gipuzkoa

2016-09-162016-09-15gipuzkoa

Lehorretik, oso lehorrera

E. Goenaga Lizaso

Aurtengo uda oso beroa izan den ustea nahiko orokorra den arren, Euskalmet meteorologia agentziaren txostenek diote ekaineko eta uztaileko batez besteko tenperaturak "normalak" izan direla. Abuztukoak, berriz, "beroak". Muturreko tenperaturetara egun jakin batzuetan soilik iritsi dela diote Euskalmeten txostenek: ekainean, bero handiko egun bakarra izan zen; uztailean, bi egunetan gainditu zen muturreko tenperaturen muga —35-40 gradu artekoa—; eta abuztuan, berriz, zortzi egunetan.

"Mende honetako abuzturik beroenetako bat izan da, baina urrun dago 2003an eta 2012an izandako tenperaturetatik", dio Euskalmeten abuztuko txosten meteorologikoak. Gipuzkoan, Lasarte eta Arrasateko neurketak jasotzen dituzte Euskalmeten txostenetan. Horien arabera, Lasarten 20,5 gradukoa izan zen abuztuan batez besteko tenperatura —azken hamar urteotan altuena 2012an izan zen: 21,3 gradu; eta baxuena, 2007an: 18,2—. Arrasaten, berriz, 20 gradu izan da abuztuko batez bestekoa —21 gradu izan zen 2012an, eta hotzena, 18,1 gradukoa, 2014an—.

Euri gutxi

Prezipitazioei dagokienez, azken hamar urteko batez bestekoaren azpitik egin du euria hiru hilabeteotan. Euskalmetek dioenez, ekaina eta uztaila hilabete "lehorrak" izan ziren, eta abuztua, "oso lehorra". Hilabete osoan pilatutako euriaren azken hamar urteetako batez bestekoa, Lasarten, 89,95 mm da, eta aurtengo abuztuan, berriz, 41,9 mm baino ez dira jaso; Arrasaten, batez bestekoa 41,79 mm da, eta joan den hilean 14,6 mm bakarrik jaso ziren.

Batean zein bestean 2007a izan zen urterik euritsuena, eta kopuruetan alde izugarria dago: 290,6 mm bota zituen Lasarten urte hartan, eta 169 mm Arrasaten. Hala ere, aurtengoa ez da izan azken hamar urteetako abuzturik lehorrena; izan ere, 2012. urtean 36,9 mm bildu ziren Lasarten, eta, 2014an, Arrasaten, 13,9 mm bakarrik.

Nolako Emakumeen Etxea nahi duten erabakiko dute Hernanin
2016-09-162016-09-15Albisteak, gipuzkoa, Gizartea

Nolako Emakumeen Etxea nahi duten erabakiko dute Hernanin

Maite Alustiza

Berdintasuna eta feminismoa bultzatzeko "erreferentziazko guneak" dira Emakumeen Etxeak. Hala uste du Garazi Etxarri Hernaniko Berdintasun zinegotziak: "Mugimendu feministaren eskakizun historikoetako bat da, baita Hernanin ere". 2013tik Plaza Feminista daukate herrian. Eraikin publiko bat da; Berdintasun Saila han dago, eta herrian lan egiten duten eragile ugari biltzen dira: Bilgune Feminista, Gizon Taldea, Plax gazteentzako aholkularitza zerbitzua, emakumeentzako jabetza eskolak... Gune hori, ordea, txiki geratu zaie, eta beharrei erreparatuta erabaki du udalak Emakumeen Etxea sortzea: "Egun herrian dagoen mugimendu askotarikoa handituz joan den heinean, emakumeen etxe baten beharra azaleratu da".

Etorkizuneko Emakumeen Etxea definitzeko, parte-hartze prozesu bat martxan jarriko du udalak. Dagoeneko zehaztuta daukate zein izango den eraikina: Gabriel Zelaiako aurreko eraikina, Elizatxo ikastola izandakoa, Florida auzoan. Prozesuaren antolaketan Aztiker soziologia ikergunea ari zaio laguntzen udalari, eta, Maitane Basterretxea teknikariak azaldu duenez, irailaren 24an jarri dute prozesuaren abiapuntua. Egun horretarako Emakumeen etxea, espacio para la igualdad jardunaldia antolatu dute: "Gaia herrian sozializatzea da jardunaldiaren helburu nagusia. Gaia herrian plazaratzea eta agenda publikoan txertatzea. Beste herri batzuetako esperientziak ezagutzeko aukera ere izango da jardunaldietan". Adibidez, Arrasateko, Ermuko eta Basauriko (Bizkaia) esperientzien berri emango dute irailaren 24ko saioan.

