Zumeta gogoratu dute lagunek
Ira 18, 20202020-09-18Kultura0

Zumeta gogoratu dute lagunek

Joan den apirilaren 22an zendu zen Jose Luis Zumeta pintorea, Usurbilen, eta ezagutu zuten gremioko lagunek omenaldi xumea egin nahi izan diote Tolosan, Azken Muga jaialdiaren barruan. Zumeta bihotzean, tabernan nahiago izena jarri diote hainbat artisten obrekin osatu duten erakusketari, eta Zarateko lepoan ikusi ahal izango da irailaren 26ra arte; ostiraletan eta larunbatetan, 18:00etatik 20:00etara, eta larunbatetan eta igandetan, 11:00etatik 13:00etara.

Jaiak behar zutenekin ezbaian
Ira 18, 20202020-09-18gipuzkoa, Gizartea0 0

Jaiak behar zutenekin ezbaian

Beñat Alberdi

Udaletako ordezkariek nahiago dute jaiak hitza bera ez erabili. Data seinalatu batzuek, ordea, badute festarekin lotutako konnotazioa. Udak utzi ditu herriko jaiak behar zutenen ordez antolatuta ekintzen erreferentziak. Urtaroa bere azken txanpan sartu den honetan, ospakizunek ere badute euren azken txanpa. Aste honetan ospatu dira sanmartinak Bergaran, eta bi aste barru egingo dituzten sanmigelak Oñatin. Mugak jarri dizkiete pasatutakoei, eta nola ospatu dabiltza etorriko direnekin.

Hiriko paisaia dantzaleku bihurtuta
Ira 18, 20202020-09-17gipuzkoa, Kultura0 0

Hiriko paisaia dantzaleku bihurtuta

Julen Aperribai
Hiriko kaleak eta plazak dantzarako agertoki izan daitezkeela dioen premisari erantzuten dio Dantza Hirian jaialdiak. Dantza garaikideko ikuskizunak paisaia urbanora eramaten ditu. Baiona eta Donostia arteko hirietan egiten dute, Euskal Eurohiria deituriko eremuaren barruan dauden horietan. Hamabosgarren aldia du aurten, eta Donostia izango du geraleku, gaur eta bihar.

“Saharako istorio bat da, baina edonon gerta daitekeena”
Ira 18, 20202020-09-17gipuzkoa, Gizartea0 0

“Saharako istorio bat da, baina edonon gerta daitekeena”

Miren Garate
Joan den astean estreinatu zuen Ekain Albitek (Zumaia, 1999) Haizearen egia film laburra. Euskal Herrian bizi den saharar bat da protagonista: Tahar. Aita hilzorian duela abisatu diote, eta etxera itzuli behar du, errefuxiatuen kanpalekura. Itzulera horretan, oroitzapenei, iraganari eta kontraesanei egin beharko die aurre. Filma "eztabaida berpizteko tresna" izatea nahi du zuzendariak.

Ira 18, 20202020-09-18gipuzkoa, Iritzia0 0

Mundu zoroa eta euskara batua

Leire Narbaiza

Sasoi bitxiak bizi ditugu, ez bakarrik pandemia batek inguratu, bizitzaren arlo guztiak bete, eta solasaldi oro zipriztintzen dituelako. Martxo aurretik ere garai abozinatuak (eszentrikoak, bitxiak) ziren gureak "se ixen be ondo sorue da au mundu au bixi gariena", Kiromantzidxe poeman Sarrionandiak dioen moduan.

Zoroa da bizi garen mundu hau; ez da oraingo gauza, ostera, aspalditik dator kontua. Begi bistan —ipurdi bistan ez esatearren— dakusagu orain, baina arrazoia da sare sozialek nabarmendu egin dutela giza espeziaren jatorrizko lerdokeria. Ez du esan nahi denbora hauetan jende tentelagoa denik, ez. Garai hauetan sarriago irakurtzen dizkiegu jakintsukeriak koinatuei, besterik ez.

Hala, egunotan jakin dut orojakile ahohandi horietako baten eskutik, idazteko darabildan hizkuntza hau asmatua dela, ez dela antzestrala (antzinakoa), ezta benetako euskara ere. Engendro (munstrokeria) hutsa dela, Sabino Aranak diseinatu eta sortua. Gainera,—O, sorpresa!— asmakeria honek ez du hitzik Twitter esateko. Hori gutxi balitz, berba teknikoak eskuratzeko ere maileguetara jotzen du; beraz, beste mintzaira batzuetatik lapurtzen ditu hitzak, hain da pobrea euskara batua!

