gipuzkoa

Irundar handienak, bueltan

Irundar handienak, bueltan

Imanol Saiz

Ibilbide luzeko elkartea da Irungo Atsegiña. Ia hasieratik, zortzi erraldoi izan dituzte alboan elkarteko kideek, eta, ondorioz, irundarrek. Elkarteak 1937an eskuratu zituen baserritar, alkate, beltz eta turkiar bikoteak, eta, ordutik, Euskal Herriko hamaika herritako kale eta plazatan ibili dira dantzan. Iaz, erraldoiek 80 urte bete zituzten, eta, behar bezala ospatzeko, sekulako itxuraldaketa egitea erabaki zuten elkarteko kideek. Herritarrak izan dira berritze prozesuaren giltzarri, euren ekarpenari esker erraldoietako zenbait prest baitira berriz ere Irunen barrena desfilean ibiltzeko.

Musikari lotutako herria

Musikari lotutako herria

Imanol Garcia Landa

Oholtza gainetik 140 herritar inguru pasatuko dira bihar, Alegian, kultura batzordeak antolatu duen III. Herria Kantuan ekitaldian. 2008an eta 2012an egin zituzten aurreko biak. "Gustura gelditu ginen aurretik egindakoekin. Azken urteetan utziz joan gara, lan handia eskatzen duelako, baina berriz heltzea erabaki dugu aurten", azaldu du Nati Muruak, Alegiako Kultura zinegotziak; kultura batzordeko kidea ere bada, eta baita ekitaldiaren antolatzaileetako bat ere. "Polita da herritarrak musikaren inguruan elkartzea".

Euriak blaitutako enplastu bat

Danel Agirre

Horrela ez dago herriminik sentitzerik, benetan. Aurten lehenbizikoz etxera hurbildu naizen asteburu berean, euskarazko panfleto arrazistak azaldu dira Zarauzko malekoiko jarlekuetan botata. Manifestu korporatibista izena du gorozkiak, eta Askatasunaren Liga izeneko kolektibo anonimo koldar baten sabel hustea da. Arrazistarena ez da balorazio bat, testutik hautatutako entresakan egiaztatu ahal den moduan, sailkapen enpiriko askoa baizik: "[...] Garai zailak datoz Euskal Herrira aurreikuspen guztien arabera: kapitalaren globalizazioaren erruz, euskaldunak behartuak egongo gara gure lurrak komunitate etniko ezberdinekin partekatzera, kolono espainiar eta frantziarrez gain. Euskaldunon (eta europarron) krisi demografikoaren aurrean, arazo argi bat bilakatzen da etorri-berri afrikar eta mairuen jaiotze-tasa altua, ordezkapen etnikoaren mehatxua ortzi-mugan ageri delarik. Aniztasun etno-kulturalak gora egin ahala, areagotu egingo da gizartearen baitako desordena, zatiketa eta gatazka, murriztu egingo delarik Estatu, lege eta erakunde publikoen eraginkortasuna [...]".

“Dantzariok iraungitze data dugu, baina luze jarraitu nahi dut”

“Dantzariok iraungitze data dugu, baina luze jarraitu nahi dut”

Erik Gartzia Egaña

Asteburua Valladolid (Espainia) eta Valentzia aldean (Herrialde Katalanak) lanean pasatu ondoren, etxean dira, berriz ere, Kukai dantza konpainiako dantzariak, entseatzen jarraitzeko. Izan ere, datorren igandean etxetik 597 kilometrora eskainiko dute emanaldia, Torrenten, Valentzian. Alain Maiak (Errenteria, 1985) toki bat egin du agendan galdera sortari erantzuteko. Kazetaria da formazioz, eta ondo moldatu da esparru guztietan.

24 orduko bakoitza, garaipen handi bat

24 orduko bakoitza, garaipen handi bat

Aitziber Arzallus

Ostiral arratsaldea da. Taldetxo bat elkartzen ari da Donostiako Ibaeta auzoko Espiritu Santuaren parrokiaren atzealdean. 19:30 puntuan, barrura sartu dira, gela batera, eta eseri egin dira, borobilean. Hemezortzi lagun bildu dira: hamahiru emakume eta bost gizon. "Kaixo. Jaione naiz [asmatutako izenak dira denak], eta alkoholikoa naiz. Edan gabe jarraitzen dut, eta ongi nago", esan du haietako batek. "Kaixo, Jaione", erantzun diote, aho batez. Liburu bat hartu du esku artean, eta irakurtzen hasi da, ozen. Esker onari eta onartzeari buruzkoa da gaurko irakurgaia.

“Anonimoak gara; ez gara klandestinoak”

“Anonimoak gara; ez gara klandestinoak”

A. Arzallus

Ohio estatuko Akron hirian sortu zuten Alkoholiko Anonimoak erakundea, AEBetan. 83 urte beteko dira ekainaren 10ean. O. William Griffith Wilson —Bill W.— eta Bob Smith izan ziren sortzaileak. New Yorkeko burtsako artekaria zen bata, eta zirujau ospetsua bestea; biak ala biak alkoholikoak. Bill W.-k sei hilabete edan gabe zeramatzanean ezagutu zuen Bob Smith, eta mendekotasunari aurre egiten lagundu zion. Smithek 1935eko ekainaren 10ean hartu zuen azken tragoa, eta horregatik hartzen da ekainaren 10a erakundea sortu zuten eguntzat.

Ingurunea zaintzeko sistema

Ingurunea zaintzeko sistema

Maialen Etxaniz
Goi lurretako urak garbi jaisten badira ere, gizakion jardunak kutsatu egiten ditu. Inor gutxik pentsatu du nora joaten diren landa eremuetako aterpetxeetako zein sukaldeko urak, edo garbitzen ote diren.

Generoak bereizitako azken plazak

Generoak bereizitako azken plazak

Beñat Alberdi

GGizonezkoa fokuaren erdian edo protagonismoaren jabe. Hainbat kasutan aplika daiteke esaldia; izan kirolean, izan politikan edo izan musikan. Momentu askotan, agertokiaren jaun eta jabe egiten da genero maskulinoa, eta euskal dantza tradizionala da horren adibideetako bat. Inork ezin lezake uka emakumearen presentzia dantza oinarri duten ekitaldi gehienetan. Baina emakumearen irudia bestelakoa da dantzak daukan garrantzia kontuan hartuz gero; hau da, dantzak sinbolikoki, herriko festetan edo herriko protokoloan daukan garrantzia baloratuz gero. Gipuzkoako hamaika herritan eman dituzte pausoak agertokian parekidetasuna lortzeko. Etzi, Oñatin, generoa gorabehera, dantzariz beteko dira kaleak, Corpus Christi festan.

Etzi, Corpus Christi egunean, elkarrekin

Urtero aldatzen dira dantzariak, eta inork ez digu galdetzen nork parte hartuko duen”, azaldu du Irati Aranburu Oñatiko Oñatz dantza taldeko kideak. Ez dute zehaztu etzi, Corpus Christi eguneko dantzetan, zenbat emakumezkok parte hartuko duten; nahiago dute “dantzari kopuru bera” egongo dela ziurtatzea. “Emakumeek, emakume izate hutsagatik, dantza hori egiteko debekua izatea, hori kendu dugu...