Urritik urtarrilera arteko parte-hartze prozesua hiru fasetan gauzatuko dute; orotara, sei-zortzi saio izango dira. Lehenengo, urrian, espazio berriaren izaera eta ezaugarriak definituko dituzte, bi tailerren bitartez. Horietan, beharrak identifikatuko dituzte, eta beharrizanei erantzuteko zerbitzuak zerrendatu.

Lehen fase horren ondoren, azaroan eta abenduan, helburuei egokitutako espazioaren antolaketa zehaztuko dute, bai eraikin barruko antolaketa eta bai ingurukoa —auzolanerako aukerak ere aztertuko dituzte—. Eta, azkenik, funtzionamendua eta arauak finkatuko dituzte —etxea noiz egongo den irekita, zein elkartek izango duten presentzia...—. Otsailerako etxea definitua izatea espero dute, eta hortik aurrera hasiko dira espazioa egokitzen. Etxarrik azaldu duenez, haien asmoa da "ahalik eta gehiena" auzolanean egitea.

Udalarekin eta Aztikerrekin batera, 15-17 herritarreko talde bat ari da parte hartzen prozesuaren diseinuan. "Adin eta profil ezberdinekoak" dira, eta tartean dira mugimendu feministako kideak, beste hainbat elkartetako lagunak, baina baita "interesa azaldu duten norbanakoak" ere. Taldea nahi duten guztiei irekita dagoela gogorarazi du Basterretxeak.

2016-09-162016-09-15gipuzkoa

Jardunaldiak irailak 24an: egitaraua

Irailaren 24an, Hernanin

09:30-09:45. Aurkezpena Biteri kultur etxean.

09:45-10:45. Emakumeen etxeak eta feminismoaren eraldaketak hitzaldia, Mari Luz Esteban Galarzarekin. Biteri kultur etxean.

10:45-11:15. Atsedenaldia.

11:15-12:30. Basauri, Arrasate eta Ermuko esperientziak. Emakumeen Topalekuan.

12:30-14:00. Hernaniko Berdintasunaren aldeko eta mugimendu feministaren txango historikoa tailerra.

14:00. Klownklusioak, Virjinia Imaz Quijera Oihulari Klown taldeko kidearen eskutik.

20:00. Ekhiñe, Kandela eta Pantxaren kondaira-ren ibilbidea, Zinkoenetik hasita.

21:00. Andrekale ikus-entzunezkoaren emanaldia (Kalandriak eta Señora Polaroiskak elkarlanean egindakoa). Andre kalean izango da —euria egingo balu, udaletxeko aterpean—.

(*) Saio guztiak doakoak dira, eta aldibereko itzulpen zerbitzua egongo da.

2016-09-162016-09-15gipuzkoa

Langileek adostutako eskaerak

Euskotreneko langileek batzarretan adostu dituzte enpresari helarazi dizkioten eskaerak. Proposamena ere landu dute, beren eskaerak antolaketaren ikuspegitik egingarri izan daitezen. Aitzitik, oraingoz enpresak ez du eskaera bat bera ere onartu.Eskaer...

2016-09-162016-09-15gipuzkoa

Hurrengo lanuzteak

Lan gatazka konpondu ezean, aste honetan bezala, datorrenean ere lanuzteak egingo dituzte Euskotreneko langileek. Datak eta ordutegiakLan egunetan, hilaren 23ra bitartean. 07:00etatik 09:00etara eta 18:00etatik 20:00etara.Bihar eta hilaren 24an. 10:00...

Ikusten ez denaz, langileekin
2016-09-162016-09-15Albisteak, Ekonomia, gipuzkoa, Gizartea

Ikusten ez denaz, langileekin

Olatz Mitxelena

Euskotrenek astelehenean inauguratu zuen Altzako geltokia, Irungo Arasoko egoitza berria zabaltzearekin batera. Arasokoa Euskotrenen Gipuzkoako bigarren egoitza da —orain arte Donostiako Amara auzoan zuen egoitza bakarra Euskotrenek—. Eta egoitza berria zabaltzearekin batera, trenen maiztasuna ere handitu du. Aurrerantzean, 15 minutuz behin irtengo dira trenak Amaratik Irunera eta Irundik Amarara; eta 30 minutuz behin irtengo dira Zumaiarako trenak. Horrez gain, goizez, zerbitzu berriak eskainiko dituzte.

Euskotreneko langileak aldaketen berri izan zutenez geroztik ari dira borrokan, trenen maiztasuna handitzea euren lan balditzen kaltetan gerta ez dadin. Oraingoz, baina, ez dute eskatutakorik lortu, eta lanuzteak egiten ari dira. Aste osoan izan dira lanuzteak, eta hurrengo asterako ere antolatu dituzte.

