gipuzkoa

Usadioa eta jaia gal ez daitezen
2020-02-212020-02-20gipuzkoa, Kultura

Usadioa eta jaia gal ez daitezen

Mendeetan, nekazari eta abeltzainek naturaren arabera moldatu behar izan dute bizimodua, eta are gehiago urtaro aldaketetan; udako beroaldietan, esaterako, artaldearekin mendira igotzen ziren artzainak, eta kostaldera jaitsi neguko elurteetan, berotasunaren bila. Apurka-apurka, eguzkia jarri zuten horren guztiaren eragile, eta neguko eta udako solstizioak aintzakotzat hartzen hasi ziren. Hala, hotzari agur esan eta epeltasunari ongietorria emateko, urtaro aldaketak jai bereziz ospatzen zituzten. Zehazki, negutik udaberrirako aldaketatik sortu zen inauteri izenez ezagutzen den festa paganoa, usadio bilakatzeraino.

2020-02-212020-02-20gipuzkoa, Iritzia

Otsailagatik

Otsailaren 15a da, igande arratsaldea. Bihar artikulua entregatzea tokatzen zait, eta jaieguna aprobetxatu behar dut idazteko. Eguraldi ederra dago, neguminean bagaude ere. Etxeko leiho guztiak itxita dauzkat, bunker batean sartuta banengo bezala. Etsipena eragiten didate kristaletik sartzen diren eguzki-izpi distiratsuek, inoiz ez bezala.

Arduraz kontsumitzeko aukerak
2020-02-212020-02-20gipuzkoa, Gizartea

Arduraz kontsumitzeko aukerak

Kontsumoa modu "arduratsuan, kontzientean, jasangarrian eta eraldatzailean" sustatzeko helburuarekin, MapaSaretuz izeneko gidaliburua aurkeztu zuen herenegun Saretuz Donostiako kontsumo sareak, Tabakalerako Impact Hub zentroan.

“Ikerkuntzak aurrera egiten badu, gazteen ekimenari esker egiten du”
2020-02-142020-02-14Elkarrizketa, gipuzkoa

“Ikerkuntzak aurrera egiten badu, gazteen ekimenari esker egiten du”

Bizitza erdia baino gehiago darama Xabier Artola Zubillagak (Donostia, 1957) Alkizan bizitzen. Urteko sasoi guztietan egoten da ederra inguruko parajea, baina urtaro bat aukeratu beharko balu, udaberria aukeratuko luke berak, "maiatz hasierako berde gama zabal hori". Lengoaia kodetuaz harago, Artolak beste bitarteko batzuk baliatzen ditu inguratzen duen errealitatea azaltzeko. Hitza eta irudia ditu gustuko, literatura eta argazkilaritza.

2020-02-142020-02-13gipuzkoa

Tradizio luzeko programa Lazkaon eta inguruan

1974an hasi zen Lazkaoko Maizpide euskaltegia udako ikastaroak antolatzen, eta, hasierako urte haietan, herritarren etxeetan egiten zuten lo ikasleek, familia euskaldunetan. 1988an ireki zuten barnetegia, eta 2000-2001eko ikasturtera arte mantendu egin zuten udak familietan igarotzeko aukera hori. Ordutik, urte osoan zehar egoten da martxan programa. “Hizkuntza bizia” irakastea edo horretarako bidea ematea da helburua, besteak...

Euskaltegikoa osatzeko, mintzapraktika baserrian
2020-02-142020-02-13Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

Euskaltegikoa osatzeko, mintzapraktika baserrian

Miren Garate

1980rako urte pare bat falta zela, uztaileko arratsalde gorri batean" iritsi zen Kutsidazu bidea, Ixabel liburuko protagonista Aranguren baserrira, maleta handi bat eskuan zuela, bere burua "Josechu el vasco" bihurtu nahian. "Zibilizazioaren azken portura" iristeko, lanrroberrean zetorren auzoko bati eskatu zion "Marino Lejarretaren amesgaiztoetan azaltzen zen aldapa" hura igotzeko laguntza. Joxean Sagastizabal idazleak eleberri hartan irudikatutako errepidearen antza izan dezake Ataungo Aldarreta baserrira arteko bideak ere. Herritik abiatuta, ia bi kilometro eta erdi egin behar dira maldan gora hara iristeko. Otsaila izateko epel egiten duen astelehen arratsalde batean, elkarrekin datoz autoan Maialen Fuertes eta Paula Albeniz. Iluntzen hasita dago dagoeneko. Maleta txiki bana atera dute autoko maletategitik, eta irribarretsu agurtu dute Maite Lardizabal, ate ondoan zain dagoen baserriko nagusia. Han pasatuko dute astea bi ikasleek. Duela 25 urte pasatxo argitaratutako liburuan bezala, euskara maila hobetzea dute helburu.

Desorekaren itzala deusezteko
2020-02-142020-02-13Albisteak, gipuzkoa, Gizartea, Kirola

Desorekaren itzala deusezteko

Unai Zubeldia

Antsorena Anaien kalea, Karmelo Labaka eta Gartzia Goldaraz kaleak, Felipe Sagarna Zapa kalea ere bai, baita Viktor Hugo kalea ere... Hernaniko hainbat kaleren izenak dira horiek. "Laurogei bat kale izenetatik, 24 gizonezko errealenak dira", zehaztu du Maialen Apezetxea Hernaniko udaleko Berdintasun teknikariak. "Eta orain gutxi arte bost bakarrik zeuden emakumezkoenak, baina santuak edo Ama Birjinak ziren guztiak".

Erretiratuak, erdigunera
2020-02-142020-02-13Albisteak, Ekonomia, gipuzkoa, Gizartea

Erretiratuak, erdigunera

Beñat Alberdi

Euskal oasiaren metaforak hamaika errealitate bil ditzake. Oro har, ekonomiari lotu izan zaio metafora hori: beste gune batzuekin alderaketan hasita, langabezia tasa baxuari, bizi baldintza duinagoei, eta abar. Gaurgeroa-Duintasuna elkarteak, ordea, ez du begi onez ikusi bizi baldintza duinen kontua. Elgoibarko adinekoen egoera aztertu dute bertako erretiratu aktibistek, eta proposamen zerrenda bat ere gehitu diote aurkeztu duten txostenari. Eragileekin eta alderdi politikoekin batzen ari dira orain. Eskura daukaten sistema bera jarri dute zalantzan erretiratuek.

Pilotalekura, ahalduntzera
2020-02-142020-02-13Albisteak, gipuzkoa, Gizartea, Kirola

Pilotalekura, ahalduntzera

Imanol Saiz
Joan den larunbatean, txapelketa berezi baten hasieraren agertoki izan zen Hondarribiko Soroetako pilotalekua. Emakumeen V. Pala Txapelketari ekin zioten, ia mende laurdeneko hutsunearen ostean. 23 urte geroago, lehiaketa klasiko eta aldarrikatzailea berreskuratzeko apustua egin du Hondarribiko Emeki emakume elkarteak.