Asteko Gaiak

Erreparaziorako bidea egiten

Erreparaziorako bidea egiten

Mikel Zabalzaren heriotzaren 30. urteurrenaren atarian, gaurkotasuna hartu du berriro Guardia Zibilak atxilotuta zeukala hildako gazte orbaizetarraren kasuak. Memoriaren Eguna igaro berritan, eta indarkeriaren biktima guztien aitortza ahotik ahora dabilen garaiotan, horixe da Altzan (Donostia) sortu berria den Mikel Zabalza Herri Ekimenaren helburua: Zabalza biktima gisa aitortzea eta haren familiak sufritutakoaren erreparazioa lortzea.

Sortzez nafarra izan arren, Altzan bizi zen Zabalza Guardia Zibilak atxilotu zuenean. Donostian egiten zuen lan, garai hartako Tranbia Konpainian. Altzan ez dute inoiz ahaztu bizilagun izandakoaren patua, eta urtero-urtero antolatu dituzte hura oroitzeko ekitaldiak: manifestazioak, lore eskaintzak, hitzaldiak... "Altzan bizirik dago haren memoria, denok dakigu nor zen Mikel, lanketa handia egin da. Ni neroni naiz horren lekuko", azaldu dio Gipuzkoako Hitza-ri Garazi Castañok, Mikel Zabalza Herri Ekimeneko kideak. 20 urte ditu, Zabalza hil eta hamar urtera jaio zen.

Haatik, Altzan orain arte ez da egitura finkorik izan gaiari jarraipena egiteko. "Orbaizetan bada talde bat, baina Altzan ez zegoen". Aurten sortu dute, eta 30 urte igaro diren arren, egia, justizia eta erreparazioa lortu arte geratzen den bidea luzea izango dela uste dute. "Bide luzeko lasterketa da, pausoz pauso joango gara".

Biktima izaera onartu

Taldearen helburu behinena da Zabalzari ofizialki inoiz aitortu ez zaion biktima izaera aitortzea, eta horrek dakarren erreparazioa lortzea. "Bertsio ofiziala hasieratik kolokan dagoen arren, auzitegietan kasua itxita dago, eta horren ondorioa da Mikeli ez zaiola biktima izaera onartzen, eta haren familiari ere ukatu egiten zaiola merezi duen erreparazioa; izan ere, biktima gisa onartzeak hainbat eskubide aitortzen dizkie senideei, laguntza batzuk zehazten dira, eta Mikelek eta haren familiak ez dute halakorik", dio Castañok.

Lehen pausoak ematen ari dira. "Aztertzen ari gara horra iristeko nolako bidea egin behar dugun". Hala, euskal instituzioetako ateak jotzen ari dira, haien lankidetza bilatzen, bideak nora eramaten dituen ikusteko. "Uste dugu erreparazioaren bidea ezin dela izan herri ekimenak eta senideek bakarka egin beharrekoa, uste dugu instituzioekin batera egin behar dugula bide hori; eta Donostiako Udalean egin dugun moduan, beste erakundeetan ere egingo dugu, ea posible den bidea batera egitea". Bestetik, hainbat kriminologia eta zuzenbide irakaslerekin harremanetan jarri dira, gai horretan aholkua jaso eta sakontzeko.

Epe motzera, Donostiako Udalean dute hurrengo hitzordua Mikel Zabalza Herri Ekimeneko kideek. Izan ere, hurrengo ostegunean, hilaren 26an, aztertuko du beraiek aurkeztutako mozioa udalbatzak. Castañok azaldutakoaren arabera, aurretiaz udaleko alderdi politiko guztiekin landu dute gaia, eta baita Dbuseko sindikatu guztiekin —ELA, LAB eta Kurpil sindikatuen babesa eskuratu dute— eta udaleko langile batzordearekin ere —ELA eta LABeko ordezkariek babestu dute mozioa—.

Mozioa EAJ, EH Bildu eta Irabazi udal taldeen babesarekin aurkeztu dutenez, aurrera egingo duela uste du Castañok, "nahiz eta gerta litekeen beste talderen batek zuzenketaren bat edo aldaketaren bat proposatzea". Mikel Zabalza Herri Ekimenaren mozioa onartzen duenean, Donostiako Udalak konpromisoa hartuko du Zabalza "biktima gisa onartua izan dadin eragiteko".

