Kultura

Plazan abestu eta betikotu

Plazan abestu eta betikotu

Asier Zaldua

Bertsoari harria, bertsolariari omenaldia. Koldo Izagirre idazle pasaitarrak lotura horretatik sortu zuen, iazko ekainean, Bertsoaren harria liburua, eta Urretxuko Udalak herrira eraman du proiektua, Joxe Mari Iparragirre musikaria jaio zenetik berrehun urte betetzear direla —aurkezpen ekitaldiak eta bertso saioak egiten ari dira liburuan aipatzen diren bertsolarien herrietan—. Bertako eta kanpoko eragileen laguntzarekin, urte guztian hamaika ekitaldi antolatuko ditu udalak, eta horietan lehena izan da Izagirreren liburuaren aurkezpena. Urtarrilaren 14an egin zuten aurkezpena, eta bertan izan ziren Iñaki Murua eta Maialen Akizu bertsolariak.

Kamisete(ki)n historia idatziz

Kamisete(ki)n historia idatziz

Beñat Alberdi

Oroitzapen gisa eros daiteke kamiseta bat; kontzertu batekoa, kasurako. Baina, finean, elastikoa bera bilakatzen da gogorapen edo bertara heltzeko kanal. Beste kontu bat da kamiseta horrek non bukatu duen; pijama gisa askotan. Iker Barandiaran kazetari arrasatearrak gordeta dauzka kamiseta gehienak, eta hari gisa hartu ditu Twitterren #kontamisetak eta #kamitales traolekin. Elastikoa bitarteko gisa hartuta, harekin lotura zuzena duten gertakariak kontatzen ditu sare sozial horretan, izan kontzertu bat, musika talde baten konturen bat, edo pasadizoren bat.

Iragana ulertuta, etorkizunera

Iragana ulertuta, etorkizunera

Ariane Vierbücher

Mundua aldatzen ari da, azkar gainera, eta garrantzitsua da nortasunaren lekukotasunak jasotzea eta transmititzea. Kultur ondare ez-materialak gizakia nondik datorren erakusten du beti; lagungarri izan daiteke erabakitzeko zein bide den egokiena, eta etorkizuna eraikitzen hasteko ere balio izan dezake.

Dagokien lekua emango diete

Dagokien lekua emango diete

Ikerne Zarate

Boteretsuek eta garaileek idazten dute historia, eta emakumeak kontakizun handietatik kanpo utzi izan dituzte beti. Arrazoi horrek eraman zuen Errenteriako Udaleko Berdintasunerako Kontseilua Mariasun Landa sariak martxan jartzera, eta hamargarren aldia izango dute aurten.

Espero direnak eta galdera markak

Espero direnak eta galdera markak

Miren Garate

Euskaraldiaren urtea izango da 2020a, greba orokor bat egingo da, eta Gipuzkoako zenbait kirolari Tokioko Olinpiar Jokoetan lehiatuko dira. Aurrez aipatutako epeak betetzen badira, Cristina Iglesiasek Donostiako itsasargiko proiektua amaituko du, Deba eta Mutriku lotzen dituen errepidea zabalduko dute, eta Zubietako errauste planta bete-betean funtzionatzen hasiko da. Zahar etxeetako lan gatazka konpontzea lortuko duten ikusi egin beharko da, ikusi egin beharko den bezala Hondarribiko gazte talde batek egindako eskaerak inolako ondoriorik duen alardean. Urteurrenei lotutako kultur ekitaldiak ere izango dira: Jose Mari Iparragirre jaio zenetik bi mende beteko direlako, eta hamarkada bat Xabier Lete hil zenetik. Gertaera horiek eta askoz gehiago ekarriko ditu 2020. urteak Gipuzkoara.

Astoen erreinuan, Joxpi errege

Astoen erreinuan, Joxpi errege

Aimar Maiz

Astoari buruz zabaldutako topiko guztiak hankaz gora uzten ditu Joxpi Intxausti astozale lazkaotarrak. "Astoa zaldia baino azkarragoa da. Nire autoa urrutira ezagutzen dute". Egoskor fama ere berehala kendu die Intxaustik: "Egoskorrak gu gara. Astoak belarria ukitzen ez dizu uzten, baina txikitatik laztan eta hazka pixka bat eginez ohitzen baduzu, segituko dizu".

Musika bidezko bonboiak

Musika bidezko bonboiak

Unai Zubeldia

"Berritzailea" batzuentzat, "futurista" beste batzuentzat, eta "maisua" gehienentzat. Ludwig van Beethoven konpositore alemaniarrak (1770-1827) arrastoa utzi zuen ondorengo musikagile askorengan, eta, jasotako guztiaren zati txiki bat itzuli nahian, ekitaldiz josita dator 2020a. Aurten 250 urte beteko dira Beethoven jaio zenetik —1770eko abuztuaren 16an jaio zen, Bonn hirian—, eta, urteurrena ospatzeko, hainbat kultur ekitaldi izango da mundu osoan; baita Gipuzkoan ere.

Txapela, lehengo buruan

Txapela, lehengo buruan

Miren Garate

"Bertso eskola bukatzean/ nor egoten zen gure zai?/ Gaixo geundenean nor zen/ min denak goxatzeko gai?/ Guk festa egin genezan/ nork ez zuen egiten jai?/ Ta nork eraman gintuen/ sabel barruan bi anai?/ Nahiz ta igual ez zenuen/ gaur protagonismorik nahi/ ama hau zuri eskaini/ gabe ez nengoke lasai/ Xabierren semea naiz/ ta Pilirena ere bai". Txapela jantzi berritan, eskaintza hori egin zuen Beñat Gaztelumendik abenduaren 14an. Bigarren aldiz jarraian irabazi zuen Gipuzkoako Bertsolari Txapelketa, eta hunkigarria izan zen finalaren amaiera, Xabier Gaztelumendi aitak jarri ziolako txapela irabazleari; hain zuzen, Bertsozale Elkarteak huraxe aukeratu zuen aurrez zeregin horretarako, bertsolaritzaren alde urteetan isilpean egindako lana eskertu nahi ziolako.

“Inoizko esperientziarik politenetakoa izango da”

“Inoizko esperientziarik politenetakoa izango da”

Unai Zubeldia

Ohorea sentitzen dut, harrotasuna". Xabier Gaztelumendik "esker ona" besterik ez dauka Gipuzkoako Bertsozale Elkartearentzat. Bertsozale gisa biziko du bihar arratsaldeko Gipuzkoako Bertsolari Txapelketako finala, umetatik baita bertsozalea. "[Xabier] Amurizaren 1980ko eta 1982ko txapelen garaitik, bereziki". Baina aita eta txapel jartzaile gisa ere biziko du finala —Beñat eta Unai Gaztelumendiren aita da—. "Sentimendu asko pilatuko zaizkit egun guztian, eta ez da erraza izango denak kontrolatzea. Baina inoizko esperientziarik politenetakoa izango da, ziur".