Asteko Gaiak

1522ko gudua, bi bertsiotan
2018-12-072018-12-06Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

1522ko gudua, bi bertsiotan

Aitziber Arzallus

Irungo San Martzialgo lehenengo guduaren 500. urteurrena izango da aurki: 2022ko ekainaren 30ean, hain zuzen. Baina, data horretan, irundarrek ba al dute zer ospatzekorik? Batzuek, ezetz uste dute, Nafarroako Erresuma Gaztelaren menpetik askatzeko huts egindako saiakera izan zelako; beste batzuek, ostera, baietz, Irun Frantziaren esku erortzetik salbatu zutelako. Emaitza bat bakarra izanik ere, kontatzeko moduek aldatu egiten dute gertatutakoarekiko ikuspegia.

Iñaki Garrido historialaria da Irun Frantziaren esku erortzetik salbatua izan zela pentsatzen dutenetako bat. Hain zuzen ere, San Martzialgo gudaren 500. urteurrena goraipatzeko Irunen sortu duten fundazioaren lehen ekitaldia Garridok gaiari buruz idatzi duen liburuaren aurkezpena da. Aldiz, Luis Maria Martinez Garate ingeniariak eta Nabarraldeko kide eta fundatzaileetakoak oso bestelako iritzia du. Gaztelak Nafarroako Erresuma inbaditu zuen, eta San Martzialgo guda 1512an galdutako subiranotasuna berreskuratzeko saio bat izan zen. Nafarroak Frantziaren laguntza jaso zuen Gaztelaren kontra egiteko.

“Hau ez da kalitatezko zaintza”
2018-11-022018-11-02Albisteak, Asteko Gaiak, Ekonomia, gipuzkoa, Gizartea

“Hau ez da kalitatezko zaintza”

Eider Goenaga Lizaso

Honelakoa da gure lan egun baten hasiera. 08:00etan sartu, eta gaueko gertakarien partea ikusi ostean hasten gara lanean, 08:10ean. Dagokigun solairura igo, gela batera joan, atea jo, eta sartu egiten gara. 'Egun on! Zer moduz zaude?', pertsianak igo, erabiltzailea esnatu, oheko barra jaitsi, bainurako eserlekuan eseri, dutxatu, lehortu, azala hidratatu, jantzi, orraztu, bizarra egin behar bazaio bizarra egin, ordezko hortzak ipini, kolonia bota, eta gosaltzera eramaten dugu. 09:30ean gosariak hasi arte, sei bider egiten dugu gauza bera". Ana Sastrek hogei urte daramatza sektorean lanean; bere lantokian, Txara II egoitzan (Donostia), egunaren hasiera horrelakoa dela kontatu du.

Aniztasun eskolak
2018-10-262018-10-25Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

Aniztasun eskolak

Eider Goenaga Lizaso

Lehenik eta behin argazkiak ikusi zituzten gelan, zortzi argazki. Horietako bakoitzak zer iradokitzen zien aztertu zuten Elgoibarko ikastolako DBH4ko ikasleek. "Irudimena erabiltzeko eskatu genien", azaldu du Pello Sarasuak, Intered gobernuz kanpoko erakundeko ordezkariak. Giza Eskubideen gaia ari dira lantzen, eta horrekin lotuta egin zuten argazkien ariketa.

Borroka bidea estutzen
2018-10-122018-10-11Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

Borroka bidea estutzen

Eider Goenaga Lizaso

Malformazioekin jaio ziren, baina talidomidari buruzko informaziorik ez zuten izan 2010 ingurura arte. Ez zekiten beraiek bezala munduan milaka ume malformazioekin jaio zirenik, euren amek haurdunaldiko ondoezari aurre egiteko talidomida botika hartu zutelako. Enbrioiaren garapenean gorputz adarren hazkuntzari eragiten dio talidomidak, eta halaxe gertatu zitzaien Izaskun Etxaniz (Urretxu, 1962), Alejandro Vallejo (Legazpi,1963) eta Mariano Garmendiari (Legorreta, 1977).

