gipuzkoa

Elkartuko dituen harrera
2018-12-142018-12-13Albisteak, gipuzkoa, Gizartea

Elkartuko dituen harrera

Ane Ubegun Goikoetxea
Xarranca Katalunian, ?otron Errumanian, Sunda Manda Indonesian eta Hopscotch ingelesez: txingoaren jolasa esaten zaio Euskal Herrian. Joko berari egiten diote erreferentzia aipatutako izenek, funtsean berdin jolasten baita herrialde horietan.

Xake zaleak sortu nahian
2018-12-142018-12-13Albisteak, gipuzkoa, Kirola

Xake zaleak sortu nahian

Aitziber Arzallus

Futbolak eta saskibaloiak adina jarraitzaile ez ditu, baina mundu guztian ditu zaleak. Kirola denik ere zalantzan jartzen dute batzuek, ez baita lehia fisikoa. Jokalariek ez dute izaten entrenamendu saio gogorretan landutako gorputz gihartsurik eta ondo pentsatutako orrazkera xelebrerik; bai, ordea, ondo trebatutako burua, parekoaren intentzioei aurrea hartzeko eta norberaren estrategiak garatzeko. "Kirol intelektuala" baita xakea, "onura asko dituen jarduera, edonor ibiltzeko modukoa, eta, itxura batera, dirudien baino dibertigarriagoa", zaleen esanetan.

Hitza, barre eragiteko tresna bakar
2018-12-142018-12-13Albisteak, gipuzkoa, Kultura

Hitza, barre eragiteko tresna bakar

Eider Goenaga Lizaso

Agertoki huts bat, eta dozenaka begi oholtza gainean dagoen pertsona bakar horri begira. Ez ileorderik, ez makillaje berezirik, ez mozorrorik... hitza da bitarteko bakarra parean daudenei barrea eragiteko. Barrea eragitea negarra eragitea baino zailagoa dela diote gehienek, baina horretan gogotik saiatuko dira, gaur gauean, Donostia Hiria Comedy bakarrizketa lehiaketaren finalera iritsi diren hiru umoregileak: Telmo Irureta zumaiarra, Jon Martinez Txiki donostiarra eta Auritz Zabaleta irundarra.

Herri txiki baten ahaleginari aitortza
2018-12-142018-12-13Albisteak, gipuzkoa, Kirola

Herri txiki baten ahaleginari aitortza

Unai Zubeldia

Duela 40 urte martxan jarritako eskola kirolaren eredua, Juan Mugertza Nazioarteko Krosaren eta Morkaiko Mendizale Elkartearen 75. urteurrenak, Elgoibar kirol klubaren mendeurrena, Nazioarteko Xake Txapelketa, atletismo, txirrindularitza eta eskubaloi taldeak... 11.500 biztanle pasatxo besterik ez dauka Elgoibarrek, eta 40 kilometro koadro eskas. Baina sari preziatua iritsi berri zaio Europatik. "Aipamena da hau, herriari egindako aitortza", azaldu du Ane Beitia alkateak. Kirolaren Europako herria izango da Elgoibar 2019an, eta joan den astean jaso zuen saria Bruselan, Europako Parlamentuan. Europako 30 bat herri eta hiri saritzen ditu Aces Europa elkarteak, eta, besteak beste, aurretik sari hori bera jasota daude Bilbo, Gasteiz eta Getxo. Elgoibar da Gipuzkoan saria jaso duen lehen udalerria.

2018-12-142018-12-13gipuzkoa, Iritzia

Hurrengo kanpaina iritsi bitartean

Leire Narbaiza

Txispun, txispun, txispun, amaitu da azkenean euskararen sasoia. Kitto, itzul gintezke azaroaren erdi aldean bizi genuen egoerara. Topera ibili gara euskaldunak azaroaren 23tik abenduaren 9ra. Bukatu zaigu plantak egiteko garaia, herri normal bat gareneko simulazioak game over du idatzita pantailan. Bueltatuko gara lehengora, guretik ahalik eta gehien emanda.

1522ko gudua, bi bertsiotan
2018-12-072018-12-06Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

1522ko gudua, bi bertsiotan

Aitziber Arzallus

Irungo San Martzialgo lehenengo guduaren 500. urteurrena izango da aurki: 2022ko ekainaren 30ean, hain zuzen. Baina, data horretan, irundarrek ba al dute zer ospatzekorik? Batzuek, ezetz uste dute, Nafarroako Erresuma Gaztelaren menpetik askatzeko huts egindako saiakera izan zelako; beste batzuek, ostera, baietz, Irun Frantziaren esku erortzetik salbatu zutelako. Emaitza bat bakarra izanik ere, kontatzeko moduek aldatu egiten dute gertatutakoarekiko ikuspegia.

