gipuzkoa

Autoak, orduko 30 kilometrora

Autoak, orduko 30 kilometrora

Eusko Jaurlaritzak eta Europako hainbat hirik eta herrialdek egin duten bezala, Donostiako Udalak ere klima larrialdian dagoela aitortu du aste honetan, eta, horrekin batera, zenbait neurri iragarri ditu. Mugikortasunari lotutakoak dira horietako batzuk. Besteak beste, orduko 30 kilometrora mugatu nahi du abiadura hiriko ia auzo guztietan, aurrez Iruñeak eta Bilbok egin izan duten moduan. Donostiara sartzeko eta hiritik irteteko erabiltzen direnak izango dira salbuespena.

Gipuzkoako herrien izenen iragana, jasota

Gipuzkoako herrien izenen iragana, jasota

Patxi Salaberrik eta Luis Mari Zalduak ondutako Gipuzkoako herrien izenak. Lekukotasunak eta etimologia azterlana argitaratu du Euskaltzaindiak, liburuan eta PDF formatuan, eta akademiaren webgunean ere kontsultagarri dago. Azterlanak Gipuzkoako herrien izenak jasotzen ditu, eta baita auzo askorenak eta bestelako populazio gune batzuenak ere. Zehazki, 182 entitate bildu dituzte, 4.500 testigantzaz jantzita —horietarik 700, ahozkoak—. Izen bakoitzak historian erakutsi dituen formak eta duen edo dukeen azalpen etimologikoa dakartza, gainera.

Betirako erreferente

Betirako erreferente

Iñigo Muguruza baxu eta gitarra jotzaile irundarraren heriotzak hutsune handia utzi zuen iaz Irungo Moskun eta Euskal Herriko musikan oro har. Hutsune hori bezain handia da musikari ezagunak utzi duen arrastoa, Irungo hirian bereziki. Oholtzetatik kanpo, 25 urtez Irungo Musika Eskolan irakasle gisa aritu zen Muguruza, eta berak musikari zion pasio berbera transmititu die belaunaldi askori azken hamarkadetan. Bada, haren figura omendu eta egindako guztia eskertzeko beka bat sortzea erabaki du Irungo Udalak, Iñigo Muguruza Musika Beka.

“Altxor bat daukagu esku artean, eta jada ez da sekula galduko”

“Altxor bat daukagu esku artean, eta jada ez da sekula galduko”

Kezkak sortu zuen Arrasateko Zientzia Elkartea (AZE): herriko historia bildu ez izanaren kezkak, historia ez transmititzearen kezkak. Elkarteko kide da Xabier Bengoa (Arrasate, 1949). Hamaika egitasmo aurkeztu dituzte gertatuak ezagutarazteko; besteak beste, ibilbide gidatuak eta erakusketak. Azken proiektuan, berriz, Pedro Sologaistoa Laso argazkilariak filmatutako 60ko eta 70eko hamarkadetako bideoak bildu dituzte.

Konfinamenduetan ikasitakoa

Konfinatuta gaude etxean. Batzuondako ez da aurten bizi izan dugun lehenengoa. Oraingoa, ostera, orokorragoa da, eta askoz ere zorrotzagoa. Aurrekoan, gure osasunagatik egin genuen, eta hau gure osasunagatik ez ezik, osasun kolektiboagatik ere bada. Otsailean, furano eta dioxinek etxeratu gintuzten Eitzaga ingurukook; martxoan, aldiz, koranabirusak erretiratu gaitu. Lehenengoan, ezin genituen leihoak zabaldu, eta bigarren honetan, terraza edota balkoirik ez dugunok besteon inbidiatan gaude, halakoak izateak askatasun pixka bat ematen duelako.

“Gainditzen ez bazuten, neuk hartzen nuen pena handiagoa”

“Gainditzen ez bazuten, neuk hartzen nuen pena handiagoa”

Mila Osinalderen bizipoza eta alaitasuna miresgarriak dira. Gozogile familia batean jaio izanak eragina izango du, beharbada. Musika ikasketak egin zituen, eta Urretxu eta Zumarragako haur askori musika eskolak eman zizkien: bere etxean, Joxe Mari Iparragirre institutuan eta Secundino Esnaola musika eskolan. Oraindik ere, haur gutxi batzuei ematen dizkie eskolak, bere etxean. Horretaz gain, organoa jotzen du, eta kirola egitea ere gustuko du.

