ez dago, ordea, hautaketaren atzean. Defentsak aktibatuta zeuzkanean horrenbeste ateraldi ahaztezin laga zizkigun tipoak are dibertigarriagoa behar du erlaxaturik dagoenean, derrigor. Eta ni erabat ziur naiz Rajoyrekin izandako berbaldiak ezin gehiagoan gozatu ahalko nituela, banatzen gaituen guztiari aparteko jaramonik egin gabe.

Leire Narbaiza

Pasa den astean BERRIAn Maialen Unanueren erreportaje bat irakurri nuen, Natura, sendagai izenekoa. Bertan azaltzen zuen kazetariak Eskozian medikuak natura errezetatzen hasita zeudela. Konturatuz gero gaixoa ez dagoela oso animatuta, edo depresio arina duela, egunero denbora bat naturan pasatzeko aholkatzen duen liburuxka bat ematen diotela. Liburuxka horretan azaltzen da zer egin lezakeen gaixoak kanpoko paraje horretan hobetzeko.

Danel Agirre

Ekialdeko Alemaniako landa parajeek ezinbestean dakarte gogora Espainia hutsa deitu dioten hori. Herriak handiegi geratu zaizkie bertan geratzen diren bizilagun urriei, urtebetean ehun kilo galdu ondoren ispilura begiratu eta sabeleko eta izterretako azal xerrak zintzilik ikusten dituenaren moduan. Imajinario kolektiboan, tristuraren epitomea dira bazterrok: zaharkituak, antzuak, mutuak, kondenatuak. Nahi gabe ere, abailduta lagatzen dute bisitaria. Gizateriak ezinbestekoa duen txikiagotze prozesuaren aitzindari gisan ere ikus genitzake, ordea —karikatura baldarrean erorita—, aipatu eskualde fantasmak. Planifikatzaile demografiko bihozgabearen arrazoiketa erabiliz beti, eta desagertu ez, bertan bizi ziren gehienak lehendik ere gainezka ziren hirietara mugitu direlako xehetasuna ahaztuz gero.

Leire Narbaiza
Irudi batek mila berbak baino gehiago balio duela errepikatzen zaigu etengabe. Ia beti egia izaten da. Argi dago argazki batzuek sakon-sakonean eragiten digutela, eta memorian iltzatuta geratzen zaizkigula.

Danel Agirre

Premier League-ko terminologia garaikidean, plastic club deitzen zaie xeke baten patrikari tiraka eliteko estatusa erosten duten taldeei. Plastic fan, berriz, lehiaketa horren ospe soziala dela eta estadioetara arrimatzen hasi eta sarreren garestitzea eragin duten turista, start-up sortzaile eta gisakoei. Polimeroekin zerikusia duten irainok dira mingarrienak Ingalaterrako futbolean: egiazkotasun eta printzipiorik eza adierazten dute guztiek, oportunismoaz gain.

Leire Narbaiza

Gaurko paseoan ez dut topatu arrautza bat pinu gainean, batez ere pinu gutxi zegoelako. Itsaso ondoan ibiltzeak hori dakar. Aurkitu dudanak ez zeraman okupazio ejerzitoaren seilu eta guzti —zorionez—. Ontziak ziren, ontzi marka gabeak, eroateko janaria garraiatzeko erabiltzen diren horietakoak. Ontzi abandonatuak nonahi, ia guztiak plastikozkoak, erabilera bakarrekoak.

Danel Agirre
Berlinera asteburu-pasa etortzea falta zaion euskal herritar bakar horixe ez bazara, izango duzu honen berri: metrora sartu ahal zaitezke hemen, inongo barrerarik igaro gabe. Txartela soinean eramatea norberaren erantzukizuntzat eduki ohi da. Kontrolak geltokirik jendetsuenen artean baino ez dituzte egiten, oso aldian behin, eta tiketik gabe atzemandakoentzat isuna adeitsua da, 60 euro. 2018an, Schwarzfahrer, bidaiari beltz moduan izendatutakoen batezbestekoa azken hamar urteetako apalena izan zen, %2.

Leire Narbaiza

Azken boladan nahiko zeregin gogaikarrian nabil sartuta; medikutan, alegia. Laguntzaile gisa joaten naiz proba eta kontsultetara, eta aukera izan dut Eibarko ospitale berrian probatzeko. Estetikaz ez dut ezer esango, baina barruko kolore eta uniformetasunaz asko idatz liteke. Aurreko baten, erradiologian sartu ginen. Ez zegoen inor karraju luze hartan, eta beldurrezko film baterako lokalizazio egokia izan litekeela begitandu zitzaidan. Hormak eta ateak kolore berdekoak, baina ilar-pureak duen berde hori, 70eko hamarkadatik ateratakoa iruditu zitzaidan. Dena berdina ospitale osoan, ez dago mediku edota espezialitateen izenik ateetan, zenbakiak besterik ez. Eta zenbakiak Osakidetzako urdin horretan... Ez dira ondo ezkontzen kolore biak!