gipuzkoa

Alpargatak urratu arte

Alpargatak urratu arte

Ikerne Zarate
Herria dantzan jarriko dute beste behin ere. Errenteriako Ereintza dantza taldeko kideek helburu horrekin sortu zuten Erromeria Eguna, 1998an; plaza dantzak berreskuratzea zen erronka, erromeria giroan, herriaren bihotzean.

Bisigua, Orioko betiko erara

Bisigua, Orioko betiko erara

Nerea Uranga

Parrila kalera atera eta bisigua erretzen Orion izan ziren aurrenak, 1957an, Joxe Mari bodegoian. Hala diote herriko erretegietan urteetan parrilan jardun dutenek. Garai batean Orion "bisigua eta bisigua" beste arrainik ez zuten erretzen erretegietako parriletan, Luis Mari Uranga (Orio, 1957) Xixario erretegiko jabeak dioenez. "Lehen, hiru plater besterik ez genituen izaten gure etxean: tomate eta letxuga entsalada, bisigua eta txuleta. Gaur egun, ordea, denetik eskaintzen dugu, eta parrilan egindako bisiguaz gain, beste hainbat arrain ere erretzen dugu: legatza, erreboiloa, itsas-kabra, antxoak... Dena den, oraindik bisigua da nagusi Orion; alegia, bisigua erretzen dugu hamarretik zortzitan".

Ez dakit tipo honekin zer egin

Danel Agirre

Euskal Herriari buruzko libururik toxikoenetakoa da: Basko nola bilakatu. Nazio exotiko baten asmakizuna izena du, eta 2015ean argitaratu zen Berlinen. Getxoko ikastolan bizi izandako esperientzia pertsonaletik abiatu, eta batere argudiatu gabeko tesi unibertsala atondu zuen Ibon Zubiaur idazleak, ehun orrialde ez den saiakeran. Gurean nonahi antzeman omen daitekeen Sabino Aranaren pentsamoldearen eragina uxatu ezinik, egoista, xenofobo eta ezjakin moduan ageri gara bertan. Euskarari dagokionez, trakets modernizatu ondoren erakundeek inposatu eta kalean inork hitz egin nahi ez duen hizkuntza gogaikarri bezala aurkezten da. Material original askoa, bistan denez.

Historiaurrea ituaren erdian

Historiaurrea ituaren erdian

Kerman Garralda Zubimendi
Historiaurreko gizakia ez zen ergela, oso abila baizik", azaldu du Jesus Tapiak, Aranzadi zientzia elkarteko Historiaurreko Saileko arkeologoak. Haiek ezarri zituzten, esaterako, arkuak eta bultzagailuak egiteko oinarriak, eta ohitura horiei eutsi egin zaie milaka urte igarota ere.

Filmak Gipuzkoan

XX. mende hasieratik grabatu izan dira film luze nahiz laburrak Gipuzkoako hainbat txokotan. Hona hemen horietako batzuk: Luna de verano (1959). Pedro Lazagak zuzendatutako komedia. Donostiako hainbat txoko agertzen dira; besteak beste, Igeldo eta Miramar jauregia. 27 horas (1986). Montxo Armendariz izan zen zuzendaria. Donostian grabatu zuten, eta Antonio Banderas eta Maribel Verdu dira aktoreetako...

Erakusleiho den herriko platoa

Erakusleiho den herriko platoa

Ane Ubegun Goikoetxea

AEBek bizkarra eman diote, eta Donostian beso zabalik hartu dute. AEBetan, hamaika oztoporekin egin du talka, eta, Donostian, beharrezko guztia jarri diote eskura. AEBetan, sexu abusuak egin izana leporatu diote, eta, Donostian, Kontxako hondartzaren zati bat itxiko dute hainbat eszena graba ditzan. Woody Allen 83 urteko estatubatuarrak WAS2019 komedia lana grabatuko du Donostian, uztailaren 10etik abuztuaren 23ra. Kontxako hondartza plato bilakatuko da, hondartzako goi denboraldian, Donostia turistaz lepo egoten den eta donostiarrek hondartzan toalla jartzeko senperrenak egin behar dituzten sasoi betean. Kontxako hondartza plato, eta hainbat herritarrek, planto.

Hausnarketarako transmisioa

Hausnarketarako transmisioa

Imanol Saiz
Azken hamarkadan, Oiartzungo Kattin Ttiki elkarteak pauso garrantzitsuak eman ditu herriko memoria historikoa berreskuratzeko. 36ko gerraz geroztik herrian gertatutakoa argitara ateratzeko ezinbestekoa izan da taldeko kideen lana.

Motzean

Txisturako obra bat? IÑAKI LETAMENDIA: Txoriak edo Athleticen ereserkia. ION GARMENDIA: Artzain kantak. Txistulari bat? Biak: Garikoitz Mendizabal, erreferente gisa eta lagun bezala. Txistua jotzeko plaza bat? I. L.: Gazteluko plaza. I. G.: Iruñeko Curia kalea. Festa bat? I. L.: Tolosako inauteriak. I. G.: Ibarrako sanbartolomeak. Zer nahiago duzue, Iruñeko giroa edo Tolosakoa? Biak: Iruñekoa....

Txistua, eguneroko zapi gorria

Txistua, eguneroko zapi gorria

Josu Artutxa Dorronsoro

Duela hirurehun urte ere joaten zirela diote batzuek, baina, dokumentuetan jasota dagoenaren arabera, Tolosako Udal Txistulari Bandako kideak ofizialki 1913an joan ziren lehen aldiz Iruñeko sanferminetara. Iruñeko Udalak kontratatutako musika talderik zaharrenetakoa da, beraz, Tolosakoa. "Giroagatik, oso berezia da sanferminetara joatea. Baina bertako txistulariekin hainbat urtez izan dugun harremanagatik da batez ere berezia", azaldu dute Iñaki Letamendia eta Ion Garmendia Tolosako Udal Txistulari Bandako kideek. Iruñeko txistulariak, berriz, Tolosara etortzen dira San Joan egunean, truke modura. Urteen poderioz, txistua jotzetik haragoko harreman bat sortu da bi aldeen artean. "Elkarrekin egoten gara urtean zehar Iruñera joaten garenean".