Iritzia

Girlandak durduzatua

Leire Narbaiza
Abenduaren hasieran auzokideen atean girlanda bat agertzen da, Gabonak iragartzeko asmotan edo. Girlanda hori biribila, uztai formakoa eta nahiko handia da; ez naturala, jakina, urtero bera da eta.

Arindua bai, liberazioa ez

Danel Agirre

Urteak John Travoltak bezala hasi behar genituzke. Instagramera aurten igotako lehenbiziko postean, gaztetatik burusoila dela iragarri zuen aktore txit irregularrak, inork galdetu gabe (susmatu, guztiok susmatu izan dugu noizbait).

Gizalegearen Cillit Bang-a

Danel Agirre

Azkenean lortu dut jendea bi kategoria moraletan —balekoa eta ez-balekoa— sailkatzeko prozedura arin eta sinplifikatua asmatzea. Orain arte erabiltzen nuen sistema kaos bat zen, bihurri eta arbitrarioegia, eta norbait gorrotatu ala ez deliberatzeak esfortzu handiegia eskatzen zidan. Eszentrikoaren plantak egiteko, modu ankerrean osatu nuen nire aurreiritzien corpus amaigabea: Behobia korritu, Kirmen Uribe irakurri edo lumazko txalekoa janzteak ez du pertsona bat ergel bilakatzen, baina nik hala kategorizatu ohi nuen. Horregatik, garatu berri dudan metodo inpartzial, enpiriko eta hutsik gabeko hau urrats oso garrantzitsua da niretzat. Heldutasunera ailegatu naizen irudipena dut.

Belarritakoek markatzen gaituzte

Leire Narbaiza

Gure belaunaldiko emakumeoi, jaio bezain laster, oraindik amategian geundela, gauza bi egiten zizkiguten: bataiatu eta belarrietan zuloak, belarritakoak janzteko. Orduan bataioa derrigorrezkoa zen, eta Euskal Herria katolikoegia sakramentu garrantzitsuenari uko egiteko. Ahalik eta lasterren kristau bihurtu, hiltzeko arriskua bizia zelako. Zeremoniara ama ezin zen joan, batetik klinikan zegoelako, eta bestetik elizan sartzeko ezpurua zelako, berrogei egunez lohia Elizaren begietan. Aurreragoko emakumeek etxetik ere ezin zuten irten koarentena bitartean, andrazkoa izatea beti izan delako kontu zikina gizarte atzerakoiarendako; hain zikina, non Ama Birjinaren tituluetako bat "sortzez garbia" den, bekaturik gabekoa, alegia. Garbia. Hara hor gakoa, araztasuna. Detergente merke baten iragarki iruzurtia dirudi guztiak.

Kobratuko ez banu, askoz hobe

Danel Agirre
Gizakia baino animalia lerdoagorik ez da. Berari bakarrik okurritu zaio, izadi osoan, zazpi egunetatik bostetan bizitzeari uko egitea. Gainontzeko biak ahitu arte zukutzen dituenik ere ezin da esan, gainera. Lanarekiko baldintzapeko askatasuna baino ez du eskuratu ahal asteburuetan, eta antsietateak jota igaro ohi ditu. Bipolaritate haluzinagarria da: bere kondena etengabe madarikatzen du, enplegu sortzaileak heroitzat dituen bitartean.

Besarkadak, telemaratoiak eta mila kandela

Leire Narbaiza
Zenbat aldatu diren albistegiak! Lehen politika eta nazioarteko gatazkek okupatzen zuten lekua, eguraldiak, gertakariek eta albiste bitxiek betetzen dute orain. Lehen, kontu serio eta larriez elikatzen ziren informazio zerbitzuak; orain, ostera, fribolitate hutsenak ere ase lezake minutu behar hori.

Bat bera ere ez zen libratzen

Danel Agirre

Iragan igandean bozkatu gabe geratu nintzen berriro: izan ere, aurkeztutako alderdi guztiak faxistak ziren. Hilabeteak pasatu ditut nire botoarekin armagedoia oztopatzeko mentalizatzen, akziorako prest nengoen. Baina H egunerako, nora apuntatu edo nondik jo asmatu ezinik ikusi nuen neure burua, mareatu samar, aukera onargarririk gabe.

Ez hamaika, ez behin: ONCE

Leire Narbaiza

Ohetik jaiki aurretik irratia isiotzeko ohitura daukat. Esnatu bitartean titularrak, trafikoa eta eguraldi aurreikuspena entzunda hasten dut eguna. Euskaraz gustatzen zait hori egitea, eta ohe ondoko gailuan Euskadi Irratia baino ezin dut entzun. Albisteak eta informazioa ez ezik, iragarkiak ere belarriratzen dizkigu kate horrek. Eta igortzen duen ia publizitate guztia euskaraz izaten da. ONCErenak izan ezik. Beste anuntzio batzuek jingle-a (iragarkiko kantua) gaztelaniaz izaten dute, markak edo produktuak estatu espainiarrean saldu nahi badira, behintzat. Baina ONCEkoek, jingle-ak ez ezik, iragarkiaren mamia ere —elkarrizketa bat, beharbada— gaztelaniaz izaten dute.

Bizepsarekin ez dut nahiko

Danel Agirre

Berriemaile —patetiko samar— gisa eman ditudan orain arteko bi hamarkadek highlight bakarra laga dute, baina munta handikoa: izan ere, Michael Jackson hil, eta nik kontatu nion Xabier Saldiasi. 2009ko ekainaren 26 gaueko ordu bata aldera, kuadrillakoak sanpelaioetako txupinazo ondorengo kalejiran Joshe Marira iritsi eta gutxira, telebistak ohiko programazioa eten zuen Los Angelesetik zetorren abisua pasatzeko. Zurbil geratu ginen, Poparen Erregeak Bad diskoa atera zueneko azal tonalitatearekin, hain zuzen ere; edo hor nonbait. Kanpoaldean, Musika plaza zentrifugatzen ari zen Egan, eta, ordu txikitan soilik eskuratu ohi den buru-argitasunarekin, premiazkotzat jo nuen bizirik geratzen zen abeslari handienetakoa jakinaren gainean ipintzea. Ez zen une aldrebes samar bat probokatzearen irrika izan, are gutxiago eszenak Hitzarako eman zezakeela pentsatu nuenik (zutabe bat izatea ameskeriatzat nuen hartan, ez zizkioten, orain bezala, edonori ematen). Funtsean, komunitatearekiko ardurak mugitu ninduen, ez beste ezerk.

Etxera bidean jartzeko gomendioa

Leire Narbaiza
Aste honetako artikuluaren gaia pentsatuta neukan, baina ia azken momentuan aldatzea erabaki nuen. Lehenengo gaia denon ahotan dabilen horietako bat zen, baina interes handikoa, jakina, betiko moduan (jarri zuek emotikonoa).