Albisteak

Birziklatze tasei eustea espero dute Bergaran eta Eskoriatzan
2015-12-042015-12-03gipuzkoa, Gizartea

Birziklatze tasei eustea espero dute Bergaran eta Eskoriatzan

"Orain arte, inposatutako sistemarekin, diotenez, %75era iritsi bagara, borondatezko sistemarekin zergatik ez? Bosgarren edukiontziak ez du esan nahi anarkia absolutua". Hondakinen bilketa sistemaz ari da Joserra Zubizarreta Eskoriatzako alkatea (EAJ). Herrian kontsulta egin berri dute, eta atez atekoaren ordez bosgarren edukiontzia jartzea hobetsi dute herritarrek. Berdin egin dute Bergaran, eta iritzi berekoa da Juanje Alberdi alkatea ere (EAJ): "Inportanteena da jendeak nola egiten duen etxean sailkapena; ondo egiten badu, gero ez da hain garrantzitsua zintzilikarioak edo edukiontzia jartzea. Bosgarren edukiontziarekin gutxienez emaitzak berberak izan beharko lirateke".

Eskoriatza eta Bergarako alkateak pozik agertu dira herri galdeketak utzitakoarekin, bai emaitzaren aldetik, baita herritarren parte hartzearekin ere —%54koa Bergaran eta %59koa Eskoriatzan—. "Prozesua ez da azkar joan, eta, hala ere, pazientzia osoz itxaron dute herritarrek; jarrera oso positiboa izan da", dio Zubizarretak. Eskoriatzan, hiru aukeraren artean bozkatu zuten: bosgarren edukiontzia babestu zuten %67k (1.300 lagun), atez atekoa %29k (566) eta sistema mistoa %3k (59). Bergaran, berriz, 6.668 herritarrek parte hartu zuten herri kontsultan, eta 4.132 lagunek bozkatu zuten bosgarren edukiontziaren alde (%62). Atez atekoa, berriz, 2.506 bergararrek babestu zuten (%38).

Dagoeneko hasi dira sistema berria ezartzeko lanetan Eskoriatzan. Gaur egun, herrigunean atez ateko sistema dute, eta auzoetan, birziklatze guneak. Zubizarretak azaldu duenez, non eta nola jarriko dituzten zehazten hasiko dira lehenik, eta behin gauza horiek finkatzen dituztenean, "kontraste lan bat" egingo dute herritarrekin. Gabonak tartean izan arren, gehienez martxo bukaerarako ezarrita eduki nahi dute bosgarren edukiontzia.

Prozesuan udaleko alderdi politikoen artean izan den adostasuna nabarmendu du Zubizarretak. Ordezkaritza duten alderdi guztiek aho batez erabaki zuten galdeketa egitea irailaren 22an: "Nahiz eta bukaeran pixka bat trakestu, adostasunak erraztu du gauzak hobeto bideratzea". Herritarren aldetik, askotariko iritziak jaso dituzte galdeketa egitearen kontura; batzuek "haserre" ere hartu zuten udal gobernuaren asmoa: "Uste zuten hauteskundeak irabazi genituenez nahikoa eskubide geneukala aldatzeko. Hasieran nahiko pedagogia egin behar izan genuen esateko ezetz, guk garbi esan genuela herri galdeketa egingo genuela, eta horretan ateratzen zena beteko genuela". Zubizarretak dioenez, oso garrantzitsua izan da herritarrek eurek zer nahi duten erabaki ahal izatea: "Eskoriatzak irabazi duena da guk geuk erabaki dugula zer nahi dugun". Dioenez, gainera, kontsultan ateratako emaitzak ez du "inolako eztabaidarik" zabalik uzten, eta konfiantza du herritarrek berdin birziklatzen jarraituko dutela: "Zer nahi duten erabaki eta gero, pentsatzekoa da ez dela aldrebeskeriarik egongo. Jarraipena egingo dugu, noski, eta ikusten badugu helburuak ez direla betetzen, garbi dago lan dezente izango dugula hori betearazteko".

