Elkarrizketa

“Konfinamenduaren hasieran gorputzean sartzen zen beldurra”

“Konfinamenduaren hasieran gorputzean sartzen zen beldurra”

Unai Zubeldia
Urte askoan ONCE Espainiako Itsuen Erakundean helduen hezkuntzan eta braile irakasle gisa aritu ondoren, erretiroa hartu berritan Amaia Zalakainek (Oiartzun, 1966) ez du eduki disfrutatzeko aukera handirik oraindik. «Ia ezustean» iritsi zitzaion konfinamendu egoera, Donostiatik Irunera amaren etxera «astebeterako» joanda zegoela. Han igaro ditu bi hilabete eta erdi. Beldurrak uxatuta, «egoera berrira egokitzen» ari da pixkanaka. Egunerokoari aurre egiteko auzokideen babesa goratu du.

“Denboraldia aurrera ateratzeko zerbait izango dugu behintzat”

“Denboraldia aurrera ateratzeko zerbait izango dugu behintzat”

Aitziber Arzallus

Hondartza denboraldi "arraroa" espero dute Zarautzen. Hala dio Ibon Elorza toldozainak (Zarautz, 1961), edo toldozain ohiak, aurten ezingo baitute hondartzan toldorik jarri. Debekuak "egoera zailean" utzi dituela aitortu du, "negu guztia udako denboraldiari begira lanean" pasatu eta gero ezingo dutelako ordainik jaso. Udalak, baina, zeregin berria jarri die hastear den denboraldirako: toldozainak arduratuko dira hondartzako sarbideak eta edukiera kontrolatzeaz.

“Erditzea ez da gauza fisikoa bakarrik; emozionala ere bada”

“Erditzea ez da gauza fisikoa bakarrik; emozionala ere bada”

Unai Zubeldia

Sei urteko ibilbidea dauka Magale elkarteak. Etxeko erditzeetan laguntzen du elkarte horrek, eta Josune Ibargoien emagina eta edoskitzean aditua (Irun, 1988) da sortzaileetako bat —Clara Rosas emagin eta osteopatarekin sortu zuen proiektua—. Ibargoienek azaldu du urtetik urtera "gero eta jende gehiagok" ematen duela haurra etxean jaiotzeko pausoa, baina azken asteotan "asko" igo dela kopurua. COVID-19aren eta konfinamenduaren beste ondorioetako bat da hori.

“Komunitatea berreskuratu behar dugu ezinbestean”

“Komunitatea berreskuratu behar dugu ezinbestean”

Unai Zubeldia

Gizarteko beste hainbat alorretan gertatu den moduan, konfinamendu egoerak gogor astindu du Euskal Herriko ikastolen aldeko jai eredua ere, baina, "errealitate zail horretan", bat eginda aurrera egitea erabaki du Ikastolen Elkarteak: udazkenean egingo dituzte Herri Urrats (irailak 20), Kilometroak (urriak 4), Araba Euskaraz eta Ibilaldia (urriak 18) —Nafarroa Oinez hurrengo urtera atzeratu dute—. Kilometroen eredu berria martxan jarri berritan, hankaz gora gelditu da urte osorako plangintza. "Baina bete egingo dugu gizartearekin hartutako konpromisoa: Kilometroak jaia ospatzea". Hala azaldu du Mikel Egibarrek, Kilometroen koordinatzaileak (Zizurkil, 1963).

“Ingurukoek benetan sinetsi izan dutenean, ez naiz kikildu izan”

“Ingurukoek benetan sinetsi izan dutenean, ez naiz kikildu izan”

Unai Zubeldia
Ziklo bat amaitutzat ematea erabaki du Saroi Jauregik (Zaldibia, 1978). Hamar urteren ondoren, Gipuzkoako Bertsozale Elkarteko lehendakari kargua utzi berri du, nahiz eta urte bukaerara arte zuzendaritzan jarraituko duen, «errelebo lasaia» bermatzeko. Gai jartzaile taldean ere segituko du. Hogei urteotan elkartearen proiektua «izugarri» handitu dela azaldu du. «Hezkuntza arloan bereziki. Gaur egun, ia Gipuzkoako ikastetxe guztietan ari gara ikasleekin bertsolaritza lantzen».

