“Ikerkuntzak aurrera egiten badu, gazteen ekimenari esker egiten du”

“Ikerkuntzak aurrera egiten badu, gazteen ekimenari esker egiten du”

Bizitza erdia baino gehiago darama Xabier Artola Zubillagak (Donostia, 1957) Alkizan bizitzen. Urteko sasoi guztietan egoten da ederra inguruko parajea, baina urtaro bat aukeratu beharko balu, udaberria aukeratuko luke berak, "maiatz hasierako berde gama zabal hori". Lengoaia kodetuaz harago, Artolak beste bitarteko batzuk baliatzen ditu inguratzen duen errealitatea azaltzeko. Hitza eta irudia ditu gustuko, literatura eta argazkilaritza.

Euskaltegikoa osatzeko, mintzapraktika baserrian

Euskaltegikoa osatzeko, mintzapraktika baserrian

Miren Garate

1980rako urte pare bat falta zela, uztaileko arratsalde gorri batean" iritsi zen Kutsidazu bidea, Ixabel liburuko protagonista Aranguren baserrira, maleta handi bat eskuan zuela, bere burua "Josechu el vasco" bihurtu nahian. "Zibilizazioaren azken portura" iristeko, lanrroberrean zetorren auzoko bati eskatu zion "Marino Lejarretaren amesgaiztoetan azaltzen zen aldapa" hura igotzeko laguntza. Joxean Sagastizabal idazleak eleberri hartan irudikatutako errepidearen antza izan dezake Ataungo Aldarreta baserrira arteko bideak ere. Herritik abiatuta, ia bi kilometro eta erdi egin behar dira maldan gora hara iristeko. Otsaila izateko epel egiten duen astelehen arratsalde batean, elkarrekin datoz autoan Maialen Fuertes eta Paula Albeniz. Iluntzen hasita dago dagoeneko. Maleta txiki bana atera dute autoko maletategitik, eta irribarretsu agurtu dute Maite Lardizabal, ate ondoan zain dagoen baserriko nagusia. Han pasatuko dute astea bi ikasleek. Duela 25 urte pasatxo argitaratutako liburuan bezala, euskara maila hobetzea dute helburu.

Tradizio luzeko programa Lazkaon eta inguruan

1974an hasi zen Lazkaoko Maizpide euskaltegia udako ikastaroak antolatzen, eta, hasierako urte haietan, herritarren etxeetan egiten zuten lo ikasleek, familia euskaldunetan. 1988an ireki zuten barnetegia, eta 2000-2001eko ikasturtera arte mantendu egin zuten udak familietan igarotzeko aukera hori. Ordutik, urte osoan zehar egoten da martxan programa. “Hizkuntza bizia” irakastea edo horretarako bidea ematea da helburua, besteak beste, ikasleek egoera naturaletan sortzen...

Desorekaren itzala deusezteko

Desorekaren itzala deusezteko

Unai Zubeldia

Antsorena Anaien kalea, Karmelo Labaka eta Gartzia Goldaraz kaleak, Felipe Sagarna Zapa kalea ere bai, baita Viktor Hugo kalea ere... Hernaniko hainbat kaleren izenak dira horiek. "Laurogei bat kale izenetatik, 24 gizonezko errealenak dira", zehaztu du Maialen Apezetxea Hernaniko udaleko Berdintasun teknikariak. "Eta orain gutxi arte bost bakarrik zeuden emakumezkoenak, baina santuak edo Ama Birjinak ziren guztiak".

Erretiratuak, erdigunera

Erretiratuak, erdigunera

Beñat Alberdi

Euskal oasiaren metaforak hamaika errealitate bil ditzake. Oro har, ekonomiari lotu izan zaio metafora hori: beste gune batzuekin alderaketan hasita, langabezia tasa baxuari, bizi baldintza duinagoei, eta abar. Gaurgeroa-Duintasuna elkarteak, ordea, ez du begi onez ikusi bizi baldintza duinen kontua. Elgoibarko adinekoen egoera aztertu dute bertako erretiratu aktibistek, eta proposamen zerrenda bat ere gehitu diote aurkeztu duten txostenari. Eragileekin eta alderdi politikoekin batzen ari dira orain. Eskura daukaten sistema bera jarri dute zalantzan erretiratuek.

