Kerman Garralda Zubimendi
Historiaurreko gizakia ez zen ergela, oso abila baizik", azaldu du Jesus Tapiak, Aranzadi zientzia elkarteko Historiaurreko Saileko arkeologoak. Haiek ezarri zituzten, esaterako, arkuak eta bultzagailuak egiteko oinarriak, eta ohitura horiei eutsi egin zaie milaka urte igarota ere.
Danel Agirre
Euskal Herriari buruzko libururik toxikoenetakoa da: Basko nola bilakatu. Nazio exotiko baten asmakizuna izena du, eta 2015ean argitaratu zen Berlinen. Getxoko ikastolan bizi izandako esperientzia pertsonaletik abiatu, eta batere argudiatu gabeko tesi unibertsala atondu zuen Ibon Zubiaur idazleak, ehun orrialde ez den saiakeran. Gurean nonahi antzeman omen daitekeen Sabino Aranaren pentsamoldearen eragina uxatu ezinik, egoista, xenofobo eta ezjakin moduan ageri gara bertan. Euskarari dagokionez, trakets modernizatu ondoren erakundeek inposatu eta kalean inork hitz egin nahi ez duen hizkuntza gogaikarri bezala aurkezten da. Material original askoa, bistan denez.
Aitziber Arzallus
Azpeitian eta inguruko herri askotan Ekain-Txou ikuskizunak egin du ezagun Ekain Ibarguren (Azpeitia, 1996), baina handik kanpo ere ezagutzen dute askok, ETB3ko 3zpa4 saioan Amets hezurmamitu duelako bi denboralditan.
Ane Ubegun Goikoetxea
AEBek bizkarra eman diote, eta Donostian beso zabalik hartu dute. AEBetan, hamaika oztoporekin egin du talka, eta, Donostian, beharrezko guztia jarri diote eskura. AEBetan, sexu abusuak egin izana leporatu diote, eta, Donostian, Kontxako hondartzaren zati bat itxiko dute hainbat eszena graba ditzan. Woody Allen 83 urteko estatubatuarrak WAS2019 komedia lana grabatuko du Donostian, uztailaren 10etik abuztuaren 23ra. Kontxako hondartza plato bilakatuko da, hondartzako goi denboraldian, Donostia turistaz lepo egoten den eta donostiarrek hondartzan toalla jartzeko senperrenak egin behar dituzten sasoi betean. Kontxako hondartza plato, eta hainbat herritarrek, planto.
XX. mende hasieratik grabatu izan dira film luze nahiz laburrak Gipuzkoako hainbat txokotan. Hona hemen horietako batzuk: Luna de verano (1959). Pedro Lazagak zuzendatutako komedia. Donostiako hainbat txoko agertzen dira; besteak beste, Igeldo eta Miramar jauregia. 27 horas (1986). Montxo Armendariz izan zen zuzendaria. Donostian grabatu zuten, eta Antonio Banderas eta Maribel Verdu dira aktoreetako batzuk. Maité (1994). Kuban grabatzeaz...
Imanol Saiz
Azken hamarkadan, Oiartzungo Kattin Ttiki elkarteak pauso garrantzitsuak eman ditu herriko memoria historikoa berreskuratzeko. 36ko gerraz geroztik herrian gertatutakoa argitara ateratzeko ezinbestekoa izan da taldeko kideen lana.
Txisturako obra bat? IÑAKI LETAMENDIA: Txoriak edo Athleticen ereserkia. ION GARMENDIA: Artzain kantak. Txistulari bat? Biak: Garikoitz Mendizabal, erreferente gisa eta lagun bezala. Txistua jotzeko plaza bat? I. L.: Gazteluko plaza. I. G.: Iruñeko Curia kalea. Festa bat? I. L.: Tolosako inauteriak. I. G.: Ibarrako sanbartolomeak. Zer nahiago duzue, Iruñeko giroa edo Tolosakoa? Biak: Iruñekoa. Gehiago gozatzen dugu han, eta...
Josu Artutxa Dorronsoro
Duela hirurehun urte ere joaten zirela diote batzuek, baina, dokumentuetan jasota dagoenaren arabera, Tolosako Udal Txistulari Bandako kideak ofizialki 1913an joan ziren lehen aldiz Iruñeko sanferminetara. Iruñeko Udalak kontratatutako musika talderik zaharrenetakoa da, beraz, Tolosakoa. "Giroagatik, oso berezia da sanferminetara joatea. Baina bertako txistulariekin hainbat urtez izan dugun harremanagatik da batez ere berezia", azaldu dute Iñaki Letamendia eta Ion Garmendia Tolosako Udal Txistulari Bandako kideek. Iruñeko txistulariak, berriz, Tolosara etortzen dira San Joan egunean, truke modura. Urteen poderioz, txistua jotzetik haragoko harreman bat sortu da bi aldeen artean. "Elkarrekin egoten gara urtean zehar Iruñera joaten garenean".
Kerman Garralda Zubimendi
Mendi tontorrera igota, handik norbere etxea bilatzea izaten da ohituretako bat. Aritz Egeak, ordea, bihar ez du denbora askorik izango Txindokiko ikuspegiez gozatzeko. Ordiziako Olano taberna begitan hartuta, ziztu bizian jaitsi beharko du etorritako bide beretik, Emaneurre taldeko kideek botatako erronkari erantzun nahi badio, behintzat. Iñaki Maiora txirrindulari ohiak duela 41 urte Ordiziatik Txindokirainoko joan-etorria egiteko behar izan zituen 86 minutu eta 28 segundoak hobetzen saiatuko da bihar Urretxuko korrikalaria.