Bergaran ere, martxan

Bergaran bilketa sistema mistoa izan dute orain arte: organikoa eta errefusa atez ate jasotzen dute, eta gainontzekoa, edukiontzi bitartez. %77-82 inguruan dago orain tasa. Galdeketaren ondoren, herri guztian bosgarren edukiontzia jarriko dute. Alberdi alkateak azaldu duenez, orain barneko batzordeetan landuko dute gaia, gero osoko bilkuran onartuko da, eta ondoren mankomunitateari jakinaraziko diote eredua aldatu nahi dutela. "Azken horrek hartu behar ditu neurriak aldaketa egin ahal izateko, eta 2016ko lehen hiruhilekoan espero dugu martxan izatea".

Galdeketarekin "nabarmen" gelditu da herritarren nahia zein den, Alberdiren ustetan: "Inportantea zen parte hartzea, emaitzak legitimitatea izateko, eta ikusi dugu jendeak benetan hori nahi zuela. Ikusten da horrelako prozesuak erabilgarriak direla udal mailan hainbat gai kontsultatzeko". 2013tik eztabaida eragin du herrian hondakinen bilketak, eta udal gobernuak garbi zuen galdeketa egingo zuela: "Argi ikusten genuen azken bi urteetan kalean eztabaida izan duen gai bat izan dela; hauteskundeak irabazi eta eskumena genuelako guk erabaki izan bagenu, gaia ez litzateke zeharo amaituko".

Prozesuaren hasieran, akordio bat lortzeko proposamena egin zion EAJk EH Bilduri, baina, Alberdik dioenez, koalizioak baztertu egin zuen, eta orduan planteatu zuen udal gobernuak kontsulta egitea. "Sozialistak zioten ez genuela zertan kontsulta egin, eta Irabazikoak kontsultaren alde agertu ziren".

Galdeketako aukeren artean ere desadostasunak izan ziren; bilketa sistema mistoa jarri beharrean, atez atekoa jarri zuten aukera gisa. EH Bildu eta Irabaziren ustez, ez zen egokia izan aukeretako bat atez ateko bilketa izatea, jendea "nahas" zezakeelako.

Plaza bete eskusoinu, 40 urte beteta
2015-12-042015-12-03gipuzkoa, Kultura

Plaza bete eskusoinu, 40 urte beteta

1975eko apirilaren 20an, duela 40 urte antolatu zuen lehenengo akordeoi lehiaketa Gipuzkoako Konfederakundeak, Tolosan. Eskusoinua "indartzea" zuten orduan helburu, eta, urteekin, sendotuz eta hedatuz joan da hauspoa. 1988tik aurrera Arrasatek hartu zuen lehia, eta 1992an nazioarteko musikariei ireki zizkion ateak, Arrasate Hiria izenarekin. Egun, erreferentziazko jaialdietako bat bilakatu da soinu jotzaile gazteentzat. Gaurtik igandera bitarte, "munduko akordeoi hiriburu" bilakatu da Arrasate. Hirurehun musikari baino gehiago bilduko dira herrian, hiru txapelketatan: Arrasate Hirian, Gipuzkoako Akordeoi Jaialdian eta Gipuzkoako Akordeoi Lehiaketan.

Hamahiru musikari ariko dira Nazioarteko 23. Arrasate Hiria Lehiaketan —euskal herritarrik ez dago—. Gaur jokatuko dituzte kanporaketa faseak, Amaia antzokian; igandean, berriz, azken fasea izango da, eta 20:00etan banatuko dituzte sariak. Ekitaldi horretan, Oroitz Maiz soinu jotzaile gabiriarra omenduko dute —otsailean hil zen—. Gipuzkoako hainbat lehiaketatan aritu zen, bai parte hartzaile, bai antolaketa lanetan.

