Izokinik ez doa Urolan gora
Ira 25, 20202020-09-24Albisteak, gipuzkoa, Gizartea0 0

Izokinik ez doa Urolan gora

Aitziber Arzallus
Bidasoa eta Oria ibaietan badira izokinak; Urola ibaian, ez. «Hori esaten dute, baina ez da guztiz egia», dio Aitor Leiza Naturkon Gipuzkoako natur talde eta talde ekologisten elkarteko kideak. «Urola ibaira ere sartzen dira izokinak; neure begiekin ikusia naiz», baieztatu du. Arrantzale batek erakutsi zion izokin bat Leizari, Zumaian, Urola ibaia itsasoratzen den lekuan. «Arrantzan ari zela harrapatu zuen, eta atzera berriz uretara bota zuen», kontatu du. Baina, orduan, zergatik ez doaz ibaian gora? Argi du erantzuna: «Ezin dutelako, bidean oztopoak besterik topatzen ez dituztelako».

Testigantzak biltzen, gal ez daitezen
Ira 25, 20202020-09-24Albisteak, gipuzkoa, Politika0 0

Testigantzak biltzen, gal ez daitezen

Karmele Uribesalgo

Aranzadi elkartea 36ko gerraren hasieratik gaur egunera arte izandako giza eskubideen urraketak jasotzen eta ikertzen ari da, eta, Hernaniko Udalarekin batera, testigantzak biltzen dituen Hernani Oroimena webgunea aurkeztu berri du. Herri horretan izan diren urraketak edo hernaniarrek beste leku batzuetan jasan dituztenak jaso dituzte. Bildutako informazioa igotzen ari dira jada www.hernanioroimena.eus atarira, eta asmoa da etengabe eguneratzen joatea. Informazio horrekin, gertatu zenaren inguruko egia ezagutarazi nahi dute, baita biktimei aitortza egin eta erreparazioaren bidean pausoak eman ere. Gipuzkoako beste dozena bat herritan ere ari dira ikerketak egiten.

Bi gurpilen arte berria
Ira 25, 20202020-09-24Albisteak, gipuzkoa, Gizartea0 0

Bi gurpilen arte berria

Urko Etxebeste

Sailka dute antolatua elkartearen egoitza. Txukun. Sarreran, tailerra; ondoko aretoan, erabilgarri dauden bizikletak —bidaietarako, hobeak; bestelakoak, ondoan—; horren ezkerreko gelan, iritsi diren bizikletak sailkatzeko gunea dago, eta, harago, sormenerako laborategia, proiektuen txokoa. Bosgarren aretoa balioaniztuna da: bulegotxoa eta ikastaroak emateko eremuak daude. Lokalak badu metro koadro mordoska, baina bazkideak ezin dituzte onartu oraingoz, ez dituelako elkarteen legediari buruzko arau guzti-guztiak betetzen. Berri bat izango dute aurki. Horiek guztiak Errenteriako Gurpil Artea elkartearen gune sozialaren ezaugarriak dira. Bizikletan ibiltzera eta gailuei bigarren aukera bat ematera bideratu dute dena, ikuspegi sozial batetik, betiere. Elkartean boluntario lana egiten dutenek euren jarduna ez dute ulertzen gizarte onurarako ez bada.

Kulturartekotasuna, kafean
Ira 25, 20202020-09-24Albisteak, gipuzkoa, Gizartea0 0

Kulturartekotasuna, kafean

Beñat Alberdi

Integrazioa hitzak berak badauzka hainbat erpin. Ezezaguna denak ez du, hasieran behintzat, gerturatzeko panorama ederrik eskaintzen; kasuak kasu, noski. Integrazioa lortzeko, azken batean, beharrezkoa da bestea ezagutzea. Egoerari buelta emateko urrats bat egin du Euskal Gizartean Emakume Musulmanen Integraziorako (IMME, gazteleraz) Elkarteak. Arrasateko Biteri plazan zabalduko duten Krepost kafetegia izango da bi kulturen arteko zubia; batetik, benetako elkarbizitza sortzeko, bizitzako eremuak elkarbanatuta, eta, bestetik, elkarteko emakumeei ahalduntzeko aukera eskaintzeko.