Pilotalekura, ahalduntzera

Pilotalekura, ahalduntzera

Imanol Saiz
Joan den larunbatean, txapelketa berezi baten hasieraren agertoki izan zen Hondarribiko Soroetako pilotalekua. Emakumeen V. Pala Txapelketari ekin zioten, ia mende laurdeneko hutsunearen ostean. 23 urte geroago, lehiaketa klasiko eta aldarrikatzailea berreskuratzeko apustua egin du Hondarribiko Emeki emakume elkarteak.

Sabino Ormazabal: “Iragana kontatu egin behar da, handik ikasteko”

Sabino Ormazabal: “Iragana kontatu egin behar da, handik ikasteko”

Miren Garate

1970eko eta 1980ko hamarkadetan Euskal Herrian izandako nuklearren aurkako borrokari buruzko ezagutzan egon daitekeen hutsunea betetzea du helburu Ez, eskerrik asko. Gladysen leihoa dokumentalak; horrekin batera, Gladys del Estal estatuaren biktima dela aldarrikatzen du. Bertha Gaztelumendik zuzendu du, eta gidoia Sabino Ormazabalena da (Donostia, 1953). Azaroan estreinatu zuten, eta, Ormazabalen esanetan, harrera "oso ona" izan du. Gaur bertan, Legazpin eta Irunen emango dute, eta datozen asteotan beste herri askotan izango da ikusteko aukera: Ataunen, Oñatin, Donostian, Bergaran, Ordizian, Tolosan... Emanaldien tokiak eta orduak ezeskerrikasko.eus atarian daude zehaztuta.

‘Matriuska’-k hasi du bidea

‘Matriuska’-k hasi du bidea

Aitziber Arzallus

Hilabetetako lanaren emaitza lehendabiziko aldiz jendaurrean erakutsi aurretik "beti izaten diren zalantza eta beldur horiek" uxatu dituzte Amancay Gaztañagak (Guayaquil, Ekuador, 1980) eta Iraia Eliasek (Zarautz, 1980), estreinatu baitute dagoeneko euren azken sorkuntza lana: Matriuska. Lehen emanaldia hilaren 2an egin zuten Donostiako Egia auzoko Le Bukowski aretoan, eta Igeldoko Itsas Aurre kultur etxean ere izan dira harrezkero. "Oso pozik" daude publikoaren erantzunarekin, bi lekuak "erabat" bete direlako, Gaztañagaren arabera. Gaur eta bihar beste bi emanaldi dituzte, horiek ere Donostian. Gaurkoa, Martuteneko Etxarriene auzo etxean izango da, 20:00etan; eta biharkoa, Bidebietako Kontadores aretoan, 19:00etan.

Hitzemanda zegoen moduan

Hitzemanda zegoen moduan

Unai Zubeldia

Margolari soila baino gehiago zen Jabier; artista kritikoa zen, oso eskuzabala, eta elkarrizketarako espazioak sortzearen aldekoa. Asko gustatzen zitzaion esperimentatzea". Angela Morenoren hitzak dira, Jabier Villarreal zenaren bikotekidearenak. Iazko ekainaren 11n hil zen artista iruindarra, 57 urte zeuzkala, baina ordurako hitzartuta zeukaten Eibarko Portalea kultur etxean jarri beharreko erakusketa. Bizitzaren kolpea jaso ondoren, eta Villarreali omenaldi txiki bat egiteko asmoz, proiektuarekin aurrera egitea erabaki zuten antolatzaileek. Gaur inauguratuko dute erakusketa, eta martxoaren 8ra arte egongo da ikusgai 26 lagunek elkarlanean osatutako proposamen kolektiboa. Villarrealen beraren hainbat lan ere egongo dira ikusgai, eta baita Morenorenak ere.

Atzean ez gelditzeko, aurrera begira

Atzean ez gelditzeko, aurrera begira

Ariane Vierbücher

Eraldaketa digitalerako aholkularitza teknologikoa eskaintzen du Inplantalariak zerbitzuak. Oinarrian, autonomoei eta enpresa txikiei tresna digitalen erabilera sustatzen laguntzea da helburua. Eusko Jaurlaritzaren egitasmoa da, SPRI enpresa garapenerako euskal agentziaren eskutik martxan jarritakoa. Hain justu, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako enpresei garatzen laguntzea eta eremu horretako industria ehuna babestea da SPRIren erronka. Gaur-gaurkoz, Gipuzkoan, lau garapen agentziak eskaintzen dute programan parte hartzeko aukera: Bidasoa Bizirik agentziak, Debagoienak, Debegesak eta Goiekik.