Akordeoi jotzaileen artean bezala, epaimahaikideen artean ere izen handiko musikariak daude. Antolakuntza saiatzen da bi urte baino gehiago jarraian ez ekartzen, Aitor Furundarena Hauspoz Euskal Herriko Akordeoi Elkarteko lehendakariak aurkezpenean azaldu duenez. Aurten, hauek izango dira epaileak: James Crabb (Eskozia), Stefan Hussing (Alemania), Vojin Vasovic (Serbia), Iñaki Alberdi (Euskal Herria) eta Matti Rantanen (Finlandia).

Haur eta gazteen saioak

Musikariek elkar ezagutzeko plaza zabala izango da Arrasate. Nazioarteko lehiarekin batera, beste bi topaketa ere izango dira, ohi bezala: akordeoi jaialdia eta akordeoi lehiaketa.

Jaialdian 267 haur eta gazte ariko dira, igandean. Lehia gabeko saioa da, "ikasleentzako lehenengo hurbilketa". Horren bitartez, aukera eman nahi diete akordeoiarekin lehenengo urratsak egin dituzten haurrei eta ikasketa sakonago batera hurbiltzen ari direnei. Hiru gunetan egingo dute, goiz eta arratsaldez: Amaia antzokian, Kulturaten eta Arizmendi ikastolan.

Gipuzkoako Lehiaketan, berriz, 25 gazte ariko dira bihar, Amaia antzokian eta Kulturaten. akordeoi ikasle edo jotzaileentzat da, eta hiru mailatan lehiatuko dira: haurren mailan —13 urte artekoak—, gazteenean —14tik 17 urtera artekoak— eta senior mailan —18 urtetik gorakoak—.

Txapelketa eta jaialdietatik kanpo, beste zenbait saio ere izango dira egunotan. Arrasate Hiriko iazko irabazleak, Marko Sevarlic serbiarrak, hainbat kontzertu emango ditu: gaur, 20:00etan, Arrasateko kultur etxean; bihar, 20:00etan, Aretxabaletako kultur etxean; eta igandean, Donostiako Kutxako Andia aretoan, ordu berean.

Berrikuntza modura, interprete eta akordeoi irakasleentzako ikastaro bat antolatu dute. James Crabbek emango du, hilaren 7 eta 8an, Kulturaten —Arrasate Hiria lehiaketan epaile izango da—. Akordeoi klasikoak "munduan dituen enbaxadore garrantzitsuenetako bat" da Crabb, antolakuntzaren arabera.

Zabaldu, itxi, eman… ikasi
2015-12-042015-12-03Albisteak, gipuzkoa, Gizartea

Zabaldu, itxi, eman… ikasi

Hogei ordurekin asko jasotzen dugu; urtebete izanez gero, euskararen %80 edo %90 hartuko genuke". Mohammed El-Ghzauiren hitzak dira; Euskara Plus egitasmoko ikastaro bateko parte hartzailea, hain justu. Ikastaro horren azken-aurreko saioa bukatu berri...

Erditze lapurtuaren sentipena
2015-11-272015-11-27Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

Erditze lapurtuaren sentipena

Bikotekideak gaizki hitz egiten badizu edo umiliatzen bazaitu, edo zure iritzia kontuan hartu gabe zuri buruzko erabakiak hartzen baditu, berehala identifikatzen dugu zer den; hori genero indarkeria da. Baina tratu hori erditze unera eramaten badugu, eta bikotekidearen ordez emagin, ginekologo edo erizainak jartzen baditugu... Hori zer da? Indarkeria obstetrikoa da, argi eta garbi". Nahia Alkortaren hitzak dira. El Parto Es Nuestro eta Arrosen Iraultza taldeetako kide da, eta Sabeletik mundura webgunearen sortzaile eta koordinatzailea.

Baina, horrez gain, indarkeria obstetrikoaren biktima ere bada; eta auzitegietara eraman du kasua —uztailean izan zuen epaiketa, Donostian—. Orain, bigarren umeaz erditzeko atarian, argi du zer nahi duen. "Arazorik ez bada, etxean erdituko naiz". Etxean erditzea erabaki ausarta denik ez du uste. "Ausarta ospitalean erditzea izan zen", esan dio Hitza-ri.