Etorkizunerako botika

Etorkizunerako botika

Gaixotasun batek goitik behera alda dezake pertsona baten bizitza; planak, harremanak eta egunerokotasuna. Egun batetik bestera bizimodua birpentsatzera eramaten ditu asko, eta, batzuetan, haurrak izaten dira egoera horretatik pasatu behar dutenak. Gaixorik dauden ume zein gazteek ikasketekin jarraitzeko eta etorkizunari aurre egiteko zailtasunak izaten dituzte sarri, ikastetxera joan ezin direnean bereziki. Horri aurre egin eta hezkuntza prozesuarekin jarraitzeko laguntza izaten dute ikasleek Lasarte-Orian dagoen Ospitaleko, Etxez Etxeko eta Arreta Terapeutiko Hezigarrirako Gipuzkoako Lurralde Zentroari esker. Gaixotasun fisikoak zein psikiatrikoak dituzten ikasleei hezkuntza arreta ematen diete han. Zentroaren izenak dioen bezala, zerbitzua ospitalean zein etxez etxe jasotzen dute, eta gaixotasun mental larriak dituzten ikasleek ere badute aukera eskolaz aparteko klaseak jasotzeko.

Langileen arteko aldeak, ituneko gako

Langileen arteko aldeak, ituneko gako

Udazken aldera gerta daitekeenak kezkatzen ditu, batetik, Asteasuko Siemens Gamesa enpresako langileak, eta Asteasun bertan jarraitu ahal izango dutela lanean bermatu nahi dute. Bestetik, ez daude ados txandaka lan egiten duten langileen eta lanaldi zatikatua duten langileen artean dauden diferentziekin. Bi horiek dira negoziatzen ari diren lan hitzarmeneko puntu nagusiak. Zuzendaritzaren aldetik mugimendurik ez dagoela iritzita, astelehenean mugagabeko grebari ekin zioten.

Estalita ala estali gabe, pintxoa beti pintxo

Estalita ala estali gabe, pintxoa beti pintxo

Biztanleriaren egunerokotasunean izan dezakeen eragina erakutsi du aste honetan koronabirusak. Erakunde publikoek hartutako neurri gogorrak eta hainbat ekitaldi jendetsuri ezarritako murrizketak ikusita, badirudi COVID-19 gaitzak populazio osoaren aisialdi ohiturak alda ditzakeela. Gipuzkoan janariari lotuta joan ohi da sarri aisialdi hori, tartean, tabernako barran dagoen pintxoari lotuta. Hari ere eragingo diote koronabirusa kontrolpean mantentzeko neurriek, gutxienez Donostian.

Barre eginarazten, betiko ereduari eutsiz

Barre eginarazten, betiko ereduari eutsiz

Zirkuak betidanik liluratu nau. Txikitatik zirkuan lan egin nahi nuen, baina garbi neukan ezingo nintzela trapezista edo hezitzailea izan. Pailazoaren rola, ordea, asko gustatzen zitzaidan". Garikoitz Muñozen aitorpena da. Gurasoekin zirkura joateko ohitura zuen. Ramon Irizarrek, berriz, 12 urte zituela margotu zuen lehen aldiz aurpegia. "Pailazoa izan nahi nuen". Muñozen anaiaren bitartez ezagutu zuten elkar, eta geroxeago, Joxan Malvido batu zen taldera. Handik sortu zuten orain dela 25 urte Tutik clown pailazo taldea. Euskal Herrian, behinik behin, Gari, Montxo eta Joselontxo izenez dira ezagun. Mende laurden horretan makina bat saio eman dituzte etxean zein atzerrian, euren helburua zein den ahaztu gabe: ikusleei barre eginaraztea. "Denbora azkar pasatu da, baina merezi izan du".