Asteko Gaiak

Etorkin adina begirada

Etorkin adina begirada

Eider Goenaga Lizaso

Gipuzkoa osoan, 65.000 inguru dira Espainiakoa ez den beste pasaporte batekin bizi diren etorkinak. Sorterria utzi izanak batzen ditu, baina bere istorioa du bakoitzak. Immigrazioa ez da errealitate bakarra; ez da gauza bera emakume edo gizon izatea, musulman edo katoliko izatea, Europatik edo Afrikatik etortzea, lan kontratuarekin edo gabe etortzea... Eta ez da gauza bera hirian edo herri txiki batean bizitzea. Herri txikietan bizi dira Sara, Hanan eta Nihail, baina oso ezberdin bizi dute immigrazioa.

Ezabatu gabeko orbanak

Ezabatu gabeko orbanak

Eider Goenaga Lizaso

Francoren gorpua Erorien Haranetik ateratzea erabaki du Espainiako Gobernuak. Datarik ez dute jarri, baina Pedro Sanchezen gobernuak aitortu du erabaki hori "berandu" datorrela, besteak beste Espainiako Memoria Historikoaren Legea 2007ko abenduan onartu zelako, eta bertan jasotzen zelako frankismoa goratzen duten ikurrak erretiratu behar direla. Legeak dioenez, "altxamendu militarraren, Gerra Zibilaren eta diktadura garaiko errepresioaren gorazarrea egiten duen edozein aipamen, armarri, domina, plaka edo objektu" erretiratu behar da eraikin eta espazio publikoetatik. "Arrazoi artistiko, arkitektoniko edo erlijioso-artistikoengatik" legez babestutako ikurrak salbuespenak dira; argitzeko dago zer gertatuko den Erorien Haranarekin.

Ikasgelatik Zinemaldiari so

Ikasgelatik Zinemaldiari so

Eider Goenaga Lizaso

Gaur hasiko da Donostiako Zinemaldia, eta harekin batera abiatuko du bere ibilbidea Elias Kerejeta Zine Eskolak. Zinemalditik Zinemaldira iraungo du ikasturteak. Hamabi hilabetez, eskolan hartu dituzten 45 ikasleek zinema munduan sakondu eta graduondoa egiteko aukera izango dute. Hiru ildo ditu ikasketak, eta hamabosna ikasle ariko dira bakoitzean: artxiboa, sorkuntza eta komisariotza. Komisariotzako ikasketak zuzen-zuzenean daude lotuta Zinemaldiari.

Ondarearen ateak irekita

Ondarearen ateak irekita

Xabier Regil Agirre

Lau fatxadetatik ateratzen diren xaflek kaiola itxura ematen diote eraikinari, kaiola ireki baten itxura. Horrek badu loturarik haren zereginarekin; piezak gordetzen dituzte bertan, baina ez du horiek han mantentzea helburu; jendeak pieza horien balioa aintzat hartzea da gordailuan duten benetako helburua. Hori berretsi du Urkiri Salaberria bertako bisita gidariak: "Ideala litzateke piezak etengabe mugimenduan egotea; piezak ez ditugu gordetzen gordetze hutsagatik, gure ondorengoei erakusteko baizik".

Sorosleen itolarria

Sorosleen itolarria

Eider Goenaga Lizaso
Grebara deitu dute Gipuzkoako hondartzetako sorosleek. Astelehenean egin zuten batzarra, eta, ikusita urte osoan euren lan baldintzak hobetzeko egindako esfortzuak ez duela etekinik eman, uztailaren 29an, 30ean eta 31n greba egitea erabaki zuten.

Ahulenentzako babes eske

Ahulenentzako babes eske

Eider Goenaga Lizaso
Leondik (Espainia) heldu zen joan den astean albiste lazgarria; alkohol tasa bost aldiz biderkatzen zuen auto gidari batek Villabonako txirrindulari familia bat harrapatu zuen, eta Jose Carrasco eta Nerea Agirre gurasoak momentuan hil zituen, 12 urteko semea umezurtz utzita.

“Ghetto” izaerari ihesean

“Ghetto” izaerari ihesean

Unai Zubeldia

Bere horretan jarraitzen du buruko gaixotasunen estigmak". Mikel Tellaetxe 2013tik da Arrasateko Aita Menni ospitaleko zuzendaria, eta eguneroko errealitate izaten du buruko osasuna ardatz duen zentroa. "Jardun hori normala da guretzat, baina desberdina den hori baztertu nahiak edo familian urritasunen bat duen senideren bat izateak sortzen duen lotsa dago estigma horren atzean. Bai, oraindik ere bai". Angelo Hercules Menni Benito Menni apaiz italiarraren eskutik, 1898ko ekainaren 1ean zabaldu zituen ateak Aita Menni zentroak —Santa Ageda osasun etxea izenez ezaguna zen garai batean—, Gesalibar auzoan, eta 120 urte bete berri ditu, beraz. "Garai hartan ekin zioten lanari jarraipena ematen ari gara gu". Aita Menniko arduradunek emandako datuen arabera, Araba, Bizkai eta Gipuzkoan, gaur egun, herritarren %6-8k daukate buruko gaixotasunen bat.

Musikaren etxea tonua galduta

Musikaren etxea tonua galduta

Eider Goenaga Lizaso

Duela 85 urte musika eskola ireki zuten toki berean dago Donostiako Francisco Escudero kontserbatorioa, Easo kalean. Apenas egin den obrarik eraikinean, eta ez ditu betetzen kontserbatorio batek beharko lituzkeen baldintzak; gainera, estilo arrazionalistako eraikina denez, ezin da aldaketarik egin egituran. Horrek bi arazo nagusi eragiten dizkie kontserbatorioko irakasleei eta ikasleei: batetik, eraikinaren kontserbazio arazoak, eta, bestetik, espazio falta. 8 eta 18 urte bitarteko umeek ikasten dute kontserbatorioan; 370 ikasle eta 56 irakasle dira orotara.

Herria aurkako izan ez dadin

Herria aurkako izan ez dadin

Eider Goenaga Lizaso

Gaur egungo herriak eta hiriak erosoak al dira adineko pertsonentzat? Zein zailtasun dituzte egunerokoan? Zer hobetuko lukete, zer aldatu eta zer kendu? Galdera horiei norbaitek erantzun behar badie, argi dago adineko pertsonak berak direla hobekien erantzungo dutenak, eta hori ari dira egiten Euskadi Lagunkoia egitasmoan. Osasunerako Mundu Erakundeak 2007an martxan jarritako egitasmoa da, eta Eusko Jaurlaritzak bere egin zuen proiektua 2012an. Araba, Bizkai eta Gipuzkoako udalerri guztiei egin zieten gonbidapena, eta 54 udalerri daude gaur egun; horietako 22, Gipuzkoan. "Gipuzkoak, hasieratik, pisu handia izan du Lagunkoia egitasmoan", azaldu du Elena del Barrio Matia Institutuko ikerlariak eta egitasmoaren koordinatzaileak.