Donostiako Udalaren esku hartzea lortuta, erakunde gehiagoaren inplikazio bila jarraituko dutela iragarri du Castañok. Euskal erakundeek hainbat adierazpen onartu izan dituzte Zabalzaren heriotzari buruz, eta indarkeria politikoaren biktimen zerrendan ere sartu zuen Eusko Jaurlaritzak. "Baina bidea hor mozten da, ez dakigu zeintzuk diren mugak, zeintzuk diren oztopoak, baina hortik aurrera ezin dela egin ematen du, eta hori egiten saiatuko gara gu. Keinuetatik haratago joan behar da, paperetik jauzi bat eman behar da, eta horretara goaz".

LPP, egitasmo handiak batean

LPP, egitasmo handiak batean

Eusko Jaurlaritzak hirugarrengoz atera du informazio publikora Donostia aldea-Bidasoa Beheko LPP Lurralde Plan Partziala. 2003an atera zuten lehendabizikoz, 2010ean bigarrengoz, eta, hirugarrenean, pentsatzekoa da Ingurumen eta Lurralde Antolaketa Sailak planari behin betiko onarpena eman nahi diola. 2010eko LPPari hainbat orrazketa eginda aurkeztu dute plan berria, eta igandera bitarteko epea dago hari alegazioak aurkezteko.

LPPak egitean, Eusko Jaurlaritzak hamabost eremu funtzionaletan banatzen du autonomia erkidegoa, eta horietako bat da Donostiako Eremu Funtzionala, hamahiru herrik osatua: Andoain, Urnieta, Astigarraga, Hernani, Lasarte-Oria, Usurbil, Donostia, Pasaia, Lezo, Errenteria, Oiartzun, Irun eta Hondarribia.

LPPk 2030 arteko plana egiten du, eta Jaurlaritzak aurrera atera asmo dituen azpiegitura handiek markatzen dute haren edukia: AHTa, Lezo-Gaintxurizketako plataforma logistiko intermodala, Donostiako metroa, errauste planta eta espetxe berria.

Azpiegitura handiez gain, bestelako egitasmoak ere jasotzen ditu LPPk —besteak beste, bidegorriak egitea, uholde arriskua eragiten duten ibaietako egokitzapenak, hirietako esparru berdeen sorrera...—; baina, ohi bezala, LPPn jasotako azpiegitura handiek sortu dute gatazka eta kontrakotasuna, eta horiek izan ziren, halaber, 2010ean alegazio gehien jaso zuten puntuak ere.

Izan ere, duela bost urte LPPn jasotako hainbat egitasmoren kontra aurkeztutako alegazioek babes zabala izan zuten: adibidez, Irun eta Oiartzun arteko autobidearen bigarren ingurabideak lau alegazio izan zituen, 4.464 herritarren babesarekin aurkeztutakoak; Lezo-Gaintxurizketa korridoreko plataforma logistikoaren aurka 18 alegazio aurkeztu ziren, 8.436 herritarren babesarekin; eta Pasaiako kanpoko portuaren kontrako alegazioak 65 izan ziren, 8.475 herritarren babesarekin aurkeztuak.

2015eko LPPk bazter utzi ditu proiektu horietako bi. "Ez da kontuan hartuko Pasaiako portuaren kanpoaldeko dartsena eraikitzeko aukera hipotetikoa", dio LPPk Pasaiako portuan egitekoa zen proiektu erraldoiari buruz. Errepideen gaian, "Gipuzkoako Foru Aldundiaren adierazpenak kontuan harturik, bigarren ingurabidearen etorkizuneko luzapenaren hipotesia ezabatzea" erabaki du LPPk. "Eta ezabatu egingo dira, halaber, A-1 autobiaren Andoain eta Lasarte arteko bikoiztea, N-121 errepidearen Irun eta Endarlatsa artekoa, eta N-634 errepidearen Usurbilgo eta Aginagako saihesbideak". Hondarribiko aireportua handitzeko aukera ere "ezabatua" geldituko da 2030ra bitartean egin beharrekoetatik. Lezoko plataforma intermodalari, ordea, eutsi egin dio, eta baita horri begira egin beharreko errepide eta trenbide obrei ere. "Mantendu egingo da Lezo-Gaintxurizketako intermodala eraikitzeko proiektua".

LPPk orotara 3.200 milioi euroko gastua aurreikusten du —ez dira sartzen sustapen pribatuko etxebizitzak—, eta horietatik 2.000 milioi AHTa eta Donostiako metroa eraikitzeko izango lirateke.

Lurralde Plan Partzialak bete beharrekoak dira, eta udaletako edo foru aldundiko egitasmoek harekin talka egiten badute, LPPn jasotako egitasmoek dute lehentasuna, gainerako planak baliogabetuz. Hurrengo hamabost urteetarako lurralde antolaketa eta azpiegiturak zehaztuta geldituko dira, beraz, LPPren behin betiko onarpenarekin. Horietako batzuk dira ondoren azaldutakoak.

LEZO-GAINTXURIZKETA

Lurralde planak aurreikusten duen azpiegitura garrantzitsuena da plataforma intermodala. Lezo-Gaintxurizketa korridorean eremu logistiko handia egingo da, Lezo eta Oiartzungo lurretan. "Egun libre dagoen 180 hektareako lur azalera batean Gipuzkoako plataforma logistiko eta intermodalen gune nagusia eraikitzea planteatzen da", dio planak.

LPPren arabera, AHTa, Renfe trenbide sarea eta Euskotren sarea elkartuko dira plataforma horretan, eta estuki lotuta dago AHTaren Astigarraga-Lezo zatiaren eraikuntzarekin. Bestalde, bertara errepidez iristeko egungo azpiegiturak zabaldu eta moldatzea aurreikusten du, hala nola Lezo-Errenteriako saihesbidea eta Altamirako tunela bikoiztea aurreikusten du LPPk, baita A-8 autobidetik Lezo-Gaintxurizketako plataforma logistikora zuzenean sartzeko lotune bat eraikitzea ere.

Errepide eta tren bidezko garraioari ez ezik, itsasoko garraioari begira ere egina dago plataforma intermodalaren proiektua; hain zuzen ere, Pasaiako kanpo portuaren aldeko Jaizkibia elkartearen proposamena izan zen lehendabizikoz horrelako gune bat eraikitzea. LPPk Lezoko plataformatik Pasaiako portura zuzenean joango den trenbidea eraikitzea aurreikusten du: "Eredu horrek aukera ematen du UIC zabalerako trenbide berri bat antolatzeko Lezoko plataformatik porturaino, egungo ADIF sarearen trazadurari jarraiki".

Azkenik, gaur egun Irungo geltokian egiten diren hainbat jarduera Lezon egitea aurreikusten du LPPk, "Irun erdialdea transformatzen laguntzeko elementu gisa".

IRUN

Irungo erdialdean Trenbide Espazio Berria izeneko eremua eraikitzeko asmoa jasotzen du LPPk, eta bertara iristeko autobidetik errepide bidezko gaitasun handiko lotune bat eraikitzea. Halaber, Irungo Hegoaldeko Saihesbidea eraikitzea eta Irungo Bentak auzotik Behobiarainoko errepide zatian noranzko bakoitzean hiru erreietara zabaltzea aurreikusten du, "Irun erdialdeko etorkizuneko lotuneak edo erdilotuneak sortuko duen trafiko berriaren inpaktua murrizteko".

Trenbide Espazio Berriarekin, Irun erdialdeko hiri ingurunearen birmoldaketa planteatzen du LPPk. Hala, egun Irunen dauden trenbide instalazioen eremuan honako hauen kokapena aurreikusten du: ADIF edo Renfe geltoki berria —aldirikoak, ibilbide luzekoak eta AHTa elkartuko dituena—, ETS edo Euskotreneko geltoki berriak —Donostiako metroaren egitasmoarekin lotuta—, autobus geltoki berria, Irungo geltokiaren eta aireportuaren arteko zuzeneko loturak eta gune komertzialak.

ZUBIETA

Zubietan aurreikusten diren hainbat egitasmoren baieztatzea dakar lurralde planak. Izan ere, bertan kokatzen ditu bai Gipuzkoako Foru Aldundiak egin asmo duen errauste planta —"Gipuzkoako hondakinak kudeatzeko zentroa" izena erabiltzen du—, bai kartzela berria eta baita Añarbeko sistema amaierako ur biltegi berria ere.

