![[Museora] Igartza Monumentu Multzoa. Bost gune, multzo bakarrean](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/Igartza_multzoa.jpg "Igartza multzoa")
Eider Goenaga Lizaso
Beasainen, Erdi Aroan Europatik zetorren bidea bitan zatitzen zen tokian bertan eraiki zuten Igartzako dorretxea, XVI. mendean. "Orduko N-1 errepidea izango zena hemendik pasatzen zen, eta, zubian, bitan banatzen zen: San Adriandik barrena, Nafarroarantz; eta Leintz Gatzagarako bidea hartuz, Arabarantz.
Danel Agirre
Etxera iritsi eta karteroaren ipurdi biluziaren azpian bere ama topatu berri duenaren tamainako shocka izan zen lehengo egunekoa. Lanaren atzaparretatik ihesi nenbilela, Interneteko sator-zulo ilun batean ezkutatu nintzen. Kaka usain sarkorra zerion ezkutalekuari. Inguruan begiratu, eta hantxe ikusi nuen, euli laino baten azpian: euskarazko lehenbiziko blog xenofoboa. Stop Immigrazioa izenburua du blogak. Anonimoa da, euliz inguratutako sareko gorotz mendixka guztiekin gertatu ohi den moduan. Abertzaletasunez mozorrotutako xenofobia klandestinitatetik ateratzeko saiakera da, baina pixka bat lotsatia.
U. Zubeldia
Realean, Athleticen, Logroñesen, Salamancan, Eibarren eta Aurrera Ondarroan futbol jardun oparoa izan ondoren, gazteenei irakasten ari da orain Luciano Iturrino Lutxo (Mutriku, 1963). Ondarroan bizi da egun, baina ez dauka ahaztuta umetako txokoa.
![[Herriz herri] Mutriku. Itsasertzeko altxor “ezezaguna”](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIZ_HERRI_-_MUTRIKU.jpg "2017-05-09, Mutriku. Herria.09-05-2017, Mutriku. Pueblo.")
Unai Zubeldia
Mendia bertan, eta itsasoari begira une oro. Hortxe Mutrikuren argazkia. Gipuzkoako ipar-mendebaldean dago 5.300 biztanleko herri hori, Donostiatik 47 kilometrora, Bizkaiaren mugan. "Betidanik lotura handia eduki izan dugu Ondarroarekin, baina oso gipuzkoar sentitzen gara gu", zehaztu du Jose Angel Lizardik, herriko alkateak (Mutriku, 1961).
Unai Zubeldia
"Kezkei tiraka sortu da egitasmo hau, konpromisotik; herritartasuna bizitzeko modu eraginkor eta aktibotik". Irakurri eta gozatu. Euskal liburuak kalera lelopean, Joxe Goikoetxea beasaindarrak bihar eguerdian kalera ateratzeko dei egin die herrikideei.
Unai Zubeldia
18.000 odol emaile daude Gipuzkoan. "Eta 20.000ra iristea da erronka", adierazi du Sabin Urzelai Gipuzkoako Odol Emaileen Elkarteko zuzendariak (Caracas, 1955). "Oso handia da kopurua, baina inoiz odolik eman ez duten herritarren %97 animatu nahiko genituzke".
Eider Goenaga Lizaso
Goierri, Debagoiena eta Azpeitia lehenengo; Tolosaldea, Oiartzualdea, Hernani eta Astigarraga gero; eta, igandean, Debabarrena, Urola Kosta, Lasarte-Oria, Usurbil eta Zubieta. Gure Esku Dago dinamikaren herri galdeketek ia Gipuzkoa osoa hartua izango dute igande gaua iristerako —Donostia, Aia, Mendaro, Irun, Hondarribia, Andoain, Urnieta eta Beizama falta dira—. Orain arte egindako herri galdeketetan 16 urtetik gorako 246.484 herritarrek izan dute botoa emateko eskubidea (66.461ek bozkatu dute, eta %27ko parte hartzea izan da, batez beste). Etzi beste 116.505 herritar daude deituta botoa ematera; orotara, 362.989 herritar —azken hauteskundeetan Gipuzkoako errolda 581.000 biztanlekoa izan zen—.
