Eider Goenaga Lizaso
Jose Mari Andueza (Legazpi, 1949) lanean hasi berria zen Patricio Echeverria burdinolan Eduardo Txillidaren eskulturak egiten hasi zirenean. Haizearen orrazia baino lehen beste bat egin zutela oroitu du Anduezak, eta, haren ondoren, artista hil zen arte iraun zuela elkarlanak.
Miriam Luki
Itsaso udalerri izan zen, Ezkiorekin batu zuen gero erregimen frankistak, eta biek elkarrekin egin dute aurrera urte askoan. Aurreko urtarrilean, banandu egin ziren Itsaso eta Ezkio, eta, orain, itsasoarrek hartu dute euren herriaren lema. Aspaldian, auzolanean garbitzen zuten San Bartolome eliza. "Gure amonak betidanik joan izan dira eliza garbitzera", azaldu du Maite Salutregik. "Baina garbiketa sakona egitea pentsatu genuen, eta orduan jabetu ginen egiteko zegoen guztiaz eta baita gure ondareaz ere". Sinestunak eta kristau sinesmenik ez zeukatenak elkartuta aritu ziren auzolanean. "Elkarrengandik ikasiz, gure historia eta ondarea balioetsiz". Itsasoarrek elizako erretaula zaharberritzeko egindako urratsa da elkarlan horren emaitzetako bat. Gipuzkoako Foru Aldundiaren diru laguntza lortu dute, eta Equipo7 Bizkaiko enpresako adituak ari dira jada erretaula zaharberritzen.
Unai Zubeldia
Salda beroa, txorizo muturra, haragi egosia, sagardoa, ardoa... Eta trikitilariak, noski. "Ezertxo ere ez da faltako iraileko lau igandeetan". Mendizale eta erromeriazale guztiei gonbita egin die Maria Jesus Etxeberriak, Zelatungo Antonioren bordako langileak (Urrestilla, Azpeitia, 1965). Joan den asteartean egin zituzten beroketa lanak, San Juan Txiki eguneko erromeriarekin. "Hori da, berez, Hernioko eguna", zehaztu du Etxeberriak berak. Eta etzi piztuko da iraileko igandeetako lehenengo festa handia. Aurtengo irailak lau igande izaki, lau erromeria egun izango dituzte Zelatunen, Hernio mendiaren magalean.
I. Urkizu Arsuaga
Badira tolosar prototipo izateko balizko zenbait ezaugarri, eta horietako asko betetzen ditu Irati Artutxak (Tolosa, 1989). Herriko ostalari ezagunenetako batzuen alaba izaki, ordu zenbait igarotzen ditu barra atzean.
![[Herriz herri] Tolosa. Antzinako hiriburua, bihotz](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIZ_HERRI_-_TOLOSA.jpg "HERRIZ HERRI - TOLOSA")
Itzea Urkizu Arsuaga
Mapei erreparatuz gero, Tolosa izan liteke Gipuzkoaren bihotza: ia-ia menditik bezain gertu dago kostaldetik; ia Nafarroa bezain eskura dauka Lapurdi; ia nekazari adina arraunlari dauzka. Mapetatik harago begiratuta, ordea, inguruko 27 herriekin batera arnasten duen bihotza da Tolosa.
![[Museora] Antioko Interpretazio Zentroa. Altxorrari distira gehiago](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/Antioko_Interpretazio_zentroa.jpg "Antioko Interpretazio zentroa")
Eider Goenaga Lizaso
Antiguako ermitaren osagarri gisa, eta baselizari, Zumarragari zein Urola Garaia eskualdeari oihartzun handiagoa emateko xedearekin, 2014an jarri zuten martxan Antioko Interpretazio Zentroa.
Danel Agirre
Zarauzko Salberdingo eremua urbanizatu eta bertan mila etxebizitzatik gora eraikitzeko plan bereziaren esleipena azpikeria zabar bati esker erdietsi zuen, 2008an, lehiaketa publikoan parte hartu zuen arkitektoetako batek. Bost proposamenen artean aukeratzeko baliatu ziren irizpideen artean, berritzailea zen bat ezarri zuen udaletxeak: herritarrei euren iritzia galdetu zien, puntuen %10 bat haren arabera banatzeko. Areto batean ikusgai izan ziren bost egitasmoen plano eta zirriborroak, lehiakideen izenak ezkutatuta. Aurreiritzirik gabe, ahal zen modu aseptikoenean ikusitakoa epaitzeko eskatu zitzaien Zarautzen erroldatutako guztiei.
Miriam Luki
Arkeologoaren ofizioa ez da filmek agertu ohi dutena bezain erromantikoa. Hala uste du, behintzat, Angel Martinez legazpiarrak (1974). Martinez ez da Graal Santuaren bila dabilen Indiana Jones, baina bere ofizioak harrapatuta dauka duela ho...
Miren Osa Galdona
Lurralde arteko mugak fisikoak nahiz administratiboak izan daitezke. Norberak bere autonomiaren baitan jardun dezake, alboan dagoenari muzin eginez. Halaber, komeni da bizilagunarekin harreman ona izatea, inoiz ez baita jakiten noiz izango duzun haren premia. Larrialdiak izan daitezke horren adibide. Hori dela eta, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako aldundiek hitzarmen bat sinatu dute mugakide diren eremuetan suhiltzaileak mobilizatzeko. Prebentzioa eta sute itzaltze nahiz salbamendu zerbitzuen mobilizazioan esku hartzea koordinatzea izango da helburua. Modu horretan, erakundeen arteko lankidetza sustatu nahi da. Arkaitz Orbegozo Gipuzkoako suhiltzaileen zerbitzuburuak (Donostia, 1978) esan duenez, hitzarmenak "izaera ofiziala" ematen dio lehen ere egiten zenari, mugetatik harago egiten diren esku hartzeei. Mugakideak diren eremuetako segurtasuna babesteko, hiru egoera azpimarratzen dira itunean: salbamendua, bai trafiko istripuetan eta baita bizia arriskuan duten pertsonen erreskatean ere; materia arriskutsuen garraioa —ihesak, isurketak edo presio nahiz tenperatura arazoak—; eta suteak. "Demagun Mutrikun larrialdi bat gertatu dela. Gipuzkoatik Zarauzko suhiltzaileak edo Azpeitikoak hurbilduko lirateke. Baina bada Bizkaian Mutrikutik gertuago dagoen parke bat: Markina-Xemeingoa. Hitzarmenari esker, gertuen dagoen suhiltzaile taldea joango da gertakariaren lekura. Suhiltzaileen arteko koordinazioa zehaztu da", argitu du Orbegozok.
Unai Zubeldia
Ez diogu guk; txostenak berak dio Gipuzkoan ez dagoela ibai edo errekarik oso egoera onean, eta esanguratsua da hori". Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ibai eta erreken 2016ko txostena kaleratu berri du Uraren Euskal Agentziak, eta, txosten horren arabera, Gipuzkoan bost ibai daude egoera txarrean, %16 inguru.