Besteak beste, "arrazoi medikorik gabeko zesarea bat" egin zioten Alkortari Donostia ospitalean. "Hamabost orduko erditze lanaren ostean, goizeko zortzietan etorri ziren zesarea egingo zidatela esanez. Nik uste dut zesareari buruzko klase bat zutela-edo, eta zesarea bat behar zutela". Kirofanoan bikotekidea egotea eskatu zuen. "Zoratuta zaude? Hau kirofano bat da", erantzun zioten. "Baina badakigu beste toki batzuetan, Poliklinikan adibidez, sartzen direla".

Kirofanoan "izugarrizko tratu txarra" sufritu zuen. "Txerri bat hiltegian bezala sentitu nintzen. Dardarka nengoen, negarrez, eta inork ez zidan hitz egiten; oporrei buruz hizketan ari ziren, eta aurpegira ere ez zidaten begiratzen". Ebakuntzari buruzko azalpenak ematen entzuten zuen medikua. "Klase bat zen. Zesarearen orbainean ere ikusten dira josteko modu ezberdinak. Jende asko zegoen, eta Aner jaio zen unean ere ez ziren isildu. Ez zuten une hori errespetatu". Hiru ordutan ez zioten semea hartzen utzi.

Zalantzarik gabe, indarkeria obstetrikoaren definizioan sartzen da Alkortak sufritutakoa. "Osasuneko profesionalen aldetik emakumeak haurdunaldi edo erditze garaian pairatu duen edozein tratu txar hartzen du bere baitan indarkeria obstetrikoak", azaldu du Ibone Olzak. Erditzearen inguruko psikiatrian espezializatuta dago, eta Europako Batasuneko hainbat proiektutan ikertzaile eta Espainiako Osasun Ministerioko kontsultore ere bada.

Identifikatzen zaila

Olzaren arabera, kasu askotan indarkeria obstetrikoa ez da erraz identifikatzen. "Emakume askok ez dakite erditzean behar ez ziren edo ebidentzia zientifikoan oinarritzen ez diren gauzak egin dizkietenik; adibidez, episiotomia bat edo erditze programatu bat egitea, arrazoi faltsuak argudiatuta". Badago, ordea, ezinbestekoa den identifikatzaile bat. "Emakumea nola sentitu den entzutea, ea berak hartu dituen bere osasunari eta bere gorputzari buruzko erabakiak, ea gutxietsia edo mehatxatua sentitu den, zaindua sentitu den...".

"Indarkeria obstetrikoak ez du esan nahi zure erditzea zesarea batean, episotomia batean bukatu denik, ez du zertan. 'Egin zenuenean ez zizun mina egin eta gustatu zitzaizun, ezta? Bada, orain ez kexatu'. Halakoak entzun egiten dira gure ospitale publikoetan. Hori da tratu txarra", azaldu du Alkortak. Beste tratu txar mota bat "infantilizazioa" dela dio. "Emakumeari ume bat balitz bezala hitz egiten zaio, eta askotan azalpenak ere ez zaizkio berari ematen, bikotekideari baizik. 'Aizu, ni hemen nago'".

Alkortaren arabera, askok indarkeria obstetrikoa ez dute hartzen "genero indarkeria gisa", "maiz emakumeak emakumeari egiten dion indarkeria" delako. "Baina genero indarkeria da, emakumeari ez baitzaizkio errespetatzen bere bizitza sexualaren ardura eta eskubideak". Eta emakumeak eskubidea du bere gorputzari buruz erabakitzeko.

Sistemarekin da kritikoa Alkorta. "Egokitzen zaizun pertsonaren araberakoa ere bada", dio; baina ordutegiek, jende faltak eta saturazioak eragin handia dutela uste du, eta hori dela konpondu beharrekoa. "Protokoloak badaude, baina ez dituzte errespetatzen. Bestalde, emakumeak legearen babesa du, legez dagokio bere gorputz eta osasunari buruzko erabakiak hartzea, baina erditzeetan ez da errespetatzen. Legea gainetik pasatzen dute".