Irune Zarate, Xabier Untzueta eta Esther Gonzalez greba batzordeko kideak dira. Beraiek azaldu dituzte langileen aldarrikapenak."Euskotrenek ezarri dituen maiztasun berriak bermatu ahal izateko tren kopurua handitu du", azaldu du Zaratek, eta horregatik eraiki dituzte instalazio berriak Arason, tren guztiak gordetzeko nahikoa leku izateko. Horrek, baina, tren gidarien lekualdaketa ekarri du. Langileek jakinarazi dutenez, lehen 66 tren gidari zituen Euskotrenek Gipuzkoan, eta, orain, horietatik hemeretzi geratu dira Amaran, eta beste guztiak Arasora lekualdatu dituzte.

Irunera lanera joan behar duten langileentzat Euskotrenek garraioa berma dezan eskatzen dute langileek."Amara trenaren geldialdi komertziala da, eta langileek ez zuten lanera joateko inolako eragozpenik. Trenean bertan joaten ziren", azaldu du Untzuetak.

Arason, ordea, trenak ez du geldialdirik, eta hor sortu da lehen eragozpena: "Langileek trenari geratzeko eskatuz gero arazorik ez zela egongo esan ziguten hasieran, baina, uztailetik negoziazioak apurtuta daudenez, enpresak ez du ezer egin, eta denek gure autoarekin joan behar izan dugu lanera".

Asteburuetan, jai

Lanera joateko garraioa lortzea, hala ere, ez da aldarrikapen nagusia. "Lantaldea handitzea, tren gidari gehiago kontratatzea gure asteburu libreen kopurua mantentzeko, hori da gure aldarrikapen nagusia", argitu du Gonzalezek. Izan ere, astelehenetik ostiralera ordutegi bera izango duten arren, larunbat gehiagotan lan egin beharko dute aurrerantzean. "Larunbatetan, lan txanda askoz gehiago izango dira, eta jende gehiagok aritu beharko du lanean, enpresak proposatutako lantaldearen handitzearekin ez delako nahikoa orain arte libratzen genituen asteburuak libratzen jarraitu ahal izateko".

Bereziki kezkatuta daude gai horrekin. "Kontuan hartuta guk urteko egun guztietan egiten dugula lan, eta oporrak sei txandatan ditugula, lana eta familia kontziliatzeko aukera bakarra asteburuetan dugu", nabarmendu dute.

Negoziazioak etenda

Euskotrenek "inposizioaren" aldeko hautua egin duela salatu dute langileen ordezkariek, eta jakinarazi dute uztailetik negoziazioak "apurtuta" daudela: "Azken bilera eduki genuen uztailean, eta esan ziguten eskertzen zutela gure lan guztia eta gure proposamenak, lan ona egin dugula, baina ezetz esateko unea zela", gogoratu du Untzuetak.

Enpresari langileekin esertzea "asko kostatu" zaiola uste du Zaratek: "2015eko irailetik ari gara enpresari bilerak eskatzen, baina aurtengo maiatzera arte ez dira eseri". Langileak mobilizatzen hasi eta gero lortu zuten lehenbizikoz enpresarekin biltzea.

Langileek aspalditik zekiten Arasora lekualdatuko zituztela, eta trenen maiztasuna handitu behar zutela jakin zutenean ekin zioten biltzeari, "aldaketekin kezkatuta". Batzar horietan definitu zituzten langileen eskaerak, eta enpresari helarazi. Oraingoz, baina, ez dute bat bera ere onartzerik lortu.

Apirilean hasi ziren mobilizazioekin. Paskinak banatu dizkiete erabiltzaileei lanuzteak iragarriz eta beren aldarrikapenen berri eman asmoz. Horrez gain, elkarretaratze isilak egiten dituzte Amaran. Baina ez da nahikoa izan."Ekainean enpresak eskatu zigun mobilizazioak bertan behera uzteko negoziazioekin jarraitzeko baldintza gisa".

Langileek baldintza hura onartu zuten. Aitzitik, keinu hura ez dela aintzat hartua izan salatu dute orain langileek:"Horren truke, enpresak inposatu ditu koadroak, eta ateak itxi dio edozein akordiori". Hori ikusita, Euskotreneko langileek mobilizazioei berriz ekitea eta lanuzteetara deitzea erabaki dute.