HERRIA parte hartzea BAI
% %
Abaltzisketa 64,07 95,95
Aduna 50,68 96,22
Albiztur 44,22 95,50
Alegia 31,32 96,68
Alkiza 54,04 95,24
Altzo 56,33 95,19
Amezketa 56,40 93,58
Anoeta 34,70 94,44
Antzuola 40,42 96,05
Altzaga 49,35 98,68
Arama 53,66 93,18
Aretxabaleta 29,41 95,17
Arrasate 23,56 94,71
Asteasu 34,00 98,53
Astigarraga 19,99 96,12
Ataun 59,41 95,68
Azpeitia 39,38 94,62
Baliarrain 77,00 90,91
Beasain 21,13 96,04
Belauntza 53,30 95,58
HERRIA parte hartzea BAI
% %
Berastegi 29,13 96,53
Bergara 29,46 94,96
Berrobi 43,15 97,60
Bidania-Goiatz 51,82 92,06
Elduain 48,37 96,63
Elgeta 36,86 97,97
Errenteria 15,51 94,25
Eskoriatza 24,42 89,82
Ezkio 53,71 98,40
Gabiria 48,76 97,97
Gaintza 72,64 87,01
Gaztelu 52,99 100
Hernani 24,77 96,71
Hernialde 28,89 94,87
Ibarra 27,08 96,43
Idiazabal 46,93 94,71
Ikaztegieta 46,38 92,47
Irura 28,74 95,73
Itsaso 59,29 86,74
Itsasondo 36,62 96,81
Larraul 43,23 97,59
Lazkao 32,14 96,71
Leaburu 37,04 100
HERRIA parte hartzea BAI
% %
Legazpi 20,96 96,59
Legorreta 38,97 94,01
Leintz-Gatzaga 52,45 93,45
Lezo 25,58 96,57
Lizartza 57,42 96,94
Mutiloa 71,50 92,30
Oiartzun 40,20 96,53
Olaberria 21,15 98,84
Oñati 35,68 95,87
Ordizia 22,95 94,29
Orendain 75,78 96,72
Orexa 82,11 98,72
Ormaiztegi 41,42 96,08
Pasaia 17,42 95,21
Segura 56,60 93,87
Tolosa 26,01 96,26
Urretxu 20,62 95,75
Villabona-Amasa 29,48 96,49
Zaldibia 66,22 97,20
Zegama 49,01 95,65
Zerain 72,86 97,38
Zizurkil 25,48 97,31
Zumarraga 13,43 96,85
Eider Goenaga Lizaso
Gure Esku Dago-ko bozeramaile Angel Oiarbidek (Beasain, 1974) "intentsitate handiz" biziko du igandeko galdeketa eguna, orain arte egindakoak bizi izan dituen eta aurreikusita daudenak biziko dituen bezala. Oiarbideren esanetan, "orain arteko olatu handiena" izango da, 300.000 herritarrei egingo zaielako galdera. Besteak beste, Debabarrenean eta Urola Kostan (Gipuzkoa), Uribe Kostan, Lea Artibain, Durangaldean eta Uribe Butroen (Bizkaia) eta Legution (Araba) egingo dira galdeketak.
Ane Olaizola
Lehen lerroan gizonezkoak borrokatu baziren ere, haren ondorioak ez zituzten gizonezkoek soilik sufritu 1936ko gerran. Gipuzkoako Foru Aldundiaren arabera, frankistek Gipuzkoan 750 pertsona beren herrietatik bortxaz kanporatu zituzten 1937an, eta gehienak emakumeak eta umeak izan ziren. Emakume askok deserrira joan behar izan zuten halabeharrez, seme-alaba txikiak besoetan hartuta edo haiek herrian utzita. Zaila da kopuru zehatza jakitea, baina, Azkoitian, 65 bat lagun bidali zituzten herritik: besteak beste, Tere Larrarren familia. Haren ama, Luisa Oruesagasti, izan zen Azkoititik kanporatu zuten lehen emakumeetako bat, eta alabak ondo gogoan ditu garai latz hartan bizi izan zituztenak.