Indarkeria obstetrikoak ondorio asko ditu, ondorio psikologiko larriak. Eta ez du laguntzen sufritutakoa ukatzeak. "Lotsa sentitzen dute emakume askok, ez direlako gai izan bere burua eta umea defendatzeko, gutxietsiak izaten utzi dutelako". Stockholmgo sindromea ere ohikoa da. "Umea eta ama ondo atera direnez, ama esker oneko sentitzen da artatu dutenekin. Emakume askorekin gertatu zait beraiek hasieran erditze ona izan zutela esatea, baina gero, jazotakoa kontatzean, gauzak beste modu batera izan direla ohartzea".

Olzak izena jarri die indarkeria obstetrikoa pairatu duen emakumeak dituen ondoriei. "Zaurgarritasun goreneko unea da erditzea, eta momentu hori grabatuta gelditzen da. Emakume askok trauma osteko estresa garatzen dute, eta etengabe ari dira erditzean jazotakoa berpizten; kirofanoan biluzik zeuden unea oroitzen dute, edo nola episiotomia egin zioten anestesiarik gabe, edo umea jaio eta ikusi gabe eraman zutenean izandako larritasuna oroitzen dute. Emakume askok hutsune handia sentitzen dute, hain garrantzitsua zen une hori galdu dutelako. Bortxatuak izan direla ere sentitzen dute".

Alkortak ez du ia oroitzapenik semearen lehen hiru hilabeteez. "Zaintzen duzu zaindu behar duzula dakizulako, titia ematen diozu, baina amaren eta umearen arteko atxikimenduari nabarmen kalte egiten dio". Alkortak laguntza psikologikoa behar izan zuen, erditu zenean sufritutakoa gainditu eta horri buruz lasaitasunez hitz egiteko.

Ez dira gehiago biktima izango
2015-11-272015-11-27Albisteak, gipuzkoa, Gizartea

Ez dira gehiago biktima izango

Ez naiz biktima bat, bizirik iraun duen emakume bat baizik". Nerea del Camporen hitzoi segida eman die Raquel Maria Solorzanok: "Ni ere ez. Muturreko biolentzia baten biktima izan nintzen, nire eskubideak urratu dizkidate, baina ez naiz berriro eroriko". Eibarko Mujeres al Cuadrado elkarteko bi kide dira, eta, egun, haiek bizi izan zutena pasatzen ari diren emakumeei laguntzen dabiltza, eurek pasatakoa gerta ez diezaien: "Berpiztu gara, eta ozen esaten dugu. Entzun gaitzatela eskatzen dugu, eman diezagutela aukera bat aurrera jarraitzeko".

Indarkeria Matxistaren Kontrako Nazioarteko Egunaren harira, mahai ingurua antolatu du aste honetan Gipuzkoako Foru Aldundiak, Donostian, Tabakaleran. Hizketaldian parte hartu dute Del Campok eta Solorzanok, bi gazterekin batera: Naiara Rodriguez eta Iñigo Puertasekin. Pilar Kaltzadak aurkeztu du saioa, eta gogoeta batekin zabaldu du solasaldia: "Sukarra da biolentzia, eta gaixotasuna berdintasunik eza. Horri aurre egiteko modua aurkitu behar da, baina nola?". Lau parte hartzaileak bat etorri dira hezkuntzak duen garrantziaz. Del Campok dioenez, neskak eta mutilak ezberdin hezten dituzte oraindik: "Publizitate kanpainetan ere ikusten ditugu printzesatxoaren eta soldaduaren irudiak, eta gero gertatzen zaigu gu ere halakoxeak garela". Ados dago Solorzano ere: "Mutikoei ematen zaien mezua da indartsuak direla, ausartak, azkarrak; neskei, berriz, esaten diete zeinen politak diren, zeinen finak...".