Gazta baino askoz ere gehiago
Ira 25, 20202020-09-24Albisteak, gipuzkoa, Gizartea0 0

Gazta baino askoz ere gehiago

Eneritz Maiz Etxarri
Urteak dira Gaztaren Ibilbidea sortuta dagoela Goierrin. Aurten, ordea, egoerak horrela behartuta, lantoki bilakatu dute Nairobitarra elkarteko Josu Iztueta tolosarrak eta Iker Iriarte alegiarrak. Udan haurren eta helduen taldeekin egin dute behin baino gehiagotan ibilaldia, eta, eskaerei erantzunez, urrian beste bi egingo dituzte; bata euskaraz, eta bestea gaztelaniaz.

Iparragirreren hitzak, haren arkupean
Ira 25, 20202020-09-24Albisteak, gipuzkoa, Kultura0 0

Iparragirreren hitzak, haren arkupean

Kerman Garralda Zubimendi
Urretxuko Udala herriguneko alde zaharra berritzen ari da. Nagusiki, udaletxe aurreko plaza eta garai bateko kale nagusia; Iparragirre plaza eta kalea, hain justu. Urretxuko semerik ezagunenetako bat jaio zela 200 urte betetzen diren honetan, bere izena daramaten lekuak atondu dituzte.

Letren atari konpartitu bat
Ira 25, 20202020-09-25gipuzkoa0 0

Letren atari konpartitu bat

Julen Aperribai

Maiatzean egin ohi dute ohiko jaialdia, baina, pandemia tarteko, bertan behera utzi, eta udazkenak lortu du Zarauzko Literaturia berriz hartzea. Gaur hasi eta igandera arte Zarauzko erdigunea hartuko du letren jaialdiak. Aforoak murriztuta eta segurtasun neurri zorrotzak aplikatu beharrak baldintzatutako aldia izango dute aurtengoa, baina jaialdiak eutsi dio bere ohiko egiturari. Atea: hitza da giltza goiburupean egingo dute, ateak zabaltzeko hitzak duen potentzialitatean indarra jarrita.

Apirila hasieran, konfinamendu betean, jaialdia bertan behera uztea erabaki zuten antolatzaileek. Egitaraua itxita zuten ordurako. Lehen kolpe hura leundu zuen bigarren iragarpenak: udazkenera atzeratuko zuten jaialdia. Moldez aldatuta izan arren, jaialdia egitea bera poztekoa da Imanol Manterola antolakuntza taldeko kidearentzat: "Garbi geneukan egin egin behar genuela. Aurrekontu bat bageneukan, eta, krisi egoera honetan galtzaile handienetarikoak sortzaileak direnez, beraien lana publiko aurrean aurkezteko aukera eman nahi genien". Gerora ezarri behar izan dituzten protokoloetatik harago, hori izan dute jaialdiaren baldintzatzaile nagusia, onartu duenez: egin ala ez erabakitzea. Kultur ekitaldiak berrabiaratu ahala, ordea, argiago ikusi dute egiteko aukera, "udako martxa ikusita, eta kontuan hartuta Zarauzko Modelon eta beste leku batzuetan ari zirela ekitaldiak antolatzen".

Liburu aurkezpenak, literaturaren bueltako emanaldiak eta liburu azoka. Horiek dira Literaturiaren zutabeak, eta aurten ere hala mantenduko dituzte programazioan. Bi espaziok egingo dute bateko eta besteko ekitaldien arteko banaketa. Modelo aretoan plazaratuko dituzte modu batera letraz bustitako emanaldiak: mahai inguruak, kontzertuak, antzezlanak eta bestelakoak. Lege Zaharren enparantzan ezarritako karpak hartuko ditu, berriz, liburu azoka eta liburu aurkezpenak. Ahotseneako kideen laguntza izango dute azken horietarako. "Liburuen aurkezpenekin-eta Durangoko Azokan zaila izango zutela ikusi zuten, eta jaialdian parte hartzea eskaini ziguten", azaldu du Manterolak. Hori du aurtengoak berrikuntza nabarmenetako bat, haren arabera, liburu azoka lekuz aldatzearekin batera. Musika plazan egin dute aurreko aldietan, eta Lege Zaharren enparantzan izango da aurten. Horrek azokari "ikusgarritasuna" emango diola uste du Manterolak.

Udaberrikoak, udazkenean

Bi uztatan banatu ohi da urteko literatur ekoizpena. Lan asko udaberrian aurkezten dituzte, baina udazkenean pilatzen dira gehientsuenak, Durangoko Azokaren aurretik. Joera hori hankaz gora jarri du pandemiak, eta ekoizpen berriei nahiz aurrez aurkezterik izan ez duten beste zenbaiti emango die plaza jaialdiak. "Aurkezpenak udaberrian egiteko aukera ematen zuen Literaturiak. Aurten, ordea, denak tropelean etorri dira", adierazi du Manterolak.

