Iritzia

‘Total bajauta gare’

Leire Narbaiza

Honezkero jakingo duzue Nazio Batuen Erakundeak (NBE), Unicefek, Nazio Batuen Elikadura eta Nekazaritza Erakundeak (FAO) eta enparauek urte bakoitza kausa noble edo kolektibo ahul bati eskaintzen diotela. Esloganak eta berba polit asko isurtzen dituzte erakunde horietako goi karguek; egin edo konpondu, ordea, ezer gutxi egiten dela usten dut nik.

Abangoardia ikonoklasta

Danel Agirre
Sekula Felipe Gonzalez, Tony Blair edo Gerhard Schroeder kaletik ikusten baditut, musu busti bat ematea lortu arte jazarriko ditut (badakit Feliperi Cohiba hats sarkorra dariola, baina berdin zait).

Ilusio faltsuak

Leire Narbaiza

Emaidazu eskua, ta hau gertatu zeneko lekura eramango zaitut./ Baina zuk nahiago/ dena ederki ikustea begiak itxita./ Zin egidazu ez dela berriz gertatuko,/ baina soilik ezpainak mugitzen dituzu, ezta?/ Utzidazu esaten lekukoek ez dutela beti berdin ikusten./ Orain ez dago ilusio faltsurik./ Zure itxaropenak zoroen solas pausa./ Zerraldoa bahitua izan da kalean denen aurrean,/ eta zu mutu zaude orain. / Zeinek ulertuko du?/ nagitsuak isilik jarraituko dira./ Zeinek pagatuko du/ inozentzi galduaren prezioa?".

Abenduaren 22an, bi kiloko eskalopea

Danel Agirre

Lagun batengana bisitan joan, eta, etxera itzultzeko atea topatu nahian, armairu batean sartu nintzen aurrekoan. Amen batean sei garagardo berdindu ondoren izan zen (badakit zer pentsatu duzun, baina ez nion hozkailua garbitu, nik igotakoak ziren seiak). Armairutik ateratzen nik bakarrik asmatu behar izan nuen, hori bai. Adiskideagatik balitz, bere berokien artean ahaztuta nengoke oraindik. Iruñekoa da, nire tenple falta antzekoa du bizioekin, eta total eginda zegoen bera ere. Marka da gu biona. Tabernara bagoaz, ez dugu jakiten ordubeterako den, edo hiru eguneko ilunaldi erabatekoa datorkigun. Bertako ezagunek gure frenorik ezagatik galdetzen digutenean, Euskal Herriaren ikurra dela erantzun ohi diegu nafarrak eta biok. Teoria berri-berria ere ez da, topikoen seigarren edukiontzitik birziklatzera noa. Baina ez hizkuntza, ez gastronomia, ezta esaneko jendea garena ere: gehiegikeria da baskoak benetan bereizten gaituen zer hori.

Tabernak, maitasuna, kalea

Leire Narbaiza

Laurogeiko hamarkadaren amaieran oso famatua egin zen Gabinete Caligari talde espainiarraren Al calor en un bar kantua. Parrandetan abestu ez ezik, dantzarako motiboa ematen zuen, gainera. Abestiaren leloa ahots betez kantatzen genuen, eta hala zioen: Bares, qué lugares tan gratos para conversar. No hay como el calor del amor en un bar (Tabernak, zelako leku atseginak solaserako. Maitasunaren beroa taberna baten baino gauza hoberik ez dago).

Ez da nire asmoa errukarri agertzea

Danel Agirre

Testu hau ohetik hasi natzaizu idazten. Kontatu izan didate horixe bera astero egiten duten iritzigile dekadentez josita dagoela berripaper hau, baina ni bulegoko —egongelako— errutinak gurtzen dituen tipo ezin grisagoa nauzu. Nire kasuan, etsi-etsian hartutako neurria da. Dagoeneko bi egun daramatzat lauzpabost gigawatt energia askatuko zituzten sabeleko kalanbreekin. Eta une batetik bestera espero dute irakurtzera zoazen pieza erredakzioan. Gaixorik nagoela abisatuz gero, publizitate betegarri batekin ordezkatuko lukete, presaka, niri gordetako espazioa. Zutabe hau publizitate betegarri bat baino hobea izango denaz ez nago inola ere ziur. Autonomoa naiz, ordea, eta beldurrak gobernatzen nau beti. Gaur kale eginez gero, batek daki Hitza-n berriz argitaratzen utziko ote didaten.

Izendatzen ez dena, ez da

Leire Narbaiza

Irratian Basque Label Harategiak izeneko produktu baten iragarkia nabil entzuten azken boladan. Eusko Label pean omen dagoen Euskal Okelaren saltokiak dira harategi hauek. Kalitatea goretsi nahi dute, eta halako establezimenduetan "harakin maisuak" daudela esaten zaigu spotean. Zalantza sortu zait harategi horietan ez ote dabilen emakumerik lanean, edo, beharbada, daudenak ez ote diren maila goren horretakoak, harakin laguntzaileak-edo, aprendizak akaso; aitatzen ez direnez, ezin jakin...

Kolen sektoreko Dom Perignona

Danel Agirre

Ez nuke jakingo asmatzen noiz hasi zitzaidan etxepeko kioskoko emakume vietnamdarra erosten dudan Fritz-Kola bakoitzeko hogei xentimoko deskontua egiten. Brunnenstrassera iritsi berriak ere ez ginen izango. Egun batetik bestera, dagoeneko auzokidea nintzela erabaki, eta gaur arte aldatu ez duen prezio berria aplikatu zidan: 1,30 euro, bezero arruntentzat hozkailuan idatzita daukan 1,50ekoa baztertuta. Ez da huskeria. Hiru Fritz-Kola edaten ditut egunero, eta urteotan dirutza aurreztu dut, iragarri ere egin ez zidan bere erabakiagatik.

Hurrengo kanpaina iritsi bitartean

Leire Narbaiza

Txispun, txispun, txispun, amaitu da azkenean euskararen sasoia. Kitto, itzul gintezke azaroaren erdi aldean bizi genuen egoerara. Topera ibili gara euskaldunak azaroaren 23tik abenduaren 9ra. Bukatu zaigu plantak egiteko garaia, herri normal bat gareneko simulazioak game over du idatzita pantailan. Bueltatuko gara lehengora, guretik ahalik eta gehien emanda.