Txikitan askotan entzundako esana ekarri du gogora Del Campok: elkarrekin borrokatzen direnek elkar maite dutela. "Min handia egiten ari dira halakoak. Niri eta Raqueli pasatu zaigu; harreman toxikoak izan ditugu, gaiztoak, baina horiei eusten genien: liskarrak normaltzat genituen; elkarri buila egitea bikote guztietan gertatzen den zerbait balitz bezala ikusten genuen. Nork ez du halakorik esan?". Irribarre batekin orainari begira jarri da segidan: "Bizitza motza da, oso polita, eta ni ez nago norbaitekin etengabe liskarrean egoteko, poza eta bizitzeko gogoa transmititzeko baizik".

Honaino iritsi arte, ordea, luzea izan da gainditze prozesua. Bere erasotzailea zigortu zuten egunak eman zion aurrera egiteko behin betiko bultzada Del Campori: "Zigortu zutela irakurri nuenean, esan nuen: 'Norbaitek arrazoia eman dit; ez nengoen oker, egia zen'". Bestelakoa izan zen, baina, aurretik epaiketa azkarrean epaileak hartu zuen erabakia: "Nahiz eta haurdunaldiaren bosgarren hilabetean egon eta sekulako eraso fisikoa jasan, epaileak ez zuen indarkeria matxistatzat hartu, nire aldetik zeloen zoroaldi bat izan nuela ebatzi zuen".

Horren ondotik, "akats" batean erori zen Del Campo: salaketa kendu zuen. "Haurra jaio zen, eta pentsatu nuen aita bat beharko zuela... Oso gaizki egin nuen". Justiziak ofizioz jardun zuen gero, eta Donostiako epaitegian egin zuten epaiketa: errudun jo zuten. Berak bizi izandakoa bizi eta gero, salaketa jartzera doazenean emakumeek duten egoera kontuan har dadila eskatu du Del Campok: "Egoera penagarrian goaz; askotan harriak botatzen ditugu gure teilatuaren kontra".

Jabekuntza fasean dago Solorzano. Errekuperatze prozesu horretan, garrantzi handia eman dio gizarteak eta erakundeek biktima tratatzeko duten moduari: "Ez da gehiago biktimizatu behar. Landu behar da 'zuk ahal duzu' esanez, baliabideak emanez, eta emakumeak emozioak kudeatzen ikas dezala. Nire kasuan, hala ikusarazi zidaten, eta nik ikusi nuen zein zen hartu beharreko bidea". Solorzanok aipatu dituen baliabide horiei erreparatu die Del Campok, eta tresna horiek nolakoak izan beharko luketen deskribatu du: "Errekuperatzeko aukera jartzen zaigu, baina beti errua gizonari egotziz: erantzukizun osoa eta bakarra tratu txarrak ematen dituenarena da". Del Camporen iritziz, ordea, pertsona bat ez da inoiz errekuperatuko bere erantzukizuna onartu gabe: "Ni nintzen hor presente zegoena nitaz abusatzen zutenean. Erantzukizun hori gure gain hartzeko gai izan garen momentutik hasten gara errekuperatzen, eta gizarteak ere horretarako tresnak eman behar dizkigu". Dena den, gizarte zerbitzuen aldetik jasotako laguntzarekin eskertuta daude biak; aldundiko psikologoen zerbitzua "perfektua" dela dio Del Campok, eta "zortea" dute Eibarren daukaten berdintasun teknikariarekin.

Horrez gain, biktimez hitz egitean erabiltzen den "morboa" aipatu du Del Campok: "Batzuetan badirudi gehiago interesatzen dela detaileak jakitea, emakumearen errekuperazioa baino. Horregatik interesatzen da biktimaz hitz egiten jarraitzea, eta ez aurrera egin duen emakume batez, bere bizitzaren jabe den emakume batez, ama den emakume batez...".

Hedabide batzuek indarkeria matxistari eta biktimei ematen dieten trataerarekin ere kritiko agertu dira biak. Solorzanok dioenez, emakumea "produktu bezala" erakusten dute askotan, eta gizona izan ohi da auto ederra duena, boterea duena... Mujeres al Cuadrado elkarteko kideek haien esperientzia kontatzeko gonbitea jaso izan dute zenbait hedabidetatik, baina kateren bati ezezkoa eman beharrean izan dira: "Edukiak kontrolatzeko esan diegu. Ezin da emakumeen erabateko azpiratzea saldu, batetik, eta gero saiatu programa bat egiten biktimei ahotsa emanez".