Etorkin adina begirada
2018-10-052018-10-04Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

Etorkin adina begirada

Eider Goenaga Lizaso

Gipuzkoa osoan, 65.000 inguru dira Espainiakoa ez den beste pasaporte batekin bizi diren etorkinak. Sorterria utzi izanak batzen ditu, baina bere istorioa du bakoitzak. Immigrazioa ez da errealitate bakarra; ez da gauza bera emakume edo gizon izatea, musulman edo katoliko izatea, Europatik edo Afrikatik etortzea, lan kontratuarekin edo gabe etortzea... Eta ez da gauza bera hirian edo herri txiki batean bizitzea. Herri txikietan bizi dira Sara, Hanan eta Nihail, baina oso ezberdin bizi dute immigrazioa.

Ezabatu gabeko orbanak
2018-09-282018-09-27Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea, Politika

Ezabatu gabeko orbanak

Eider Goenaga Lizaso

Francoren gorpua Erorien Haranetik ateratzea erabaki du Espainiako Gobernuak. Datarik ez dute jarri, baina Pedro Sanchezen gobernuak aitortu du erabaki hori "berandu" datorrela, besteak beste Espainiako Memoria Historikoaren Legea 2007ko abenduan onartu zelako, eta bertan jasotzen zelako frankismoa goratzen duten ikurrak erretiratu behar direla. Legeak dioenez, "altxamendu militarraren, Gerra Zibilaren eta diktadura garaiko errepresioaren gorazarrea egiten duen edozein aipamen, armarri, domina, plaka edo objektu" erretiratu behar da eraikin eta espazio publikoetatik. "Arrazoi artistiko, arkitektoniko edo erlijioso-artistikoengatik" legez babestutako ikurrak salbuespenak dira; argitzeko dago zer gertatuko den Erorien Haranarekin.

Ikasgelatik Zinemaldiari so
2018-09-212018-09-20Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Kultura

Ikasgelatik Zinemaldiari so

Eider Goenaga Lizaso

Gaur hasiko da Donostiako Zinemaldia, eta harekin batera abiatuko du bere ibilbidea Elias Kerejeta Zine Eskolak. Zinemalditik Zinemaldira iraungo du ikasturteak. Hamabi hilabetez, eskolan hartu dituzten 45 ikasleek zinema munduan sakondu eta graduondoa egiteko aukera izango dute. Hiru ildo ditu ikasketak, eta hamabosna ikasle ariko dira bakoitzean: artxiboa, sorkuntza eta komisariotza. Komisariotzako ikasketak zuzen-zuzenean daude lotuta Zinemaldiari.

Ondarearen ateak irekita
2018-09-072018-09-06Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Kultura

Ondarearen ateak irekita

Xabier Regil Agirre

Lau fatxadetatik ateratzen diren xaflek kaiola itxura ematen diote eraikinari, kaiola ireki baten itxura. Horrek badu loturarik haren zereginarekin; piezak gordetzen dituzte bertan, baina ez du horiek han mantentzea helburu; jendeak pieza horien balioa aintzat hartzea da gordailuan duten benetako helburua. Hori berretsi du Urkiri Salaberria bertako bisita gidariak: "Ideala litzateke piezak etengabe mugimenduan egotea; piezak ez ditugu gordetzen gordetze hutsagatik, gure ondorengoei erakusteko baizik".

Sorosleen itolarria
2018-07-202018-07-19Albisteak, Asteko Gaiak, Ekonomia, gipuzkoa, Gizartea

Sorosleen itolarria

Eider Goenaga Lizaso
Grebara deitu dute Gipuzkoako hondartzetako sorosleek. Astelehenean egin zuten batzarra, eta, ikusita urte osoan euren lan baldintzak hobetzeko egindako esfortzuak ez duela etekinik eman, uztailaren 29an, 30ean eta 31n greba egitea erabaki zuten.