Unai Zubeldia

Gizarteko beste hainbat alorretan gertatu den moduan, konfinamendu egoerak gogor astindu du Euskal Herriko ikastolen aldeko jai eredua ere, baina, "errealitate zail horretan", bat eginda aurrera egitea erabaki du Ikastolen Elkarteak: udazkenean egingo dituzte Herri Urrats (irailak 20), Kilometroak (urriak 4), Araba Euskaraz eta Ibilaldia (urriak 18) —Nafarroa Oinez hurrengo urtera atzeratu dute—. Kilometroen eredu berria martxan jarri berritan, hankaz gora gelditu da urte osorako plangintza. "Baina bete egingo dugu gizartearekin hartutako konpromisoa: Kilometroak jaia ospatzea". Hala azaldu du Mikel Egibarrek, Kilometroen koordinatzaileak (Zizurkil, 1963).

Unai Zubeldia
Ziklo bat amaitutzat ematea erabaki du Saroi Jauregik (Zaldibia, 1978). Hamar urteren ondoren, Gipuzkoako Bertsozale Elkarteko lehendakari kargua utzi berri du, nahiz eta urte bukaerara arte zuzendaritzan jarraituko duen, «errelebo lasaia» bermatzeko. Gai jartzaile taldean ere segituko du. Hogei urteotan elkartearen proiektua «izugarri» handitu dela azaldu du. «Hezkuntza arloan bereziki. Gaur egun, ia Gipuzkoako ikastetxe guztietan ari gara ikasleekin bertsolaritza lantzen».

Unai Zubeldia
Naturari entzutea proposatu dute, naturarekin bat egitea. Landarlan ingurumen elkarteak Naturan Hezten hezkuntza proiektua aurkeztu berri du, euskarri gisa webgunea hartuta. Elkarte horretako kide da Garazi Auzmendi (Beasain, 1988), eta euren proposamena «natur eta kultur ondareari buruzko ezagutza errazteko kanal bat» ere izan daitekeela azpimarratu du. Hori bai, izatez irakaskuntza arautuko 0 eta 18 urte artekoentzako eskaintza da, lau adin tartetan banatuta. Kutxa Fundazioa da babesle nagusia, Irizar eta Orkli kooperatiben laguntza ere jaso dute, eta ON Produkzioak arduratu da bideo edizioaz.

Unai Zubeldia
Hil Argi elkartea duela urte eta erdi sortu zen, herritarren artean heriotzaren inguruan hausnartzeko eta ezagutza zabaltzeko helburuarekin. COVID-19 gaitzak errealitatea asko gordindu duen garaiotan, elizan edo beilatokian egiten diren agur sozialetara mugatu gabe, agur intimoak eta herri mailakoak ere proposatu ditu Hil Argiko kide Nere Erkiagak (Lekeitio, Bizkaia, 1973).

Unai Zubeldia

Dantzaren sorkuntza eta formakuntza prozesuak sustatzeko eta laguntzeko, Gipuzkoako Foru Aldundiak zerbitzu bat sortu zuen 2009an: Gipuzkoako Dantzagunea. Gari Otamendik (Añorga, Donostia, 1980) sei urte daramatza jada egitura horretan. Donostiako Arteleku zentroan sortu zen proiektua; 2014an, Errenteriako Udalaren Niessen eraikinera igaro zen, eta, koronabirusaren gaitzak eraginda, gune fisikotik sarerako jauzia egin du orain, dantza gela birtualarekin. Jendearen erantzuna ikusita, jarraipena ematea aztertzen ari dira arduradunak.

Unai Zubeldia
«Ez ukitu aurpegia, sudurra eta begiak». Horixe izan da Jose Ignacio Rekalde (Eibar, 1952) Bilboko Oftalmologia Institutu Kliniko Kirurgikoko eta Eibarko Recalde klinikako oftalmologoaren lehen aholkua. Begiak arrisku gune bihurtu dira COVID-19 gaitza zabaltzen ari den garaian, eta, alde horretatik, aholku argiak eman ditu Rekaldek. «Erosoak» direla onartuta ere, bereziki gazteei eskatu die lentillen erabilera neurtzeko. «Gazteek kalitate oneko malkoa daukate; ez dute nekerik nabaritzen, eta abusatu egiten dute. Denborarekin, ordea, murriztuz joaten da malkoaren kalitatea». Eibartarrak berebiziko garrantzia eman dio begiei tarteka atseden emateari ere.

Unai Zubeldia

Kolpetik iritsi den krisiari nola aurre egin asmatu nahian ari dira Euskal Aktoreen Batasunean (EAB). Bertako antolakuntza idazkaria da Eneko Olasagasti (Donostia, 1960), eta irakasle lanetan ere aritzen da EHUn, Aktore Zuzendaritza ikasgaiarekin. Olasagastik neurri zehatzak eskatu dizkie erakundeei, eta elkartasuna herritarrei. Eusko Jaurlaritzak kultur arlorako aurkeztu dituen neurriak "sektoreko langile jakin batzuentzat bakarrik" direla zehaztu du, eta gogoratu du ia seiehun kulturgilek greba digitalera deitu dutela apirilaren 21erako eta 22rako.

Unai Zubeldia
Turismoaren sektorearentzat urteko egunik oparoenetakoak izaten dira Aste Santukoak, baina erabat itzalita iritsi da aurtengo opor garaia. Imanol Lasa Gipuzkoako Foru Aldundiko Ekonomia Sustapeneko, Turismoko eta Landa Inguruneko diputatuak (Zarautz, 1973) aitortu du koronabirusaren eraginez «oso garai zaila» bizitzen ari dela herrialdea. «Eta are gogorragoak etor daitezke». Baina ziur dago Gipuzkoako ekonomiak krisi giro horri aurre egiteko nahikoa indar badaukala.

Unai Zubeldia

Gipuzkoako Psikologoen Elkargoa joan den astean hasi zen eskaintzen telefono bidezko arreta behar hori sentitzen ari diren herritarrei. Gaur egun, 1.317 kide dira elkargoan; horietatik seiehun inguru dira osasun arlokoak, eta, oraingoz, laurogei psikologo ari dira parte hartzen telefono bidezko arreta psikologikoan. "Baina kopuru hori handitzen ari da pixkanaka", zehaztu du Uxue Doñate Arregik (Donostia, 1975), Gipuzkoako Psikologoen Elkargoko Gobernu Batzordeko kideak eta GIPEC larrialdietan eta hondamendietan espezializatutako taldeko ordezkariak. 692-56 61 60 da arreta psikologikoa eskatzeko telefono zenbakia.

Miren Garate

"Pedagogia feminista egiteko balioko duten tresnak" sortzeko premia zegoela iritzita, emakumeen eta feminismoaren aztarnen proiektua sortu zuen orain urte batzuk Zaida Fernandez Perezek (Bilbo, 1984). Eibarko Emakumeen Mahaiak erabaki zuen herriko industrializazioan emakumeek egin zuten ekarpena ezagutu nahi zutela, eta udaleko Berdintasun Zerbitzuak eskatu zion ikerketa hori egiteko Fernandezi. Bilbotarrak Savina Lafita Sole eta Luz Maceira Ochoa izan ditu lankide, eta liburu batean bildu dituzte ateratako ondorioak.