Imanol Saiz
Konfinamendu egun luzeak arintzeko proposamen berri eta berezi batekin heldu da Aitzondo Irungo euskara taldea. Etxetik bada ere, irundarren euskararen erabilera astintzeko lanean jarraitzen dute tinko, eta, bestelako egitasmoak tartean, datozen asteei begirako lehiaketa bat hasi berri dute: Irun astindu dezagun izeneko online txapelketa.
Leire Narbaiza
Joan den apirilaren 22an hil zen Jose Luis Zumeta pintorea. Pinturaz eta arteaz gutxi dakidan arren, Zumetaren koadroek barruan zerbait eragiten didate, kontu definiezin bat. Gustuko ditut, berba baten. Lan askotako kolorearen erabilera ausart horregatik, beharbada. Ezin jakin zer sortzen duten artelanek guregan, baina esan nezake usurbildarraren koadro askok konektatu eta komunikatu egiten dutela nire gogoarekin (gogo, Euskaltzaindiaren Hiztegiaren lehenengo adieran: gizakiaren buru ahalmenen egoitzatzat edo iturburutzat hartzen den gauza), azalezina, ez bada artearen magia bidez. Komunikazioa.
Unai Zubeldia
«Ez ukitu aurpegia, sudurra eta begiak». Horixe izan da Jose Ignacio Rekalde (Eibar, 1952) Bilboko Oftalmologia Institutu Kliniko Kirurgikoko eta Eibarko Recalde klinikako oftalmologoaren lehen aholkua. Begiak arrisku gune bihurtu dira COVID-19 gaitza zabaltzen ari den garaian, eta, alde horretatik, aholku argiak eman ditu Rekaldek. «Erosoak» direla onartuta ere, bereziki gazteei eskatu die lentillen erabilera neurtzeko. «Gazteek kalitate oneko malkoa daukate; ez dute nekerik nabaritzen, eta abusatu egiten dute. Denborarekin, ordea, murriztuz joaten da malkoaren kalitatea». Eibartarrak berebiziko garrantzia eman dio begiei tarteka atseden emateari ere.
Miren Garate
Martxoaren erditik, alarma egoera indarrean jarri zenetik, premiazko produktuak saltzen dituzten dendek bakarrik dute zabaltzeko baimena, eta itxita daude gainerako guztiak. Aldi berean, ordea, zernahi eros daiteke Internet bidez. Gipuzkoako merkatariak biltzen dituen Dendartean elkarteko lehendakaria da Amador Biteri, eta "ez sinestekoa" iruditzen zaio egoera. Alde batetik, lehiaren ikuspegitik. "Bidegabekeria hutsa da: gu itxita eta plataforma digitalak salmentak, deskontuak, publizitatea eta nahi duten guztia egiten". Horrez gain, baita banaketan aritzen diren langileen eta herritarren osasunaren ikuspegitik ere: "Kutsatze arriskua saihesteko daude itxita dendak, eta zergatik ibili behar du beharrezkoa ez den produktu bat dakarren pertsona batek nire etxepean gora eta behera eta herrian alde batetik bestera?".
Beñat Alberdi
Egungo itxialdi egoeran badaude testuinguru hori bereziki pairatzen ari diren hamaika sektore, talde edo pertsona. Igandetik aurrera arindu egingo zaizkie neurriak etxeko gaztetxoenei, baina bestelakoa da herrietako komertzio eta denda txikien egunerokoa. Itxi zituztenetik berritasun gutxi izan du haien nondik norakoak. Egoera horren jakitun, Oñatiko Magnet kooperatibak esku hartzea erabaki zuen. Konfinamendua bukatu eta gero erabili ahal izango diren bonuak jarri dituzte herritarren eskura www.kuttuna.org web plataforman. Ruper Ordorikaren kantua hartu dute lelo gisa: Zaindu maite duzun hori.
Irati Saizar Artola
Kultura ere gogotik jo du koronabirusak eragindako alarma egoerak. Ilusio putzutan murgilduta zebiltzan musikari asko, kantu berriak jendaurrean jotzeko irrikan, edota disko berria noraino iritsiko zen ametsetan.
L. Goiburu
Herri kirolak lanean aritzetik sortu zirela esan ohi da. Aizkolariak eta egurra, arraunlariak eta itsasoa, harri jasotzaileak eta harria, sega mozketa eta belarra... Baina bada aisialdian edo denbora libretik sortutako herri kirolik ere. Bola jokoaren eta bolatokien kasua da hori.
Juan Luis Zabala
Jolas bat proposatu zidan orain hurrengoan. —Zer jolas? —galdetu nion. —Ikusi al duk La línea invisible? Aitortu ezak: ikusi duk, ezta? Ez esan ezetz.
—Bai, ikusi dinat. Zer ba?
—Seguru nagok galdera asko bururatu zaizkiala ikusi eta gero.
—Batzuk bai, ez habil oker.
—Ba jolasa izango duk galdera horiek ahots goran egitea. Neu hasiko nauk nahi baduk. Bosnaka. Ados?
Unai Zubeldia
Kolpetik iritsi den krisiari nola aurre egin asmatu nahian ari dira Euskal Aktoreen Batasunean (EAB). Bertako antolakuntza idazkaria da Eneko Olasagasti (Donostia, 1960), eta irakasle lanetan ere aritzen da EHUn, Aktore Zuzendaritza ikasgaiarekin. Olasagastik neurri zehatzak eskatu dizkie erakundeei, eta elkartasuna herritarrei. Eusko Jaurlaritzak kultur arlorako aurkeztu dituen neurriak "sektoreko langile jakin batzuentzat bakarrik" direla zehaztu du, eta gogoratu du ia seiehun kulturgilek greba digitalera deitu dutela apirilaren 21erako eta 22rako.
Miren Garate
Telefonoz "zer moduz?" galdetu orduko lehertu da. Arnasa hartu du, eta "gaizki, baina hitz egin nahi dut" erantzun du. "Jendeak jakin egin behar du zer ari den gertatzen". Zahar etxe bateko langilea da (ez du izenik eman nahi). Koronabirusak gaixotuta, etxeko logelan dago bakartuta. Kontatu du birusak ez diola oso gogor erasan, buruko mina eta sukar pixka bat dituen arren, eta "gaizki" hori psikologikoa dela batik bat. "Deprimituta nago; pertsona koitadu horiek [egoitzako erabiltzaileak] nola dauden pentsatzen hasten naiz, eta ezin diot negar egiteari utzi". Emakumeak bular bistan, ez dagoelako batarik; serumak zeloekin itsatsita, eskegitzeko burdinak falta direlako; baliabide aldetik, ia ezer gabe gelditzen; eta jangela nagusia, "Ifema moduko zerbait" bihurtuta. Horiek dira eman dituen adibideetako batzuk. "Gauza oso larriak ari dira gertatzen. Guk pertsonak ikusten ditugu, baina goikoek, dirua bakarrik".
