Aitziber Arzallus

Azken 30 urteotako negurik bustiena izan da aurtengoa. Ia aterrunerik gabeko hiru hilabete luze. Gipuzkoan, batez beste, metro koadroko 681 litro bota ditu, garai horretan ohi duenaren ia bikoitza —metro koadroko 384 litro da batezbestekoa—. Eta otsaila izan da guztietan hilabeterik txarrena, euritsua ez ezik, hotza ere izan delako: atertu gabe bota zuen otsailaren 1etik 14ra; 28 egunetatik 21 euritsuak izan ziren; eta batez besteko tenperatura ohikoa baino 2,5 gradu baxuagoa izan zen.

Eider Goenaga Lizaso

Fulgenciak 100 urte beteko ditu abenduan, eta argi du zer nahi duen. "Etxean bezala inon ere ez". Pasatu omen ditu denboraldi batzuk besteen etxean bizitzen, baina inon ez da sentitu etxean bezala: "Ez naute ondo artatu". Elgoibarren Etxean Bizi egitasmoaren proiektu pilotuan parte hartuko duten 50 pertsonetako bat da Fulgencia. 25 lagunek esperimentazio taldea osatuko dute, eta esku-hartze plan pertsonalizatu bat egingo zaie; beste 25 lagunek kontrol taldea osatuko dute, eta orain arte jasotzen zituzten zerbitzu berberekin jarraituko dute horiek. Urtebete barru, bi taldeen arteko alderaketa egingo dute, esperimentazio taldekoen kasuan bizi kalitatea hobetu den, zenbat hobetu den eta zertan hobetu den neurtzeko.

Eider Goenaga Lizaso
Pasaia Biziberritzeko Plan Estrategikoari oniritzia eman zion asteartean Gipuzkoako Foru Aldundiak. Ia 30 urteko ibilbide malkartsu eta gorabeheratsua egin du planak onarpena jaso arte, eta azken bi urteetan planak barne hartzen di...

Ainhoa Larrabe Arnaiz

Ia hamarkada bat lozorroan eman ondoren, abiadura biziz hartu dute Gueñes (Bizkaia) eta Itsaso arteko goi tentsioko linearen proiektua. Ez kasualitatez. Gatikatik (Bizkaia) Cubnezaisera (Frantzia) urpetik doan goi tentsioko kable sarea eraikitzeko egitasmoak indarra hartu duen momentu berean hasi dira Bizkaiko eta Gipuzkoako lurraldeak gurutzatuko dituen azpiegituraren eraikuntza prozesuari abiada ematen. Banatuta aurkeztu dituzte proiektu biak, baina REE Red Electrica Españolaren txostenetan argi azaltzen da egitasmo berari erantzuten diotela Gatika-Cubnezais eta Gueñes-Itsaso goi tentsioko lineek: Europako Batasuneko herrialdeak energetikoki lotu nahi dituzte.

Eider Goenaga Lizaso
Minbiziaren kontrako borrokan, etengabeak dira aurrerapausoak; borrokak ez du etenik. Horretan aritzen dira Donostiako Onkologikoan, eta bertako barne funtzionamendua ezagutzeko bisita beste mundu eta beste mende batera bidaiatzea bezalakoa da.

Unai Zubeldia

Espresuki bestelakorik esan ezean, herritar guztiak gara organo emaile". Nahiz eta, heriotza kasu bakoitzaren arabera, guztiek ezin duten eman pauso hori. "Hiltzen garen unean ditugun gaixotasunen araberakoa izaten da hori", azaldu du Lucia Elosegi Donostia ospitaleko donazioen saileko koordinatzaileak. "Minbiziaren aurka borrokan aritu den pertsona baten organoak, adibidez, ezin dira berreskuratu, gaixotasuna pasatuko geniokeelako hartzaileari". Etxean hiltzen direnen kasuan ere, ezinezkoa da horien organoak donatzea. "Hil berri den pertsonak kontrolatutako leku batean egon beharra daukalako bere organoak oxigenatuta egon daitezen, eta ospitalean bakarrik bermatzen da hori".

Eider Goenaga Lizaso

Donostiako Egia auzoan egin zuten, 2016ko urtarrileko eta otsaileko hainbat astez, euskara hutsean bizitzeko ahalegina. Egia Euskaraz izena zuen kanpaina hark, eta Lasarte-Orian izan zuen jarraipena, urte bereko azaroan eta abenduan: lehen aldiz erabili zituzten ahobizi eta belarriprest figurak, eta erabilera datuek nabarmen egin zuten gora. Gerora, beste hainbat auzok eta herrik hartu zuten lekukoa —Intxaurrondo, Hernani, Astigarraga...—, eta, iazko azaroan Euskaraldia aurkeztu zuten, hizkuntza ohiturak aldatu eta erabilera datuak handitzeko xedez. Euskaraldiak erronka jarri du mahai gainean, 2018ko azaroaren 23tik abenduaren 3ra, 11 egunez, Euskal Herri osoan, ahal den herri gehienetan eta ahal den guztietan euskaraz egiteko. Baina zer gertatzen da euskara nagusi den herrietan? Kezka horrekin, eta euskararen erabileran datu onak dituzten herrietarako, Hamaika egun baino hamaika aldiz gehiago proposamen osagarria landu du Uemak, Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak.

Eider Goenaga Lizaso
Hamabi urtez alzheimerrarekin gaixo izan ostean, duela bi urte hil zitzaion senarra Izaskun Martinez Albenizi; Floren Altunaren bikotekidea, berriz, duela bi urte hasi zen sintomekin, eta orain sei hilabete diagnostikatu zioten gaitza.

Eider Goenaga Lizaso
Marian Viaderok 28 urte daramatza irakasle, eta ezagutu ditu egoera okerragoak; hobeak ere bai. "Baina gauza bat esaten dizut: inoiz baino ordu gehiago sartzen ditut, bai eskolan eta bai etxean, iritsi behar dudan guztira iristeko".

Eider Goenaga Lizaso

Harritu egiten gaitu sei urte baino gehiago etxerik gabe daramaten eta kaleko egoera kronifikatuan dauden pertsonei etxe bat emanez gero nola erantzuten duten ikusteak". Alejandra Puente Garcia RAIS-Euskadi gobernuz kanpoko erakundeko zuzendariarena da adierazpen hori; Lan Munduan eta Gizartean Txertatzen Laguntzeko Sarea da RAIS, eta Gipuzkoan erakunde horrek kudeatzen du Housing First metodologian oinarritutako Habitat programa. Gipuzkoako Foru Aldundiaren ekimenez jarri zen martxan, iazko udan, eta irailean etxe bana eman zieten bost etxegaberi —lau gizon eta emakume bat—, hortik abiatuta bizimodu berri bat eraikitzeko. Urtarrila amaitu aurretik, beste etxe bat esleituko dute Irunen, eta lurralde guztian hamar etxebizitza kudeatzea da helburua. Aldundia zenbait udalekin ari da gaia jorratzen.