![[Museora] Aralarko Parketxe Hedatua. Natura eta kultura, bi batean](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/LIZARRUSTI.jpg "LIZARRUSTI")
Aitziber Arzallus
Aralarko natura eta euskal kultura, biak batean lantzeko aukera dute Aralarko Parketxe Hedatura doazen bisitariek. Biak batean, soilik bietako bat edota bietatik pixka bat, bisitari bakoitzaren ezaugarrien, interesen eta egingo duen egonaldiaren iraupenaren arabera. "Karta zabala eskaintzen dugu, bakoitzak gehien gustatzen zaion menua aukeratu dezan", dio Ainhoa Diez de Salazar Aralarko Parketxeko koordinatzaileak (Donostia, 1988).
A. Zaldua
Txistularia, txalapartaria eta Bentazaharreko Mutiko Alaiak musika taldeko kidea da Ibon Garmendia (Urretxu, 1977). Urrestillan bizi da, baina Urretxu ez du saltzeko.
Danel Agirre
Joan den iganderako egitaraua plan kitzikagarriz lepo banuen ere, Irma-k guztiak zapuztu zizkidan, egun osoz kalera irten ezinik laga baininduen. Ez nintzen Pensacola, Boca Raton, Tallahassee edo Sarasotara (toponimo bikainak, alajaina) oporretara joan, eta ez nuen urakanetik ihesi instituturen bateko gimnasioan kanpatu eta bertakoekin kakahuete-gurindun sandwichak partekatzen bukatu, ez. Etxean nengoen, zortzi bat mila kilometrora. Eta, agerkariek Floridarentzat apokalipsia promesten astebete zeramatenez, ez nuen penintsula hura betirako ozeanoan hondoratzen zen unea inola ere galdu nahi. Ilunabarrerako, ordenagailuari itsatsirik izan nituen begiek azkura egiten zidaten, buruko min galanta nuen, eta desengainuak hartuta biraoka alde egin nuen ohera. Historiko behar zuen ekaitz hura arrunkeria suertatu zen, dagoeneko mila bider ikusitako irudiekin. Hondamendi eta atentatu kontsumitzaile gisa, engainaturik sentitu nintzen.
![[Herriz herri] Urretxu. Elkarlana, arrakastaren giltza](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIZ_HERRI_-_URRETXU.jpg "HERRIZ HERRI - URRETXU")
Asier Zaldua
Irimo mendiaren magalean dago Urretxu, eta ia 7.000 biztanle ditu. Zumarraga du ondoan, eta herrigune bakarra osatzen dute biek. Garai batean indar handia izan zuen industriak, eta, hain zuzen ere, ekonomia suspertzea eta Zumarragarekin elkarlana bultzatzea dira udalaren helburu nagusiak.
Ariane Vierbücher
Historia luzea duen herria da Ordizia: 750. urteurrena izango du 2018an. Historialaria eta Gure Iragana elkarteko kidea da Nerea Iraola (Ordizia, 1990), eta ongi ezagutzen du bere jaioterria. Ordiziaren historia sakon ikertzen aritu da Victor Mendizabal bekari esker, eta ezusteko bat edo beste izan duela aitortu du. Bestalde, Osbele elkarlanean ari da orain dela hilabete gutxi sortutako elkartearekin ere. Ordiziako San Bartolome ermitako lagunek osatzen dute Osbele, eta eraikina leheneratzeko lanean ari dira. Ordiziak N-1 errepidetik duen sarreran dago ermita, agerian, baina ezezaguna da jende askorentzat.
Unai Zubeldia
Eskola kirolaren egitura berria aurkeztu, eta eztabaidan hasi da futbola. "Haurren bahiketa masiboa da hau". Salaketa gogorra egin du Edorta Salegi Antiguoko Donostiako futbol taldeko presidenteak. "Ez dut ulertzen bat-batean ahaztuta geneukan gatazka giro horretara itzultzea". Gipuzkoako Foru Aldundiak joan den ekainean aurkeztu zuen eskola kirolaren foru arau berria, askoren begietara futboletik eta futbolerako egina. Ikasturte honetan froga gisa jarriko dute martxan besteak beste eskola kirolaren jarduna 8 urtetik 6ra jaitsiko duen programa berria, multikirola oinarri duena, eta hurrengo ikasturtean arautuko dute egitura. Aldundiaren aldaketak aurrez aurre jarri ditu, beste behin ere, eskola kirola eta kirol eskolak.
E. Goenaga Lizaso
Ezin da ukatu. Hogei urtean asko aurreratu dugu, asko hobetu da egoera. Eta hori gure lorpena da. Ez dugu lortu gure helburua, alardea mistoa izatea, baina asko egin dugu". Izaskun Larruskainek aurten utzi dio Hondarribiko Jaizkibel konpainiako kapitain izateari, eta txilibitua hartuta dabil entseguan, pozik, festa giroan. "Duela hogei urte, hau ezinezkoa zen. Entseguetara ez genituen umeak ekartzen, beldur ginelako, eta ez soilik irainen beldur". Hogei urte bete ditu aurten Jaizkibel konpainiak; hogei urte, alardean soilik kantinera izatetik emakumeek gizonen ondoan desfilatzeko pausoa eman zutela. "Lehen urteetan, desfilatzen ere ez ziguten uzten, eta entseguak herrigunetik kanpo egiten genituen".
E. Goenaga Lizaso
Emakume bertsolariei eman die aurten Jaizkibel konpainiak Berdintasunaren Hiria saria, azken 25 urteetan plazara ateratzeko egin dituzten urratsen eta izan duten bilakaera azkarraren aitortza gisa. Amaia Agirre (Villabona-Amasa, 1977) beste bost bertsolarirekin batera izan zen joan den larunbateko ekitaldian: Ainhoa Aranburu, Erika Lagoma, Maialen Lujanbio, Kristina Mardaras eta Uxue Alberdi. Jatorri eta belaunaldi ezberdineko bertsolariak bildu zituzten, gainerakoen ordezkari, eta konpainiaren zapiak jaso zituzten, ikur sinboliko gisa.
Urko Etxebeste
Naziek ia Europa osoa zuten hartuta 1941ean. Ia dena zuten kontrolpean. Baina den-dena ez. Europako hainbat herrialdetan, armadez besteko erresistentzia talde antolatuak sortu ziren, hainbat zereginekin: informazioa batetik bestera eraman, naziek jazarriei ihesaldian lagundu, soldadu alemaniarren kontrako ekintzak egin... Comete sarea izan zen erresistentzia talde antolatu horietako bat. Euskal Herrian, Bidasoa-Oiartzualdea inguruan izan zituen kideak. Haien lana: naziek botatako indar aliatuetako hegazkinetako kideei —bizirik ateratzen zirenei— gune okupatuetatik ihes egiten laguntzea. Batez ere, Ameriketako Estatu Batuetakoak eta Britainia Handikoak izan ziren ihesean sostengua jaso zutenak.
Comete sareko kideek bihar eta etzi egingo dute Euskal Herrian egiten zuten bidea oroitzeko ibilaldia. Honako hau da egitaraua:
