gipuzkoa

Sareko salmentak, gabon giroan

Sareko salmentak, gabon giroan

Miren Garate

Martxoaren erditik, alarma egoera indarrean jarri zenetik, premiazko produktuak saltzen dituzten dendek bakarrik dute zabaltzeko baimena, eta itxita daude gainerako guztiak. Aldi berean, ordea, zernahi eros daiteke Internet bidez. Gipuzkoako merkatariak biltzen dituen Dendartean elkarteko lehendakaria da Amador Biteri, eta "ez sinestekoa" iruditzen zaio egoera. Alde batetik, lehiaren ikuspegitik. "Bidegabekeria hutsa da: gu itxita eta plataforma digitalak salmentak, deskontuak, publizitatea eta nahi duten guztia egiten". Horrez gain, baita banaketan aritzen diren langileen eta herritarren osasunaren ikuspegitik ere: "Kutsatze arriskua saihesteko daude itxita dendak, eta zergatik ibili behar du beharrezkoa ez den produktu bat dakarren pertsona batek nire etxepean gora eta behera eta herrian alde batetik bestera?".

‘Zaindu maite duzun hori’

‘Zaindu maite duzun hori’

Beñat Alberdi

Egungo itxialdi egoeran badaude testuinguru hori bereziki pairatzen ari diren hamaika sektore, talde edo pertsona. Igandetik aurrera arindu egingo zaizkie neurriak etxeko gaztetxoenei, baina bestelakoa da herrietako komertzio eta denda txikien egunerokoa. Itxi zituztenetik berritasun gutxi izan du haien nondik norakoak. Egoera horren jakitun, Oñatiko Magnet kooperatibak esku hartzea erabaki zuen. Konfinamendua bukatu eta gero erabili ahal izango diren bonuak jarri dituzte herritarren eskura www.kuttuna.org web plataforman. Ruper Ordorikaren kantua hartu dute lelo gisa: Zaindu maite duzun hori.

Oholtzetatik urrun, bizirik

Oholtzetatik urrun, bizirik

Irati Saizar Artola
Kultura ere gogotik jo du koronabirusak eragindako alarma egoerak. Ilusio putzutan murgilduta zebiltzan musikari asko, kantu berriak jendaurrean jotzeko irrikan, edota disko berria noraino iritsiko zen ametsetan.

Aisialdi gunetik herri kirolera

Aisialdi gunetik herri kirolera

L. Goiburu

Herri kirolak lanean aritzetik sortu zirela esan ohi da. Aizkolariak eta egurra, arraunlariak eta itsasoa, harri jasotzaileak eta harria, sega mozketa eta belarra... Baina bada aisialdian edo denbora libretik sortutako herri kirolik ere. Bola jokoaren eta bolatokien kasua da hori.

Lerroak eta aberria

Juan Luis Zabala

Jolas bat proposatu zidan orain hurrengoan. —Zer jolas? —galdetu nion. —Ikusi al duk La línea invisible? Aitortu ezak: ikusi duk, ezta? Ez esan ezetz.

—Bai, ikusi dinat. Zer ba?

—Seguru nagok galdera asko bururatu zaizkiala ikusi eta gero.

—Batzuk bai, ez habil oker.

—Ba jolasa izango duk galdera horiek ahots goran egitea. Neu hasiko nauk nahi baduk. Bosnaka. Ados?

“Egoera honek balio dezala sortzaileen lana baloratzeko”

“Egoera honek balio dezala sortzaileen lana baloratzeko”

Unai Zubeldia

Kolpetik iritsi den krisiari nola aurre egin asmatu nahian ari dira Euskal Aktoreen Batasunean (EAB). Bertako antolakuntza idazkaria da Eneko Olasagasti (Donostia, 1960), eta irakasle lanetan ere aritzen da EHUn, Aktore Zuzendaritza ikasgaiarekin. Olasagastik neurri zehatzak eskatu dizkie erakundeei, eta elkartasuna herritarrei. Eusko Jaurlaritzak kultur arlorako aurkeztu dituen neurriak "sektoreko langile jakin batzuentzat bakarrik" direla zehaztu du, eta gogoratu du ia seiehun kulturgilek greba digitalera deitu dutela apirilaren 21erako eta 22rako.

Zahar etxeak, birusaren bazka

Zahar etxeak, birusaren bazka

Miren Garate

Telefonoz "zer moduz?" galdetu orduko lehertu da. Arnasa hartu du, eta "gaizki, baina hitz egin nahi dut" erantzun du. "Jendeak jakin egin behar du zer ari den gertatzen". Zahar etxe bateko langilea da (ez du izenik eman nahi). Koronabirusak gaixotuta, etxeko logelan dago bakartuta. Kontatu du birusak ez diola oso gogor erasan, buruko mina eta sukar pixka bat dituen arren, eta "gaizki" hori psikologikoa dela batik bat. "Deprimituta nago; pertsona koitadu horiek [egoitzako erabiltzaileak] nola dauden pentsatzen hasten naiz, eta ezin diot negar egiteari utzi". Emakumeak bular bistan, ez dagoelako batarik; serumak zeloekin itsatsita, eskegitzeko burdinak falta direlako; baliabide aldetik, ia ezer gabe gelditzen; eta jangela nagusia, "Ifema moduko zerbait" bihurtuta. Horiek dira eman dituen adibideetako batzuk. "Gauza oso larriak ari dira gertatzen. Guk pertsonak ikusten ditugu, baina goikoek, dirua bakarrik".

Etxean, baina klasean bezala

Etxean, baina klasean bezala

Imanol Saiz
Azken asteotan Euskal Herriko haur eta gaztetxoak klaseak etxeko ordenagailutik jasotzera ohitu dira, halabeharrez. Larrialdi egoerak irakaskuntzan sekula erabili izan ez diren formula berriak aplikatzera behartu ditu ikastetxe guztiak.

Argia ikusteko prest

Argia ikusteko prest

Aitziber Arzallus
Bost urte luzeren ostean, aurki prest izango dute Korosagasti filma. «Bukaera-bukaerako fasean» daudela ziurtatu du Asier Sustaeta zuzendariak (Azpeitia, 1979), «soinu banda sortzea bukatzen eta azken ukituak ematen» ari direla, eta hamabost bat egun barru filmaren aurrerapena eskaintzeko moduan izango direla. Emaitzarekin «ezin gusturago» dago azpeitiarra; are gehiago, tamaina horretako lehen lana duela kontuan izanda, aurretik lan txikiagoetan parte hartutakoa baita; Oinaze egoitzak, Aio eta Kronos film laburretan, besteak beste. «Hasi ginenean, ez genuen irudikatu ere egiten non sartzera gindoazen, eta ezta horrelako film bat egiteko gai izango ginenik ere».

Bentanak

Leire Narbaiza

Bentanak nahi ditut aitatu gaurkoan. Bentanak ezeren gainetik, bentana-egunak bizi ditugulako. Bat baino gehiago harrituko zen berba hori aukeratu izanaz, zatar eta erdarakada iritzita. Hala leporatu digute geuri, euskara kaskarra darabilgula "bentana" esanda. Guk, lotsatuta, men egin izan dugu. Baina liberatu garenez, aldarrikatu eta erabili beharko genukeelakoan nago. Harro. Bentana ez delako leihoa, leihoa ez delako bentana.