Asteko Gaiak

Kultur programazioa martxan
2020-06-192020-06-18Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Kultura

Kultur programazioa martxan

Miren Garate

Badute esperimentu kutsu bat egunotan antolatzen ari diren kultur ekitaldiek. "Jendearen erreakzioa eta portaera ikusi nahi ditugu, eta horren arabera segituko dugu programatzen", azaldu du Jaime Otamendi Donostia Kulturako zuzendariak. "Bidesaria" hitza aipatu du Iñaki Elortza EZAE Euskadiko Zine Aretoen Elkarteko kideak, pare bat astean ikusle gutxi izango dituztela jakin arren, irekitzea erabaki dutelako, estreinaldiak datozenerako martxa hartuta izateko. Herri batzuetan, aldiz, aretoak itxita mantentzea erabaki dute, eta, kultur jarduerak antolatzen hasiko diren arren, aire zabaleko egitaraua lehenetsiko dute.

Haurrentzako agenda, oraindik osatu gabe
2020-06-122020-06-11Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

Haurrentzako agenda, oraindik osatu gabe

Miren Garate

Konfinamendua dela medio, sei aste egon ziren haurrak etxetik atera gabe; egunean ordubete ateratzeko baimena eman zitzaienean, lagunekin ez jolasteko esan zitzaien, distantziak mantendu behar direlako; eta eskolara ere ezin dira joan oraindik. "Beren berdinekin jolasteko aukerarik ez dute izan, eta itxialdiak eragindako ondorio emozionalak igartzen zaizkie", esan du Amaia Perez Elorza Urtxintxako kideak. Aisialdi elkarte horrek eta beste batzuek —Astialdi sarea elkartean biltzen direnek— Ume eta nerabeentzako aisialdi hezitzaileko jarduerak dituen 2020ko uda baten alde izeneko adierazpena atera dute. Inoiz baino beharrezkoagoa iruditzen zaie aurtengo udan ere udalekuak antolatzea. Eta ez kontziliazioa errazteko bakarrik. "Iruditzen zait begirada batez ere gurasoen beharretan jarri dela, baina beharra haiek dute: haurrek eta gazteek. Ez dakit instituzioak konturatzen diren horretaz".

Demostratzeaz “nekatuta”
2020-06-052020-06-04Albisteak, Asteko Gaiak, Ekonomia, gipuzkoa, Gizartea

Demostratzeaz “nekatuta”

Miren Garate

Ekainaren 25ean urte bat beteko da Gipuzkoako epaitegietako eta ertzain etxeetako garbitzaileek bederatzi hilabeteko greba bertan behera utzi zutenetik. Garbialdi enpresak kudeatzen du zerbitzu hori, eta langileen eta enpresaren arteko akordioarekin amaitu zen protesta. Bi aldarrikapen nagusi zituzten langileek: kale garbitzaileekiko —gehienak gizonak— zuten soldata arrakala desagertzea eta ordura arte jasotzen ez zuten plus bat kobratzea, baldintza toxikoetan eta lan nekagarrietan aritzen direlako. Soldata arrakala %70 murriztuko zela adostu zuten akordioan, eta eskatutako plusa ordaintzea ere onartu zuen enpresak, 2020ko urtarriletik aurrera. Hitzartutakoa betetzen ari dela dio Garbialdik; langileek, aldiz, oraindik ez dutela plus horri dagokion "zentimorik ere" kobratu diote. Azaldu dutenez, egoera publiko egiten hasi direnean jaso dute enpresaren deia, ordainduko diela esanez. "Kobratu arte ez dugu sinetsiko".

Birusaren faktura arindu nahian
2020-05-292020-05-28Albisteak, Asteko Gaiak, Ekonomia, gipuzkoa, Gizartea, Politika

Birusaren faktura arindu nahian

Miren Garate

COVID-19a iritsi aurretik ere udalak "abandonatuta" zituela diote Urnietako merkatariek eta zerbitzuen arloko negozioek. "Hogei urte daramatzat dendarekin, eta inoiz ez zait etorri inor zerbait behar ote dudan galdetzera", azaldu du optikariak. "Gizarte zerbitzuetatik Donostiara bidaltzen dituzte haurrak, ni hemen egon arren", berriz, psikomotrizitate zentro bat duen profesionalak. "Merkatarien erroldarik ere ez dute, eta oraintsu arte ez da egon merkataritzako teknikaririk", gaineratu du ile apaintzaileak. Eta tabernariak: "Urtero diru sail bat egoten da merkatariontzat, baina guk ez dugu inoiz ikusi diru hori; ez dakigu zertan inbertitzen duten". Pandemiak egoera nabarmen okertu dienez, elkartzea erabaki dute 71 negoziok, eta udalera jo dute laguntza eske. Jaso duten erantzuna, ordea, "etsigarria" iruditu zaie.

Agintaldi osoa hankaz gora
2020-05-222020-05-21Albisteak, Asteko Gaiak, Ekonomia, gipuzkoa, Gizartea, Politika

Agintaldi osoa hankaz gora

Miren Garate

Gipuzkoako Foru Aldundiak aurreikusi baino 107 milioi euro gutxiago banatuko dizkie udalei aurten, COVID-19ak eragingo duen diru bilketaren beherakadari aurre egiteko. Udal Finantzaketarako Foru Funtsa %20 murriztu izanak eragin handia izango du haien aurrekontuetan, zati handia izaten delako funts horretatik iristen dena —%75ekoa ere bai herri txiki batzuetan—. EH Bilduko alkateek, alkate independente batzuek eta PSE-EEkoek, guztira 64 alkatek, aldebakarrez aritzea egotzi diote aldundiari. Geroa nola ikusten duten azaldu diote Hitza-ri Abaltzisketa, Errenteria, Elgoibar eta Larraulgo udal arduradunek.