"Zubietako goialdeak, espazio erabilgarritasun handikoa izaki eta hirigintza okupaziorik eta landa jarduerarik gabe egonik, jarduera ekonomikoentzako lurzoru berriez gain, ezarpen berriko ekipamendu periferiko handiak hartzeko aukera eskaintzen du, hala nola Gipuzkoako hondakin solidoak tratatzeko instalazioa eta Gipuzkoako espetxe berria bertan ezartzeko", dio lurralde planak.

Hala, LPPk Arzabaletako eremua planteatzen du "etorkizuneko Gipuzkoako Hondakin Kudeaketa Zentroa" eraikitzeko toki "ideal eta eskuragarri" gisa. Espetxe berriari buruz, "interes orokorreko eta kokapen estrategikoko ekipamendu" gisa definitzen du, eta toki berean kokatzen du.

"Proiektu horiek sortzen dituzten faktore sinergikoak baliatuta", halaber, Zubietan "jarduera ekonomiko eta logistikoetarako poligono handi bat" eraikitzea aurreikusten du planak: "Eskualdeko izaerako eta sustapen publikoko poligono hori, 70 hektareakoa, zuzenean konektatuko da bide sare nagusiarekin". Ildo horretan, Oria (N-1) eta Txikierdi (N-634) artean errepide berria eraikitzea aurreikusten du LPPk.

URUMEA

Donostia, Astigarraga eta Hernani artean hedatzen den Urumea bailararen eremua "Donostia Erdialde eta Urumeako Hiri Talde" gisa definitzen du LPPk; eta bertan "etengabeko hirigune" bat eraiki eta "bere baitan guztizko hiri zati bat" bilakatzeko apustua egiten du. "Donostiako hiriaren hedapena izango da datozen urteetan emango den funtsezko eraldaketa urbanistiko bat, Amaratik Hernaniraino, Urumea bailaran barrena". Eremu horretan udalez gaindiko planifikazioa ezarri du LPPk, non lurralde planak udalek izan dezaketen edozein proiektu eta egitasmo baldintzatuko duen.

24.000 ETXEBIZITZA

Azpiegitura handiez gain, LPPk Donostia aldean eta Bidasoa Behean eraikiko diren etxebizitzen aurreikuspena egiten du. Guztira, 2030. urtea bitartean 24.000 etxebizitza berri eraikitzeko plangintza jasotzen du. Tartean daude Auditz-Akular (3.000 etxebizitza) eta Antondegiko (3.000 etxebizitza) operazioak, Donostian; 10.600 etxebizitza berri Irunen eta 3.100 etxe Hondarribian; eta 1.000 etxebizitza gehiago Zubietan. Bestalde, "bigarren etxebizitzaren eskaera espezifikoari dagokionez gerta daitekeen gorakadari erantzuteko, Donostiako erdialdean eta Hondarribian hazkunde erresidentzialaren aurreikuspenak areagotzea" eskatzen du.

Azpiegitura handien atalean, "azken urteetan ekonomiak izandako geldialdiari" egozten dio planak Pasaiako kanpoko portuaren eta Oiartzundik Irunerako autobide berriaren eraikuntza LPPtik kanpo utzi izana. Atzeraldiak, ordea, ez die beste hainbat azpiegitura lani eragingo. Aurretik aipatutakoez gain, Donostiako metroa, Andoainen Sorabilla eta Bazkardo arteko N-1aren ibilbide berria, Oiartzun bailaran errepide sarbide berri bat egitea edota A-8 autobidearen ohiko ibilbidean korapilo edo lotune berriak egitea Aritzetan, Loiolako Erriberan, Intxaurrondon, Auditz-Akularren eta Pontika-Loidin.

Ibaia, ura baino gehiago

Ibaia, ura baino gehiago

Imanol Garcia Landa Tolosa Ikuspuntu aldaketa», «jauzi ideologikoa» eta gisakoak aipatu dituzte Tolosako Topic zentroan, Naturaldia jardunaldien barruan egindako Ibaiak bizirik izateko erronkak mahai inguruan. Parte hartu duten lau hizlariek bat egin dute puntu nagusi batean: ibaien egoeraz eta kudeaketaz hitz egiterakoan, kontuan izan behar da arro guztia. Asteartean aritu ziren solasean Iñaki Antiguedad EHUko...