“Gizakiak naturarekin daukan konexioa berpiztu behar dugu”

“Gizakiak naturarekin daukan konexioa berpiztu behar dugu”

Unai Zubeldia
Naturari entzutea proposatu dute, naturarekin bat egitea. Landarlan ingurumen elkarteak Naturan Hezten hezkuntza proiektua aurkeztu berri du, euskarri gisa webgunea hartuta. Elkarte horretako kide da Garazi Auzmendi (Beasain, 1988), eta euren proposamena «natur eta kultur ondareari buruzko ezagutza errazteko kanal bat» ere izan daitekeela azpimarratu du. Hori bai, izatez irakaskuntza arautuko 0 eta 18 urte artekoentzako eskaintza da, lau adin tartetan banatuta. Kutxa Fundazioa da babesle nagusia, Irizar eta Orkli kooperatiben laguntza ere jaso dute, eta ON Produkzioak arduratu da bideo edizioaz.

“Oraindik ez dugu asmatu heriotzaren heziketa sanorik”

“Oraindik ez dugu asmatu heriotzaren heziketa sanorik”

Unai Zubeldia
Hil Argi elkartea duela urte eta erdi sortu zen, herritarren artean heriotzaren inguruan hausnartzeko eta ezagutza zabaltzeko helburuarekin. COVID-19 gaitzak errealitatea asko gordindu duen garaiotan, elizan edo beilatokian egiten diren agur sozialetara mugatu gabe, agur intimoak eta herri mailakoak ere proposatu ditu Hil Argiko kide Nere Erkiagak (Lekeitio, Bizkaia, 1973).

“Kendu diguten hori behar du dantzak: toki fisikoa eta kontaktua”

“Kendu diguten hori behar du dantzak: toki fisikoa eta kontaktua”

Unai Zubeldia

Dantzaren sorkuntza eta formakuntza prozesuak sustatzeko eta laguntzeko, Gipuzkoako Foru Aldundiak zerbitzu bat sortu zuen 2009an: Gipuzkoako Dantzagunea. Gari Otamendik (Añorga, Donostia, 1980) sei urte daramatza jada egitura horretan. Donostiako Arteleku zentroan sortu zen proiektua; 2014an, Errenteriako Udalaren Niessen eraikinera igaro zen, eta, koronabirusaren gaitzak eraginda, gune fisikotik sarerako jauzia egin du orain, dantza gela birtualarekin. Jendearen erantzuna ikusita, jarraipena ematea aztertzen ari dira arduradunak.

“Lentillen ordez, etxean betaurrekoak erabiltzea komeni da”

“Lentillen ordez, etxean betaurrekoak erabiltzea komeni da”

Unai Zubeldia
«Ez ukitu aurpegia, sudurra eta begiak». Horixe izan da Jose Ignacio Rekalde (Eibar, 1952) Bilboko Oftalmologia Institutu Kliniko Kirurgikoko eta Eibarko Recalde klinikako oftalmologoaren lehen aholkua. Begiak arrisku gune bihurtu dira COVID-19 gaitza zabaltzen ari den garaian, eta, alde horretatik, aholku argiak eman ditu Rekaldek. «Erosoak» direla onartuta ere, bereziki gazteei eskatu die lentillen erabilera neurtzeko. «Gazteek kalitate oneko malkoa daukate; ez dute nekerik nabaritzen, eta abusatu egiten dute. Denborarekin, ordea, murriztuz joaten da malkoaren kalitatea». Eibartarrak berebiziko garrantzia eman dio begiei tarteka atseden emateari ere.

“Egoera honek balio dezala sortzaileen lana baloratzeko”

“Egoera honek balio dezala sortzaileen lana baloratzeko”

Unai Zubeldia

Kolpetik iritsi den krisiari nola aurre egin asmatu nahian ari dira Euskal Aktoreen Batasunean (EAB). Bertako antolakuntza idazkaria da Eneko Olasagasti (Donostia, 1960), eta irakasle lanetan ere aritzen da EHUn, Aktore Zuzendaritza ikasgaiarekin. Olasagastik neurri zehatzak eskatu dizkie erakundeei, eta elkartasuna herritarrei. Eusko Jaurlaritzak kultur arlorako aurkeztu dituen neurriak "sektoreko langile jakin batzuentzat bakarrik" direla zehaztu du, eta gogoratu du ia seiehun kulturgilek greba digitalera deitu dutela apirilaren 21erako eta 22rako.