Rebeka Ruiz
Non gogoa, han gurpila. Halakoa izaten da autokarabana erabiltzaileen oporraldia. Askatasuna da etxe gurpildunen ezaugarri nabarmenetako bat. Oporrak non eta nola igaro erabakitzeko aukera zabalak turismo mota horren hazkundea eragin du urtetik urtera, eredu askeagoa.
Beñat Alberdi
Egoera aldatzeko grina igarri zuten Shazya Maryam pakistandarrak eta Oihane Aizpurua oñatiarrak Baltistanen, Pakistan iparraldeko eskualdean. Grina ez ezik, egoera aldarazten laguntzeko bitartekoak ere bazeuzkatela igarri zuten Mondragon Unibertsitateko (MU) ikasleek. Horrela sortu zuten bertako hogei gazte ahalduntzeko proiektua. Otsailaren hasieran jarri zuten abian, eta, berez, abuztura arte zen irautekoa proiektua. Burokrazia kontuek eta koronabirusak, ordea, ez diete erraztu bidea.
Aitziber Arzallus
Etorkizun oparoago baten ametsak bultzatuta Europarako bidean abiatu diren milaka afrikarretako bat da Abdoulaye Saar (Fimela, Senegal, 1995). Guztiek ez dute Saarren «zorterik» izaten, ordea. Afrikan hiru hilabeteko bidaia «gogor eta neketsua» eta Gibraltarko itsasartea zeharkatzeko hamabi saio egin eta gero, penintsulara sartzea lortu zuen gazte senegaldarrak 2018ko uztailaren 28an.
Jon Miranda
Irura eta Tolosa lotzen dituen errepidea da GI-3650. 2019ko maiatzean egindako azken neurketaren arabera, batez beste, 6.000 ibilgailu ibiltzen da Iruran egunero. Astegunetan ugaritu egiten da trafikoa, eta, batez beste, 6.600 ibilgailu inguruk zeharkatzen dute herria egunero; Irurako bertako eta Anoetako industrialdeetara doazen kamioiek eragiten dute joan-etorrien ehuneko handi bat, trafikoaren %5-6 inguru baita astuna. Herria zeharkatzen duten ibilgailuak dira gainerakoak, handik pasatu beharra baitago, adibidez, Donostiatik Hernialdera, Anoetara edo Alkizara joateko.
Beñat Alberdi
Enpresa handiez gaindi, beste hainbat enpresa ez horren handik osatzen dute herri askoren paisaia. Zer gertatzen da, ordea, jabea erretiratzen bada, edo jabeak enpresa saldu nahi badu? Egoera horiei ahalik eta modurik egokienean erantzuteko antolatu ditu Debagoieneko Mankomunitateak Geroa bermatuz jardunaldiak. Kontua ez da inor egoera luzatzera behartzea, haria ez eteteko bitartekoak eskaintzea baizik.
Kerman Garralda Zubimendi
Euskal Herria harrera herria da, joaten den baino jende gehiago iristen baita. Halere, iraganean ez zen hala izan, XIX. mendean bereziki. «1837 eta 1840 artean, gutxienez 40.000 euskal herritarrek Hego Amerikarako bidaia egin zuten», hasi du azalpena Eider Arruti Ormaiztegiko Zumalakarregi museoko komunikazio arduradunak. «Despopulazioa kezka bilakatu zen orduan, lanerako eta ugaltzeko adina zuten gazte asko joan baitzen hara».
Eusko Jaurlaritzak eta Europako hainbat hirik eta herrialdek egin duten bezala, Donostiako Udalak ere klima larrialdian dagoela aitortu du aste honetan, eta, horrekin batera, zenbait neurri iragarri ditu. Mugikortasunari lotutakoak dira horietako batzuk. Besteak beste, orduko 30 kilometrora mugatu nahi du abiadura hiriko ia auzo guztietan, aurrez Iruñeak eta Bilbok egin izan duten moduan. Donostiara sartzeko eta hiritik irteteko erabiltzen direnak izango dira salbuespena.
Patxi Salaberrik eta Luis Mari Zalduak ondutako Gipuzkoako herrien izenak. Lekukotasunak eta etimologia azterlana argitaratu du Euskaltzaindiak, liburuan eta PDF formatuan, eta akademiaren webgunean ere kontsultagarri dago. Azterlanak Gipuzkoako herrien izenak jasotzen ditu, eta baita auzo askorenak eta bestelako populazio gune batzuenak ere. Zehazki, 182 entitate bildu dituzte, 4.500 testigantzaz jantzita —horietarik 700, ahozkoak—. Izen bakoitzak historian erakutsi dituen formak eta duen edo dukeen azalpen etimologikoa dakartza, gainera.
Gaixotasun batek goitik behera alda dezake pertsona baten bizitza; planak, harremanak eta egunerokotasuna. Egun batetik bestera bizimodua birpentsatzera eramaten ditu asko, eta, batzuetan, haurrak izaten dira egoera horretatik pasatu behar dutenak. Gaixorik dauden ume zein gazteek ikasketekin jarraitzeko eta etorkizunari aurre egiteko zailtasunak izaten dituzte sarri, ikastetxera joan ezin direnean bereziki. Horri aurre egin eta hezkuntza prozesuarekin jarraitzeko laguntza izaten dute ikasleek Lasarte-Orian dagoen Ospitaleko, Etxez Etxeko eta Arreta Terapeutiko Hezigarrirako Gipuzkoako Lurralde Zentroari esker. Gaixotasun fisikoak zein psikiatrikoak dituzten ikasleei hezkuntza arreta ematen diete han. Zentroaren izenak dioen bezala, zerbitzua ospitalean zein etxez etxe jasotzen dute, eta gaixotasun mental larriak dituzten ikasleek ere badute aukera eskolaz aparteko klaseak jasotzeko.
Biztanleriaren egunerokotasunean izan dezakeen eragina erakutsi du aste honetan koronabirusak. Erakunde publikoek hartutako neurri gogorrak eta hainbat ekitaldi jendetsuri ezarritako murrizketak ikusita, badirudi COVID-19 gaitzak populazio osoaren aisialdi ohiturak alda ditzakeela. Gipuzkoan janariari lotuta joan ohi da sarri aisialdi hori, tartean, tabernako barran dagoen pintxoari lotuta. Hari ere eragingo diote koronabirusa kontrolpean mantentzeko neurriek, gutxienez Donostian.