Hilketei sarri ematen zaien trataera ere salatu dute. Berri agentzia batekin gertatutakoa jarri du adibide Del Campok: "Badirudi deigarriagoa zela hil zuten emakumea prostituta zela, hil egin zutela baino. Azkenean, lortu nuen kazetari horrekin hitz egitea, eta mesedez kentzeko esan nion. Supermerkatu bateko langilea balitz, jarriko al luke? Tratatu gertaera izan den bezala: hilketa bat. Ez da hil, hil egin dute".

Gazteen ikuspegia

Bi emakumeekin batera mahai inguruan aritu dira Naiara Rodriguez eta Iñigo Puertas gazteak. Berdintasunik ezaz mintzo da Rodriguez: "Beraiek indarkeria bortitz baten biktima izan ziren, baina gizarte honetako emakume guztiak biolentzia sotilago, inplizituago baten biktima gara". Haren ustetan, legearen aldetik urrats asko egin dira, baina eskubide berak izateak ez du esan nahi justizia dagoenik: "Birpentsatu egin behar da honen guztiaren atzean zer dagoen".

Puertasen arabera, gizonek ere "inposatutako" hainbat ezaugarriri aurre egin behar diete: "Guk ausartak izan behar dugu, ados nago, baina guztiok izan behar dugu ausartak. Eta ausarta izatea da zure beldurrak onartzea, zure segurtasunik ezak onartzea, pelikula batekin negar egitea, zergatik ez. Hori guztia pertsonen parte da, eta ez emakumeen edo gizonen parte". Bere adineko bikoteei begiratuta, lengoaia komun baten falta sumatzen du Puertasek: "Mutil eta neska bat ikusten dituzu eztabaidatu eta eztabaidatu, eta galdetzen duzu, 'baina zuek benetan maite duzue elkar?'. Arazoak egon daitezke, baina ez badizu nahikoa segurtasun ematen ondo sentitzeko, agian ez duzu harekin egon behar".

Herritarrak herritar izateko
2015-11-272015-11-27Albisteak, gipuzkoa, Politika

Herritarrak herritar izateko

Ilusio handiko ibilbidea izan da. Hesiak ere gainditu behar izan ditugu; norberak bere buruari jartzen dizkion etiketak eta kanpotik jartzen dizkigutenak puskatu behar izan ditugu". Horrela laburbildu du Leire Barandiaran Goierriko Gure Esku Dago-ko k...

Erreparaziorako bidea egiten
2015-11-202015-11-20Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Politika

Erreparaziorako bidea egiten

Mikel Zabalzaren heriotzaren 30. urteurrenaren atarian, gaurkotasuna hartu du berriro Guardia Zibilak atxilotuta zeukala hildako gazte orbaizetarraren kasuak. Memoriaren Eguna igaro berritan, eta indarkeriaren biktima guztien aitortza ahotik ahora dabilen garaiotan, horixe da Altzan (Donostia) sortu berria den Mikel Zabalza Herri Ekimenaren helburua: Zabalza biktima gisa aitortzea eta haren familiak sufritutakoaren erreparazioa lortzea.

Sortzez nafarra izan arren, Altzan bizi zen Zabalza Guardia Zibilak atxilotu zuenean. Donostian egiten zuen lan, garai hartako Tranbia Konpainian. Altzan ez dute inoiz ahaztu bizilagun izandakoaren patua, eta urtero-urtero antolatu dituzte hura oroitzeko ekitaldiak: manifestazioak, lore eskaintzak, hitzaldiak... "Altzan bizirik dago haren memoria, denok dakigu nor zen Mikel, lanketa handia egin da. Ni neroni naiz horren lekuko", azaldu dio Gipuzkoako Hitza-ri Garazi Castañok, Mikel Zabalza Herri Ekimeneko kideak. 20 urte ditu, Zabalza hil eta hamar urtera jaio zen.