Guztiei jaialdian lekua egiten ahalegindu badira ere, egitarauaren oinarria aspalditik finkatuta zutela dio Manterolak, eta egoera ziurgabeak behartutako erabakiak gorabehera, lortu dutela hilabete hauetan guztietan horri eustea. Pozik eta eskertuta dago, parte hartu behar dutenek uneoro "erantzun ona" eman dietelako.

Eskertzak eta omenaldiak izango dira egitarauan bertan ere. Itzulpengintzari aitortza egingo diote bihar, eta EIZIE Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpreteen Elkartea omenduko dute. "Azkeneko urteetan, hainbat idazle itzulpengintzak euskal literaturari egindako ekarpena nabarmentzen ari dira, eta, guk ere ildo horrekin bat egiten dugunez, omenaldi hau egiteko momentu egokia zela iruditzen zitzaigun", arrazoitu du Manterolak. Ekitaldi horren ostean ere itzulpengintzari begira jarraituko dute, Itzulpengintza: mundura zabaltzeko eta mundua ekartzeko izenburuko mahai inguruan parte hartuko baitute Idoia Santamariak, Beñat Sarasolak eta Isabel Etxeberriak.

Igandean, berriz, Leire Bilbao idazlea omenduko dute, haur literaturari egindako ekarpenagatik, 12:00etan. Horren aurretik, Bilbao bera ipuin kontalari ariko da Modelo aretoan.

“Historia ofizialaren bidez jaso duguna oso androzentrikoa da”
Ira 25, 20202020-09-24Albisteak, gipuzkoa, Gizartea0 0

“Historia ofizialaren bidez jaso duguna oso androzentrikoa da”

Miren Garate
Lehen aldiz, Ikusmira aldatzeko feminismotik zelatan ikastaroa antolatu du UEUk. Irakasleei bideratutako prestakuntza da, eta haren helburua iragana arakatzea, historia ofizialak kontatzen ez dituen emakumeen ekarpenak ezagutzeko. Esparru zabala aztertuko dute, hala nola pertsona arruntak, arlo jakin batzuetan nabarmendu diren emakumeak eta mugimendu feministan aritutako taldeak. Kattalin Artola Vazquez Emagineko kideak (Hernani, 1995) zuzenduko ditu saioak. Aste honetan egin dute lehena, online, eta urriaren 30ean amaituko da ikastaroa.

Ira 25, 20202020-09-25gipuzkoa, Iritzia0 0

Kartzela ondoan

Juan Luis Zabala

Ez didak sinistuko! —esan zidan, tabernako terrazan garagardo banaren aurrean eseri ginenean—. Ba al dakik zein agurtu dudan oraintxe?

—Aztarrenik ere ez.

—Preso bat! Ziegako leihoan zegoan, barroteen atzean, pelikuletan bezala, eta begira geratu natzaiok, ezin izan diat beste inora begiratu. Eta nola berak ere ni ikusi nauela konturatu naizen, besoa altxatu diat agur moduan, eta berak gauza bera egin dik.

Aisiaren orbanak naturan
Ira 18, 20202020-09-18Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea0 0

Aisiaren orbanak naturan

Miren Garate

Batetik, zaborra. "Jendeak bide bazterretan non-nahi uzten ditu poltsak, mantak, aulkiak...". Bestetik, gaizki aparkatutako autoak. "Aurrekoan baserritar batek ordu eta erdi eman zuen jendeari galdezka, auto bat zuelako etxe parean eta ezin zuelako berea atera". Bolumen altuan jarritako musika ere bai. "Bertako bizilagunentzat, faunarentzat eta ganaduarentzat ez da batere atsegina". Baimendu gabeko guneetako sua. "Arriskutsua izateaz gain, errautsak erreketara joaten dira, eta kaltegarriak dira". Eta libre dabiltzan zakurrak. "Gehienak ondo portatzen diren arren, nahikoa da bat gaizki portatzea eta ardiren bat akabatzea".

Gipuzkoako hainbat gunetan bildutako kexak dira horiek, gehien errepikatzen direnetako batzuk. Uda berezi honetan, ohi baino jende gehiago bildu da natur parkeetan eta aisialdirako egokitutako guneetan, hainbeste non arazoak ere sortu baitiren kasu batzuetan. "Errespetua" eskatu dute inguruko bizilagunek.