Iñaki Garrido historialaria da Irun Frantziaren esku erortzetik salbatua izan zela pentsatzen dutenetako bat. Hain zuzen ere, San Martzialgo gudaren 500. urteurrena goraipatzeko Irunen sortu duten fundazioaren lehen ekitaldia Garridok gaiari buruz idatzi duen liburuaren aurkezpena da. Aldiz, Luis Maria Martinez Garate ingeniariak eta Nabarraldeko kide eta fundatzaileetakoak oso bestelako iritzia du. Gaztelak Nafarroako Erresuma inbaditu zuen, eta San Martzialgo guda 1512an galdutako subiranotasuna berreskuratzeko saio bat izan zen. Nafarroak Frantziaren laguntza jaso zuen Gaztelaren kontra egiteko.

Fundazio bat sortu dute, V. mendeurrenerako
2018-12-072018-12-06gipuzkoa

Fundazio bat sortu dute, V. mendeurrenerako

A. Arzallus

San Martzial Guduaren V. Mendeurrena fundazioa sortu dute, Irunen, 1522an izandako borrokaldi hura gogorarazteko helburuarekin. 500. urteurrenaren harira, datozen lau urteetan dozenaka ekitaldi antolatuko dituztela jakinarazi zuten joan den ostiralean, fundazioa aurkezteko Irungo Gazteluzarren egin zuten agerraldian.

Iñaki Arruabarena fundazioko presidenteak azaldu zituen proiektuaren nondik norakoak. "Irundar talde batek orain dela urtebete hasi zuten ibilbidearen emaitza da fundazio hau, eta gure hiriarentzat hain garrantzitsua izan zen gertakari historiko horren 500. urteurrena ospatzea du helburu, jende guztiak ezagut dezan zer gertatu zen urte horretan".

Horretarako, 2022. urtea bukatu artean, era guztietako ekitaldi eta jarduerak egingo dituzte, "irundar guztiei zein eskualdeko merkataritzako, ostalaritzako eta bestelako elkarte eta erakundeei zuzendutakoak". Fundazioak gauzatuko dituen ekinbideen artean aipagarrienak honako hauek dira: EHU Euskal Herriko Unibertsitatearekin batera ikerketa beka bat sustatuko du, Gazteluzar gaztelua berritzen saiatuko da, Historiaren Nazioarteko Kongresu bat antolatuko du, eta ikastoletan bakearen inguruan dibulgazio programa bat eskainiko du. Horiez gain, antolatuko ditu hitzaldiak, tailerrak, erakusketak eta guduaren antzezpen bat ere bai, besteak beste. Arruabarrenaren hitzetan, baina, "ekitaldi horiek proiektuaren oinarria baino ez dira, hasiera, fundazioa hiritar guztiei irekita baitago eta proposamen guztiak ongi etorriak izango baitira".

Irun, jomuga turistiko

1522. urtean Irunen gertatutakoa jakitera emateaz gain, fundazioak beste helburu bat ere baduela azaldu zuen presidenteak. "Irunen izena gure mugetatik kanpo entzunarazi nahi dugu, eta beste udalerrietako jendea gure hirira erakarri; funtsean, Irun helmuga turistiko bihurtu". Hori horrela, aurreratu zuen 2020an Fiturrera joateko asmoa dutela, Madrilen egiten duten naziarteko turismo azokara, hain zuzen. Arruabarrenak eskertu egin zuen eskualdeko enpresek, Irungo Udalak eta Eusko Jaurlaritzak fundazioari egin dioten harrera, "guztiek erraztasunak baino ez dizkigutelako jarri".

Fundazioak abenduaren 19rako antolatu du lehen ekitaldia. Viendo dentro en la tierra a los enemigos. Las compañías de Azcue y Ambulodi frente a las tropas franco-navarras (1521-1524) liburuaren aurkezpena, Irungo CBA liburutegian.

Aterperik gabe
2018-12-072018-12-11gipuzkoa, Gizartea

Aterperik gabe

Ane Ubegun Goikoetxea

Merkatua izan ohi da baserritarren eta kaletarren topagunea: baserritarrek etxean landatu eta hazitako produktuak eramaten dituzte plazara, eta kaletarrek erosi egiten dituzte, produktu freskoak eta sasoiko jakiak eskuratzeko helburuarekin. Gertukoa eta berezia da sortzen den hartu-eman hori, baita giroa ere. Ezaugarri horiek bermatzeko, ordea, ezinbestekoa da merkatua toki apropos batean kokatzea.

Kirola, inklusiorako bitarteko
2018-12-072018-12-06gipuzkoa, Gizartea

Kirola, inklusiorako bitarteko

Aitziber Arzallus
Urrats txikiak eginez, helburu handiak lortzen ari dira Orioko Berdin-Berdinak kirol elkarteko kideak. Sei urte dira elkartea sortu zutela, arauz kanpoko funtzionaltasuna duten herritarren premiei erantzuteko asmoarekin. "Ikusi zuten...