Haatik, Altzan orain arte ez da egitura finkorik izan gaiari jarraipena egiteko. "Orbaizetan bada talde bat, baina Altzan ez zegoen". Aurten sortu dute, eta 30 urte igaro diren arren, egia, justizia eta erreparazioa lortu arte geratzen den bidea luzea izango dela uste dute. "Bide luzeko lasterketa da, pausoz pauso joango gara".

Biktima izaera onartu

Taldearen helburu behinena da Zabalzari ofizialki inoiz aitortu ez zaion biktima izaera aitortzea, eta horrek dakarren erreparazioa lortzea. "Bertsio ofiziala hasieratik kolokan dagoen arren, auzitegietan kasua itxita dago, eta horren ondorioa da Mikeli ez zaiola biktima izaera onartzen, eta haren familiari ere ukatu egiten zaiola merezi duen erreparazioa; izan ere, biktima gisa onartzeak hainbat eskubide aitortzen dizkie senideei, laguntza batzuk zehazten dira, eta Mikelek eta haren familiak ez dute halakorik", dio Castañok.

Lehen pausoak ematen ari dira. "Aztertzen ari gara horra iristeko nolako bidea egin behar dugun". Hala, euskal instituzioetako ateak jotzen ari dira, haien lankidetza bilatzen, bideak nora eramaten dituen ikusteko. "Uste dugu erreparazioaren bidea ezin dela izan herri ekimenak eta senideek bakarka egin beharrekoa, uste dugu instituzioekin batera egin behar dugula bide hori; eta Donostiako Udalean egin dugun moduan, beste erakundeetan ere egingo dugu, ea posible den bidea batera egitea". Bestetik, hainbat kriminologia eta zuzenbide irakaslerekin harremanetan jarri dira, gai horretan aholkua jaso eta sakontzeko.

Epe motzera, Donostiako Udalean dute hurrengo hitzordua Mikel Zabalza Herri Ekimeneko kideek. Izan ere, hurrengo ostegunean, hilaren 26an, aztertuko du beraiek aurkeztutako mozioa udalbatzak. Castañok azaldutakoaren arabera, aurretiaz udaleko alderdi politiko guztiekin landu dute gaia, eta baita Dbuseko sindikatu guztiekin —ELA, LAB eta Kurpil sindikatuen babesa eskuratu dute— eta udaleko langile batzordearekin ere —ELA eta LABeko ordezkariek babestu dute mozioa—.

Mozioa EAJ, EH Bildu eta Irabazi udal taldeen babesarekin aurkeztu dutenez, aurrera egingo duela uste du Castañok, "nahiz eta gerta litekeen beste talderen batek zuzenketaren bat edo aldaketaren bat proposatzea". Mikel Zabalza Herri Ekimenaren mozioa onartzen duenean, Donostiako Udalak konpromisoa hartuko du Zabalza "biktima gisa onartua izan dadin eragiteko".

Donostiako Udalaren esku hartzea lortuta, erakunde gehiagoaren inplikazio bila jarraituko dutela iragarri du Castañok. Euskal erakundeek hainbat adierazpen onartu izan dituzte Zabalzaren heriotzari buruz, eta indarkeria politikoaren biktimen zerrendan ere sartu zuen Eusko Jaurlaritzak. "Baina bidea hor mozten da, ez dakigu zeintzuk diren mugak, zeintzuk diren oztopoak, baina hortik aurrera ezin dela egin ematen du, eta hori egiten saiatuko gara gu. Keinuetatik haratago joan behar da, paperetik jauzi bat eman behar da, eta horretara goaz".

Urratsak batera, bide berean
2015-11-202015-11-19Albisteak, gipuzkoa, Politika

Urratsak batera, bide berean

Asko sufritu duen herria izan da Hernani, eta sufritzen ari dena". Bizikidetza eta memoriaren lanketan, baina, "oinarrizko pauso bat" eman dute udaleko lau alderdiek. Lehenengoz, elkarrekin agertu ziren Memoriaren Egunean: EH Bilduko, EAJko, Orain H...