2016-09-162016-09-15gipuzkoa

Herri Hezitzaileak, zazpi oinarritan

Proiektuaren filosofia zazpi oinarritan batzen da:Haurtzaroaren kultura. Haurrak bizitza jolasaren bidez eraikitzen du. Hori errespetatu behar da.Benetako parte hartzea eta erabakitzeko ahalmena. Haurrekin egin behar da, ez haurrentzat.Aisialdia, ez e...

2016-09-162016-09-15gipuzkoa

Sustatzaileak

Irrien Lagunak

Lizarrako eta Iruñeko Udal Haurreskolen Taldea

Hik Hasi pedagogia egitasmoa

Oarsoaldea garapen agentzia

Euskaltzaleen Topagunea

Ikastolen Elkarteko Aisialdi Taldea

Tabakalera

Amarauna aisialdiko elkarte sarea

Soraluzeko Pil-Pilean elkartea

Txatxilipurdi Euskara eta Aisialdia

Urtxintxa Bizkaia eta Gipuzkoa

Ttakun kultur elkartea

Harremanitz kooperatiba

Elgoibarko Izarra elkartea

Lorea Agirre

Herritik eta herriarentzat
2016-09-162016-09-15Albisteak, gipuzkoa, Gizartea

Herritik eta herriarentzat

Eider Bereziartua
Haurren heziketa eta aisialdia "beste modu batera" egitea du helburu Herri Hezitzaileak egitasmoak. "Gaur egun dauden ereduetatik kanpo badaude beste praktika batzuk hori gauzatzeko", azpimarratu du Amaia Etxabek (Arrasate, 1988), Txa...

2016-09-162016-09-15gipuzkoa

Dantza Hirian. Herritik herrira ibilian, eta dantzan hiri barruan

M. Alustiza

Jaialdi ibiltari bat da, Baionatik Donostiara ibiliko dena. Tartean, Dantza Hirian jaialdiak geldialdia egingo du Lapurdi eta Gipuzkoako beste sei herritan. Egungo dantza arkitekturarekin lotzen du jaiak: hamabi konpainiak hamazazpi gune izango dituzte euren lanak erakusteko. Bihartik hilaren 25era arte, Euskal Herriko eta atzerriko hainbat talderen sorkuntzak ikusi ahal izango dira; doakoak dira denak.

Estreinaldien artean, Aterpean programako bi daude: Esku Harriak - Oteizaren (h)aria eta Ocho deportes vascos. Programa horretarako aukeratutako artistek egonaldiak egin dituzte Gipuzkoan eta Lapurdin, haien sorkuntzak garatzeko. Esku Harriak - Oteizaren (h)aria ikuskizuna dantza garaikidean eta zuzeneko musikan oinarritzen da. Eskultura, espazioaren trataera eta hitza lotzen dira, eta Jorge Oteiza eskultorearen "unibertso zabal eta partikularra" dakar gogora, hura berreraikiz eta irakurketa propio bat eginez.

Eibarko koreografo Helena Lizarik Ocho deportes vascos estreinatuko du. Euskal Herriko kiroletan aurkitu du inspirazioa. Besteak beste, lehia, abilezia, erronka eta indarra gorpuzten dira lanean.

Ibili programaren barruan, Euskal Herriko hiru sortzailek euren lanak aurkeztuko dituzte: Natxo Montero bilbotarrak Barbecho plazaratuko du; Aiert Beobideren Haatik konpainiako Iker Arruek, 70+1, eta Amaia Elizaran tolosarrak, Raw.

Euskal Herrikoez gain, atzerriko dantzariak ere izango dira jaialdian. Adibidez, Kataluniako Angels Margarit dantzari eta koreografoaren Mudances konpainia nabarmendu du antolakuntzak. 1970eko hamarkada bukaeran Bartzelonako Antzerki Institututik atera zen Margarit; dantzari modernoen lehen belaunaldikoa da. Capricis Site lana eskainiko du bere konpainiak. Niccolo Paganini biolin jotzailearen 24 Capricci sorkuntzatik abiatzen da ikuskizuna. Biolinaren soinua ez da, ordea, oinarria: Margaritek joko bezala hartzen ditu kapritxoak, eta dantzarien mugimenduek marrazten dute musika espazioan.

Ikasteko aukera

Emanaldiak ez ezik, ikastaroak ere izango dira Dantza Hirian programaren barruan. Hurrengo bi igandeetan, Julia Maria Koch eta Alma Libre Co koreografo gonbidatuek ikastaro bana emango dute Errenterian, Dantzagunean. Ikasle eta profesionalentzako saioak izango dira. 12:00etatik 13:30era dira biak, eta beharrezkoa da aldez aurretik izena ematea —info@dantzahirian.com helbidean—. Hogei euro balio du ikastaro bakoitzak.