Bai, lagunok, halakoak takean-potean leitzen dira txioetan, gaiaz ezer gutxi dakitenen eskutik (edo atzamarretik?). Euskara batua zer den ere ez dakiten sasijakintsu horiek pare bat ideia —oker— solte lotu, Sabino tartean sartu, eta voilà, zirberespaziora jaurti! Erraz-erraza! Filologoak nonahi!

Sasiletradu horiek batzuetan ezjakintasunetik dihardute. Besteetan —gehienetan— maltzurkeriatik dabiltza, jakin dakitelako euskara batua sortzeak daukan garrantzia gure hizkuntzarendako. Kontzienteki edo inkontzienteki botako dituzte iritziak, baina guztiaren azpian badago arrazoi handi bat: batuak gaitu egiten duela euskara gaur eguneko mundurako, homologatu hizkuntza modernoak deitutakoekin, etorkizunerako erreminta erabilgarri bilakatu jakintza arlo guztietarako.

Batua gure hizkuntza komunitateko ezinbesteko zutoina bihurtu da. Etxe zaharretan igogailua eraikitzea bezalakoa: eraikin barrutik zutabe bat altxatuta, etxea indartzeko eta irmotzeko balio duela, euskarri argia delako. Ahaztu barik, solairuen arteko komunikazioa errazten duela, baita kalera irtetea ahalbidetu ere. Hori da batua. Eta astakeria horiek idazten dituztenek batuaren garrantzia sumatzen dute, hizkuntza kontuetan tutik ere jakin ez arren. Euren adierazpenak irakurrita, argi lagatzen digute euskarafobia dutela, ustezko kosmopolitak (kosmopaletoak) direla, edota Espainia bat, handi eta librearen zaleak.

Horrelakoekin zer egin da galdera. Barruan daramagun borrokazaleak diosku erantzun behar diegula, edo barregarri utzi denen aurrean. Senak, ordea, iradokitzen digu ez ikusiarena egiteko, erraza ez den arren odolberoa izanez gero. Zer egin beharko genuke horrelakoekin, jakinda ez dutela iritzia aldatuko? Baina, era berean, horrelako laidoak isilik jasan beharko genituzke? Ez dira odoluzkiak, lagunok. Estrategia komuna beharko genukeela uste dut zentzuzko eran, beti ere gure onerako, irainak gehitu egingo direlako, zalantza izpirik barik.

Harrigarria da bizi duguna, estrainioa. Zeren, izan ere, ondo zoroa da mundu hau bizi garena.

Kirola, haurrek elkar ukitu gabe
Ira 11, 20202020-09-11Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Kirola0 0

Kirola, haurrek elkar ukitu gabe

Miren Garate

Gipuzkoako Foru Aldundiak eskola kiroleko jarduerei eusteko proposatu die ikastetxeei, kirol eragileei eta gurasoei. Baldintza bat bete beharko dute, ordea: kontaktu fisikorik ez egotea umeen artean, hau da, une oro segurtasun distantzia errespetatzea. Oraingoz, entrenamenduak egiteko baimena bakarrik izango dute —urritik aurrera—, eta egoerak horretarako aukera ematen badu, urtarrilean hasiko dira lehiatzen.

Bertakoa, berriz ere beharrean
Ira 11, 20202020-09-11Ekonomia, gipuzkoa0 0

Bertakoa, berriz ere beharrean

Julen Aperribai
Osasun krisiak behartuta, komertzio askok itxi egin behar izan zuten udaberrian, itxialdi betean, eta ohiko joan-etorria urritu egin zitzaien beste askori. Haiek bultzatzeko eta tokian tokiko kontsumo eredua sustatzeko laguntza lerroak ugaritu egin ziren herri askotan. Udalek erosketa bonuen kanpainak abiatu zituzten, eta, osasun krisia krisi ekonomikoari bide ematen ari zaion honetan, berriz aktibatu dira halakoak
Gipuzkoan.

“Bizitza eta haren harmonia zeinen ederrak diren erakusten dugu”
Ira 11, 20202020-09-11Elkarrizketa, gipuzkoa0 0

“Bizitza eta haren harmonia zeinen ederrak diren erakusten dugu”

Irati Saizar Artola

Berastegin bizitokia duten bi artista dira Mariano Arsuaga (Irun, 1954) eta Maria Cueto (Aviles, Espainia, 1960). Batak pinturarako du trebetasuna, eta eskulturarakoa, besteak. Donostiako Arteleku arte garaikideen gunean gurutzatu ziren haien bizitzak, eta, ordutik, elkarren ondoan aritu dira obrak egiten: elkarren lanak ikusiz, baina bakoitza bere bidean.