Eider Goenaga Lizaso
Aste Santuko oporrak gainean, asteburuan jada hasiko da bisitarien etorrera antzematen. Baina, turismoaren ikuspegitik, egun inportanteenak ostegunetik igandera bitartekoak dira. Herri txiki asko hustu egingo dira datorren asteburuan, baina beste herri batzuk bisitariz beteko dira, kostaldekoak horietako asko, eta, batez ere, hiriburua. Turismo arloko eragileak pozik daude azken bi urteetako joerarekin, eta aurten goranzko joerari eustea espero dute.
![[Herriz herri] Leintz Gatzaga. Lehengora itzuli nahi dute herria](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIAK-LEINTZ_GATZAGA.jpg "HERRIAK-LEINTZ_GATZAGA")
Unai Zubeldia
Historiari keinuka bizi da Leintz Gatzaga. Gatzaren ustiapenak eman dio sona herriari, baina baliabide ekonomiko horrek berak sortu izan ditu hainbat eta hainbat liskar, 1334, 1371, 1492 eta 1498ko suteak tartean. Arabaren muga-mugan, Gipuzkoaren hego-mendebaldean, Deba ibaia hantxe hasten da gorpuzten Bizkaiko itsasora bidean. 14,7 kilometroko eremua dauka, 600 metroko garaieran dago, eta 240 biztanle inguru dauzka —99 urte ditu helduenak, Matilde Arresek—. Hogei kilometro eskasera dauka Gasteiz, eta 80ra Donostia.
Eider Goenaga Lizaso
Korrika eginez, lekukoa esku batetik bestera pasatuz, Euskal Herria alderik alde zeharkatuz, errepide bazterrean dagoenaren begiak gorrituz eta bustiz... Zertarako, eta lekukoak daraman mezua, euskararen alde gehien zabaltzen diren mezuetako bat, helmugara eramateko. Eta nor da mezuaren hartzailea? Zu. Euskalduna izan edo ez, zu hori protagonista izan da behin eta berriro Korrikaren 37 urteko historian. 1980an, lehenengo Korrika egin zenean, Zuk ere esan bai euskarari leloa aukeratu zuten; 5. Korrikan Euskara, zeurea izan zen leloa; 11. Korrikan, Zu eta ni euskaraz; eta 20. Korrikan, BatZuk.
![[Herriz herri] Legorreta. Paperetik digitalerako jauzia](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIA-LEGORRETA.jpg "HERRIA-LEGORRETA")
Ariane Vierbücher
Goierri eskualdean dago Legorreta, Zazpiturrieta, Igetagain eta Astokolomendi mendien babesean. Inguruotako gainerako herriak bezala, ingurune natural ezin ederragoan dago herria, kolore berdea nagusi den eremuan. Txango ederrak egiteko paraje ezin hobea da.
Eider Goenaga Lizaso
Otxandiotik abiatuko da 20. Korrika, martxoaren 30ean, eta lehen kilometrotik egingo zaie omenaldia euskararen aldeko lasterketaren sortzaileei. Joseba Kanpo zenaren senideak izango dira lekukoa eramaten lehenak, eta eurekin joatera gonbidatu dute Urtsa Errazti (Laudio, Araba, 1954). "Korrikan lekukoa eramateak beti sortu dit emozio berezi bat, eta Otxandiokoan, ziur, malkoren bat edo bi aterako direla". Korrika sortu zuen taldean kide izan ziren Kanpo eta Errazti, eta AEK utzi ondoren ere elkarrekin jarraitu zuten Korrika urte luzetan. "Elkarrekin erosten genuen kilometro bat, beti gauez, Bardean edo Erribera inguruan, eta familiarekin joaten ginen".
Unai Zubeldia
Erronka berbera daukagu Perun eta Euskal Herrian: genero indarkeriari aurre egiteko esku hartzea. Gazteak eta nerabeak oinarri hartuta, prebentzio lanean sakondu beharra daukagu". Pilar Puentek (Lima, 1963), Manuela Ramos Peruko mugimendu feministako ordezkariak, onartu du genero indarkeriari dagokionez euren herrialdean eta Euskal Herrian estatistikak "erabat bestelakoak" direla. "Perun hamar emakumetik zazpik indarkeria jasan izan dute noizbait, eta hamar salaketatik zortzik haur eta nerabeei eragiten die. Perun drama handiagoa da Euskal Herrian baino, baina arazoa, oinarrian, berbera da; globala da".
![[Herriz herri] Legazpi. Natura eta burdina](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/Legazpiko_panoramika_Arraseta_menditik.jpg "Legazpiko panoramika Arraseta menditik")
Miriam Luki
Goierri garaian dago Legazpi, Aizkorri-Aratz natur parkearen azpian. Ordubete baino gutxiago behar da handik Hego Euskal Herriko lau hiriburuetara iristeko. 1900. urtean, 1.266 biztanle zituen, eta, 50 urteren buruan, 4.016. 1983an jo zuen goia, 10.741 bizilagunekin. Egun, 8.453 dira. Legazpiko argazki orokorra osatzen dute datu demografiko horiek, demografia industriaren garapenarekin estu lotuta baitago.
Olatz Mitxelena
Liburuak sobran dauden lekuetatik hartu, eta behar diren tokietara eraman. Horixe Paperezko Ametsak elkartasun proiektuaren funtsa. Oiartzunen sortu zen egitasmoa, iaz, Xabier Salaberria irakasleak bultzatuta, eta Oiartzungo Abaraxka ludotekaren laguntzaz.
Salaberriak berak azaldu duenez, proiektuaren bidez beste bizitza bat eman nahi diete liburu zaharrei, baina baita irakurle berriei ere: "Herriko literaturazale batzuen harrikada bat bezala ere hartu daiteke. Mina ematen digu jendeak liburuak zakarrontzian nola uzten dituen ikusteak, jakinik leku askotan sekula ez dutela liburu bat ezagutu".
![[Herriz herri] Leaburu. Herria eta auzoa, parean](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/LEABURU.jpg "LEABURU")
Rebeka Calvo
Leaburu-Txaraman 360 bat biztanle dira. Bitan banatuta dago herria, izenean ageri den bezala: Leaburu da herria, eta Txarama, berriz, auzoa. Baina Luisa Uzkudun Etxenagusia alkateak esan duenez, "bi herri txiki" dira.
Eider Goenaga Lizaso
Apurka-apurka joan dira eraikitzen GI-632 errepidea; 1990eko hamarkadaren hasieran Beasain-Durango autobidea deitu zutena, eta pixkanaka geldituz, atzeratuz eta, tarteka, indarra hartuz joan dena. Errepidearen zati handiena egina dago, eta gaur egun asko murriztu da Beasaindik Bergarara joateko behar den denbora. Oraindik, baina, errepidearen zati korapilatsuenetako bat, Deskargatik Bergara artekoa, egiteke dago. Joan den asteartean Gipuzkoako Foru Aldundiak iragarri zuen azken zati horren obrari ekiten diola, eta 2019an ipini zuen obrak amaitzeko data.