Begi bat hurrengo hilabeteetan jarrita
2020-05-152020-05-14Albisteak, Asteko Gaiak, Ekonomia, gipuzkoa

Begi bat hurrengo hilabeteetan jarrita

Miren Garate

Errenta aitorpena aurkezteko modalitate mekanizatua martxan da Gipuzkoan asteazkenaz geroztik. Zerbitzu hori abian jarri duen Hego Euskal Herriko lurralde bakarra da, gainerakoek, koronabirusak eragindako egoera dela medio, atzeratu egin baitute aurrez aurreko arreta. Hain zuzen, horixe ari da izaten aurtengo ekitaldiaren berezitasun nagusietako bat: Internet bidezko modalitateak izandako gorakada —aste honetako datuen arabera, %60 igo da—. "Oro har, balorazio positiboa ari gara jasotzen zergadunengandik. Erraztasunak eman ditugu, telefono zerbitzua nabarmen indartu dugu, eta zergadunek antzeman egin dute", azaldu du Jokin Perona Ogasuneko zuzendari nagusiak.

Urte osoko diru iturria jokoan
2020-05-082020-05-07Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea, Kultura

Urte osoko diru iturria jokoan

Miren Garate

Udalek eta festa batzordeek jaiei buruz zer erabakiko zain daude hainbat enpresa. Uste dute gehienak bertan behera geratuko direla, eta, izatekotan, abuztukoekin eta irailekoekin dute esperantza pixka bat. Neguari begira jarrita daude, ez dakitelako nola pasatu beharko dituzten hilabete horiek.

Epaitegiak, kolapso arriskuan
2020-05-012020-04-30Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

Epaitegiak, kolapso arriskuan

Miren Garate

Bizi eta egoera ziurtagiria jasotzera joaterik izango ote zuen galdetzen zuen emakume batek www.justizia.eus atarian, beste herrialde batera bidali behar zuelako, eta epea agortzen ari zitzaiolako. Bidali ezean, pentsio bat jasotzeko eskubidea galduko zuela zioen, betirako. Webgune berean, beste batek kontatzen zuen zaintzari buruzko epaiketa baterako datu guzti-guztiak eskuan zituztela, eta epaiketa data ere, berez, finkatuta zegoela. Beharrezko segurtasun neurriak hartuta, halako epaiketak egiteko aukera aztertzeko eskatzen zuen, gurasoetako batekin egoteko aukerarik gabe, haur asko sufritzen ari direlako. Noiz ezkondu ahal izango diren da beste batzuen zalantza, eta naziotasuna sinatzeko hitzorduekin zer gertatuko den jakin nahi duenik ere bada.

Sareko salmentak, gabon giroan
2020-04-242020-04-24Albisteak, Asteko Gaiak, Ekonomia, gipuzkoa, Gizartea

Sareko salmentak, gabon giroan

Miren Garate

Martxoaren erditik, alarma egoera indarrean jarri zenetik, premiazko produktuak saltzen dituzten dendek bakarrik dute zabaltzeko baimena, eta itxita daude gainerako guztiak. Aldi berean, ordea, zernahi eros daiteke Internet bidez. Gipuzkoako merkatariak biltzen dituen Dendartean elkarteko lehendakaria da Amador Biteri, eta "ez sinestekoa" iruditzen zaio egoera. Alde batetik, lehiaren ikuspegitik. "Bidegabekeria hutsa da: gu itxita eta plataforma digitalak salmentak, deskontuak, publizitatea eta nahi duten guztia egiten". Horrez gain, baita banaketan aritzen diren langileen eta herritarren osasunaren ikuspegitik ere: "Kutsatze arriskua saihesteko daude itxita dendak, eta zergatik ibili behar du beharrezkoa ez den produktu bat dakarren pertsona batek nire etxepean gora eta behera eta herrian alde batetik bestera?".

Zahar etxeak, birusaren bazka
2020-04-172020-04-16Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

Zahar etxeak, birusaren bazka

Miren Garate

Telefonoz "zer moduz?" galdetu orduko lehertu da. Arnasa hartu du, eta "gaizki, baina hitz egin nahi dut" erantzun du. "Jendeak jakin egin behar du zer ari den gertatzen". Zahar etxe bateko langilea da (ez du izenik eman nahi). Koronabirusak gaixotuta, etxeko logelan dago bakartuta. Kontatu du birusak ez diola oso gogor erasan, buruko mina eta sukar pixka bat dituen arren, eta "gaizki" hori psikologikoa dela batik bat. "Deprimituta nago; pertsona koitadu horiek [egoitzako erabiltzaileak] nola dauden pentsatzen hasten naiz, eta ezin diot negar egiteari utzi". Emakumeak bular bistan, ez dagoelako batarik; serumak zeloekin itsatsita, eskegitzeko burdinak falta direlako; baliabide aldetik, ia ezer gabe gelditzen; eta jangela nagusia, "Ifema moduko zerbait" bihurtuta. Horiek dira eman dituen adibideetako batzuk. "Gauza oso larriak ari dira gertatzen. Guk pertsonak ikusten ditugu, baina goikoek, dirua bakarrik".